Prace nad rozwiązaniami dotyczącymi sędziów pokoju od wiosny prowadził zespół pod kierownictwem prof. Piotra Kruszyńskiego, który rozpoczął działalność po rozmowach Pawła Kukiza z prezydentem; propozycja wprowadzenia instytucji sędziów pokoju to jedna ze sztandarowych propozycji programowych Kukiz'15.

Zgodnie ze wstępnym harmonogramem Sejmu, pierwsze czytanie przedstawionego przez prezydenta projektu odbędzie się podczas najbliższego posiedzenia Sejmu, w drugim dniu obrad w czwartek 2 grudnia o godz. 13.

„Bardzo się cieszę, że będzie to tak szybko procedowane” - powiedział PAP Kukiz. „Bardzo się cieszę, jeżeli to rzeczywiście zostanie dotrzymane, ale mam w polityce takie doświadczenia, że jeżeli te przepisy nie wejdą w życie, to jestem ostrożny z euforią” - dodał.

Jak podkreślił lider Kukiz'15, „wprowadzenie sędziów pokoju to byłby początek prawdziwej, obywatelskiej reformy wymiaru sprawiedliwości, gdzie sądy idą pod bezpośrednią kontrolę obywateli”.

Poza prezydenckim projektem Sejm tego samego dnia zajmie się także projektami ws. sędziów pokoju, które złożyły także PSL i Lewica.

Według Kukiza, projekt PSL jest oparty na białej księdze, którą przygotowało jego ugrupowanie i nie jest zapewne tak dobry jak ten, który powstał w Kancelarii Prezydenta. „Z tego też wniosek, że nie będziemy mieli problemu z przeforsowanie tej ustawy, bo PSL ma wpisaną tę ustawę do swojego programu, co było jednym z naszych warunków wspólnego startu w wyborach w 2019 roku” - dodał.

Zgodnie z prezydencką propozycją sądy pokoju mają zajmować się najprostszymi sprawami, które - jak mówił Andrzej Duda - stanowią utrapienie i blokują sądy rejonowe. Sędziowie pokoju mają rozstrzygać przede wszystkim sprawy wykroczeniowe i wybrane występki, gdzie wartość szkody nie przekracza 10 tys. zł. Do sądów pokoju trafiać mają też sprawy cywilne w tym: próby ugodowe, sprawy o alimenty, sprawy o naruszenie posiadania czy sprawy w postępowaniu uproszczonym. Od rozstrzygnięć sądów pokoju będzie przysługiwało odwołanie do sądów rejonowych.

Prezydent powiedział, że sędziami pokoju będą mogły zostać osoby powyżej 29 roku życia z wykształceniem prawniczym i z co najmniej trzyletnim doświadczeniem zawodowym. Osoby, które będą chciały zostać sędziami pokoju będą zgłaszały się na listę zainteresowanych, która w pierwszej kolejności będzie trafiała do Krajowej Rady Sądownictwa. "Następnie wszystkie te osoby, które w przekonaniu KRS będą spełniały warunki ustawowe do tego, by zostać sędzią pokoju, będą poddane wyborom powszechnym" - zapowiedział prezydent Duda.

Sędziowie pokoju mieliby być wybierani jednorazowo na 6-letnią kadencję w wyborach powszechnych.