Środa popielcowa to okres pokuty obejmujący 46 dni kalendarzowych (bez wliczania niedziel) przypadających przed Wielkanocą. Okres ten jest pamiątką po czterdziestodniowym poście Jezusa na pustyni, gdzie był kuszony przez szatana.

Podczas tego dnia ksiądz posypuje głowy wiernych popiołem na znak pokuty. Jest to tradycja mająca swoje korzenie w VIII w. W IX w. papież Urban II wprowadził ten zwyczaj w całym Kościele. Wtedy zdecydowano również, że popiół do posypywania głów będzie pochodził z plam święconych w Niedzielę Palmową z ubiegłego roku.

Tego dnia obowiązuje ścisły post i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych dla osób między 18. a 60. rokiem życia. W tym roku Popielec wypada 10 lutego.