Komisja Europejska podjęła dziś decyzję o skierowaniu do Trybunału Sprawiedliwości spraw przeciwko Czechom, Niemcom, Estonii, Hiszpanii, Włochom, Luksemburgowi, Węgrom i Polsce w związku z brakiem transpozycji do prawa krajowego dyrektywy w sprawie ochrony sygnalistów.

Dyrektywa zobowiązuje państwa członkowskie do zapewnienia sygnalistom działającym w sektorze publicznym i prywatnym skutecznych kanałów poufnego zgłaszania naruszeń przepisów UE i utworzenia solidnego systemu ochrony przed działaniami odwetowymi. Ma to zastosowanie zarówno wewnętrzne (w organizacji), jak i zewnętrzne (zgłaszanie właściwemu organowi publicznemu). Państwa członkowskie miały przetransponować środki niezbędne do wykonania dyrektywy do 17 grudnia 2021 r. 

"Dyrektywa odgrywa kluczową rolę w egzekwowaniu prawa Unii w szeregu ważnych obszarów polityki, w których naruszenia prawa Unii mogą szkodzić interesowi publicznemu – od ochrony środowiska, zamówień publicznych, usług finansowych, bezpieczeństwa jądrowego i bezpieczeństwa produktów po ochronę interesów finansowych Unii", podała KE.

Ze swej strony minister do spraw UE Szymon Szynkowski vel Sęk przekazał PAP, że "Komisja Europejska ogłosiła dzisiaj wobec wielu państw członkowskich, m.in. Bułgarii, Grecji, Austrii, Niemiec czy Belgii, cały szereg decyzji dotyczących postępowań naruszeniowych. Niektóre decyzje dotyczą postępowań prowadzonych wobec Polski".

"W czterech przypadkach Komisja zamknęła prowadzone postępowania naruszeniowe, uznając przedstawione przez Polskę argumenty. W czterech przypadkach zdecydowała o skierowaniu skargi do Trybunału Sprawiedliwości UE, w trzech - o przejściu do etapu wysłania tzw. uzasadnionej opinii", dodał minister. 

23 kwietnia 2018 r. Komisja przedstawiła pakiet inicjatyw, w tym wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii oraz komunikat, które tworzą kompleksowe ramy prawne, chroniące sygnalistów w celu ochrony interesu publicznego na szczeblu europejskim. Dyrektywa została przyjęta 23 października 2019 r. i weszła w życie 16 grudnia 2019 r.

W styczniu 2022 r. Komisja skierowała wezwania do usunięcia uchybienia do 24 państw członkowskich w związku z niepełną transpozycją lub brakiem informacji dla Komisji o środkach transpozycji przed upływem terminu. Następnie Komisja przesłała uzasadnione opinie do 15 państw członkowskich w lipcu 2022 r. oraz do czterech państw członkowskich we wrześniu 2022 r. w związku z niedopełnieniem obowiązku zgłoszenia środków w pełni transponujących dyrektywę.

Odpowiedzi 8 państw członkowskich na uzasadnione opinie Komisji były niezadowalające, w związku z czym Komisja podjęła decyzję o skierowaniu spraw przeciwko tym państwom członkowskim do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.