Program "Rodzina 500 plus" ma być inwestycją w rozwój polskich rodzin i elementem poprawiającym ich sytuację materialną oraz demograficzną w kraju. Zgodnie z szacunkami z programu skorzysta 2,7 mln polskich rodzin, a świadczenie wychowawcze otrzyma ponad 3,7 mln dzieci. W 2016 r. z budżetu państwa na ten cel trafi ponad 17 mld zł.

W myśl projektu, wszystkim rodzinom - bez względu na osiągany dochód - będzie wypłacane 500 zł miesięcznie na drugie i kolejne dziecko do ukończenia przez nie 18 lat. Rodziny, w których dochód na osobę nie przekroczy 800 lub 1200 zł (rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym), będą mogły otrzymać 500 zł co miesiąc również na pierwsze dziecko. Gdy w rodzinie z dwójką dzieci jedno ukończy 18 lat, a drugie będzie młodsze, wtedy świadczenie będzie przysługiwało na młodsze dziecko, jeśli zostanie spełnione kryterium dochodowe.

Świadczenie wychowawcze nie będzie wliczane do dochodu przy ubieganiu się o świadczenia z innych systemów wspierających rodzinę. W szczególności chodzi o świadczenia rodzinne, z pomocy społecznej i funduszu alimentacyjnego. Nie zniknie też ulga podatkowa na dzieci. Świadczenie wychowawcze będzie przysługiwać matce, ojcu, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu dziecka. W przypadku zbiegu prawa do świadczenia zostanie ono wypłacone tej osobie, która faktycznie sprawuje opiekę nad dzieckiem. Jeśli wójt, burmistrz lub prezydent miasta będzie miał wątpliwości, kto faktycznie opiekuje się dzieckiem, będzie mógł zwrócić się do ośrodka pomocy społecznej o przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego.

Trwa drugie czytanie projektu ustawy o #Rodzina500plus w #Sejm.ie. Kto otrzyma świadczenie wychowawcze? pic.twitter.com/Jkhn6PlYaL

— Ministerstwo Rodziny (@MRPiPS_RP) February 10, 2016

Wniosek o 500 zł

Projekt zakłada, że do ustawy o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej zostanie wprowadzone rozwiązanie analogiczne do świadczenia wychowawczego. Będzie to dodatek wychowawczy, przysługujący w takiej samej wysokości (500 zł) na dziecko w rodzinie zastępczej czy rodzinnym domu dziecka do ukończenia przez nie 18 lat.

Aby otrzymać świadczenie wychowawcze trzeba będzie złożyć wniosek (przez internet lub osobiście) w urzędzie gminy lub miasta albo ośrodku pomocy społecznej. Tylko rodzice ubiegający się o świadczenie na pierwsze dziecko będą musieli dokumentować swoją sytuację dochodową. Jednak i w tym przypadku najważniejsze dokumenty gmina pozyska samodzielnie. Wnioski będzie można składać od dnia wejścia ustawy w życie (1 kwietnia br.). Jeśli rodzice złożą wniosek w ciągu pierwszych 3 miesięcy, dostaną wyrównanie wstecz – pozwoli to uniknąć kolejek i zapewni płynność wypłat. Jeśli nawet rodzic złoży wniosek w czerwcu, to otrzyma świadczenie za kwiecień i maj. W kolejnych miesiącach świadczenie będzie wypłacane od miesiąca złożenia wniosku.

Świadczenie będzie przyznawane co do zasady na 12-miesięczne okresy od 1 października do 30 września następnego roku kalendarzowego. Jednak pierwszy okres, ze względu na start programu w II kwartale br. będzie dłuższy i będzie trwał od dnia wejścia w życie ustawy do 30 września 2017 r.