Dane z marca br. przedstawione przez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego świadczą o stabilnej i dobrej sytuacji polskiego sektora bankowego. Jego suma bilansowa wynosi 2 818,5 mld zł, z czego ponad 2 551 mld zł należy do banków komercyjnych. Banki spółdzielcze mimo długich tradycji odgrywają względnie małą rolę (187,1 mld zł), podobnie jak inne instytucje kredytowe (80,1 mld zł).

Czy w przypadku banków z udziałem niemieckiego kapitału można mówić o bankach ściśle niemieckich, jest trudne do zdefiniowania, bo są to instytucje zarejestrowane w Polsce i działające jak każdy inny bank w tym kraju. Dr Jakub Rybacki z Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) zwraca także uwagę, że Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego oceniła, iż powiązania między aktywami w Polsce a za granicą występują jedynie w przypadku portugalskiego BCP z bankiem Millenium. Natomiast związki z niemieckim sektorem bankowym nie są klasyfikowane jako relacje o charakterze systemowym.

– Banki należące do niemieckiego kapitału działają w Polsce w oparciu o te same ramy regulacyjne jak banki z kapitałem polskim – czy to państwowym, czy prywatnym. Zatem w tym przypadku możemy mówić o znaku równości między bankami z kapitałem krajowym a zagranicznym. Wszystkie działające w Polsce banki dysponują takim samym dostępem do programów rządowych wspierających digitalizację usług bankowych i administracyjnych – wyjaśnia Ronald Kulikowski, dyrektor zarządzający Volkswagen Banku w Polsce.

Volkswagen Bank jako bank specjalistyczny funkcjonuje podobnie jak Toyota Bank Polska, która oferuje swoim klientom kredyty na zakup samochodów. Toyota Bank Polska należy do Toyota Kreditbanku w Kolonii. – Finansowanie Volkswagen Banku w Polsce zapewniane jest przez środki z działalności depozytowej Volkswagen Bank Direct oraz pożyczek pochodzących z centrali banku w Niemczech – tłumaczy Kulikowski na zapytanie DW.

Największym bankiem komercyjnym w Polsce jest PKO BP (Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski), którego właścicielem jest skarb państwa. W 2022 roku PKO BP obsługiwał 11,7 mln klientów, osiągając 17,5-proc. wzrost dochodów i ponad 3,3 mld zł zysku netto.

Jakub Rybacki podkreśla, że polski system bankowy jest kontrolowany przez polski kapitał oraz spółki skarbu państwa. W 2021 roku ich udział wynosił aż 57 proc. w całkowitym torcie aktywów bankowych w Polsce. – Istotnymi udziałowcami były podmioty hiszpańskie oraz niemieckie. Zarządzane przez nie banki posiadały odpowiednio 9,4 i 8,7 proc. łącznych aktywów sektora finansowego – tłumaczy ekspert.

Opinia publiczna w Polsce kojarzy popularny mBank jako firmę z niemieckim kapitałem. Krzysztof Olszewski z mBanku mówi jednak, że udział niemieckich banków w aktywach polskiego sektora bankowego wynosił w ciągu ostatnich lat około 9 proc. Znaczenie banków takich jak mBank, który w 69,2 proc. należy do niemieckiego Commerzbanku, maleje w porównaniu z wcześniejszymi dekadami.

– Historycznie ich zaangażowanie pozytywnie wpłynęło na finansowanie lokalnych przedsiębiorstw i gospodarstw domowych z wykorzystaniem zaimportowanego kapitału. Mowa jest tu o pierwszej dekadzie tego stulecia, gdy w Polsce nie było pod dostatkiem kapitału na rozwój gospodarki – wyjaśnia przedstawiciel mBanku.

Obecnie mBank obsługuje 4,6 miliona klientów detalicznych i 33 tys. klientów korporacyjnych. W pierwszym kwartale br. był piątym co do wielkości bankiem w Polsce. Jeszcze dwa lata temu zajmował czwarte miejsce. Stracił na znaczeniu głównie na rzecz hiszpańskiego banku Santander, który skorzystał na wycofaniu się z działalności detalicznej w Polsce drugiego dużego niemieckiego gracza, którym jest Deutsche Bank.

Deutsche Bank uzyskał licencję w Polsce w 1995 roku i rozpoczął działalność bankową jako Deutsche Bank Polska S.A. – Ta instytucja finansowa obecnie funkcjonuje tylko jako bank inwestycyjny i korporacyjny. Utrzymuje również portfel kredytów hipotecznych denominowanych we frankach – to pozostałość po działalności detalicznej, która została sprzedana hiszpańskiemu Santanderowi – podsumowuje sytuację Deutsche Banku w Polsce dr Rybacki.

Z powodu kredytów we frankach Commerzbank rozważał też sprzedaż w 2019 roku mBanku. Jednym z zainteresowanych był polski Bank Pekao SA. Plan ten został odwołany w pierwszej połowie 2020 roku, bo zdaniem zarządu Commerzbank nie było chętnych do przejęcia tego banku w Polsce na jego warunkach.