Przewodniczący Kolegium IPN prof. Wojciech Polak ogłosił konkurs na prezesa Instytutu Pamięci Narodowej. Kandydaci na to stanowisko mają czas na złożenie odpowiednich dokumentów do 19 marca, a ich publiczne przesłuchanie odbędzie się 27 kwietnia.
Procedura, którą przeprowadzi Kolegium IPN, będzie miała dwa etapy, a po wyłonieniu kandydata prezesa IPN powoła Sejm pod warunkiem zgody Senatu.
Instytut Pamięci Narodowej to największa w Polsce instytucja naukowo-archiwalna, która zajmuje się historią Polski w latach 1917-1990. Kadencja obecnego prezesa IPN Jarosława Szarka – po pięciu latach kierowania przez niego Instytutem – minie w lipcu.
Wysokie wymagania
Kandydat na to stanowisko m.in. powinien wyróżniać się wysokimi walorami moralnymi oraz wiedzą przydatną w pracach IPN, w tym znać problematykę ustawy o Instytucie, ale także m.in. przepisów lustracyjnych, dotyczących prokuratury, archiwów, a także grobów i cmentarzy wojennych. Nie musi być historykiem, ale musi posiadać stopień naukowy co najmniej doktora; nie może to być też osoba, która pracowała lub współpracowała z komunistycznymi organami bezpieczeństwa państwa.
Prezes IPN nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego (a jeżeli należy, to taki musi wyrazić gotowość do rezygnacji z przynależności do nich) ani wykonywać innych zajęć zawodowych z wyjątkiem zajmowania stanowiska profesora szkoły wyższej. Stanowiska prezesa nie można również łączyć z mandatem posła albo senatora. Kandydatem na prezesa IPN nie może być też nikt, kto zasiada w Kolegium IPN.
Dokumenty do 19 marca kandydaci mają złożyć w Kolegium IPN.
Etapy konkursu
Pierwszy etap konkursu, który odbędzie się między 6 a 9 kwietnia, polega na sprawdzeniu dokumentów i oświadczeń złożonych przez kandydatów. O dopuszczeniu do drugiego etapu konkursu kandydaci zostaną powiadomieni do 22 kwietnia. Drugi etap konkursu, czyli publiczne wysłuchanie, podczas którego kandydaci zaprezentują własną koncepcję funkcjonowania IPN i odpowiedzą na pytania członków IPN, zaplanowano na 27 kwietnia.
W okresie obowiązywania stanu epidemii publiczne wysłuchanie kandydatów odbędzie się bez osobistego udziału osób innych niż członkowie Kolegium IPN i kandydaci na prezesa IPN. Transmisja na żywo z przebiegu wysłuchania dla publiczności będzie dostępna na stronie internetowej BIP IPN.
Następnie Kolegium IPN podejmie uchwałę w sprawie wyłonienia kandydata na stanowisko prezesa IPN w głosowaniu tajnym, bezwzględną większością głosów. Uchwała ta następnie zostanie skierowana do Sejmu, gdzie kandydata oceni sejmowa komisja.
Instytut z misją
Misją Instytutu Pamięci Narodowej – jak określono w preambule ustawy o IPN – jest zachowanie pamięci o ogromie ofiar, strat i szkód poniesionych przez naród polski w latach II wojny światowej i po jej zakończeniu, także pamięci o patriotycznych tradycjach zmagań z nazizmem i komunizmem oraz o czynach obywateli na rzecz niepodległości Polski. IPN ma także obowiązek ścigania zbrodni przeciwko pokojowi, ludzkości i zbrodni wojennych, a także działania na rzecz zadośćuczynienia przez polskie państwo wszystkim tym, którzy zostali pokrzywdzeni przez państwo łamiące prawa człowieka.
