Przejdź do treści
BBC przypomniało postać jedynego czarnoskórego powstańca warszawskiego
PAP/Wojciech Olkuśnik

Stacja BBC przypomniała w sobotę postać Augusta Agbooli Browne\'a - nigeryjsko-polskiego muzyka jazzowego, najprawdopodobniej jedynego czarnoskórego uczestnika wojny obronnej we wrześniu 1939 roku i Powstania Warszawskiego z 1944 roku. 2 października przypadła 76. rocznica upadku zrywu.

Jak wyjaśnia BBC, postać Browne'a została ponownie odkryta dopiero w 2009 roku i w związku z tym, że od czasu wojny upłynęło wiele lat, w jego biografii są liczne luki, choć sam jego udział w Powstaniu Warszawskim został potwierdzony, zaś w zeszłym roku w Warszawie odsłonięto niewielki poświęcony mu pomnik. 

August Agboola Browne - kim był? 

August Agboola Browne - urodzony w 1895 roku w Lagos w Nigerii, która wówczas wchodziła w skład Imperium Brytyjskiego - przybył do Polski w 1922 roku, co oznacza, że w momencie, gdy zaczynała się II wojna światowa mieszkał w polskiej stolicy od 17 lat. Przybył do Anglii na pokładzie brytyjskiego statku handlowego z ojcem, który był dokerem. W Wielkiej Brytanii wstąpił do zespołu teatralnego przemierzającego Europę i przez Niemcy trafił do Polski.

Jak zauważa BBC, nie wiadomo, co skłoniło go do opuszczenia Nigerii, ani co sprawiło, że osiedlił się na stałe w Polsce, "więc najtrafniejszym wyjaśnieniem wydaje się duch przygody". W latach 30. stał się znanym perkusistą jazzowym grającym w warszawskich restauracjach. 

Po wybuchu wojny pomógł przedostać się do Anglii dwójce swoich dzieci z pierwszego małżeństwa oraz ich matce, ale sam, być może z powodu zaangażowania w walkę zbrojną, nie pojechał razem z nimi. Po wojnie pozostał w Warszawie. "Wydaje się, że dla Browne'a pobyt w Polsce po wojnie był wyborem - jako obywatel Imperium Brytyjskiego miał możliwość wyjazdu" - wskazuje BBC. Do Wielkiej Brytanii wyjechał z drugą żoną, również Polką, dopiero w 1956 roku. 

Wspomnienia rodziny i znajomych 

Jak opowiada Tatiana, jego córka z drugiego małżeństwa - będąca jedynym żyjącym dzieckiem Browne'a - jej rodzice bardzo niewiele mówili o czasach wojny. Dodaje, że ojciec nigdy nie odwrócił się od polskiej kultury, w której żył przez prawie 35 lat, a w ich londyńskim domu jedynym językiem, w którym rozmawiano, był polski. Z kolei według relacji jednego ze znajomych Browne'a, mówił on "najczystszym językiem polskim, nawet z akcentem warszawskim". Browne zmarł w Londynie w 1976 roku.

BBC dodaje, że dwóch innych Afrykanów, Józef Diak z Sudanu i Sam Sandi, którego dokładne pochodzenie nie jest jasne, służyło w armii polskiej podczas wojny polsko-bolszewickiej (1919-1921) i pozostało w Warszawie, ale obaj zmarli przed rozpoczęciem II wojny światowej.

Eksperci twierdzą, że pomijając ich i Browne'a, w latach międzywojennych w Warszawie mogło mieszkać jeszcze dwóch innych czarnoskórych warszawiaków, którzy również byli artystami, lecz ich ślady zaginęły w czasie okupacji. 

 

 

PAP

Wiadomości

Niemieccy żołnierze w Polsce. Tusk wie więcej niż Berlin

„Przyjechali tylko dla PR-u”: mieszkańcy Wrocławia oburzeni wizytą von der Leyen i Tuska

Niebywałe: sprawca tragedii na Trasie Łazienkowskiej miał pięć zakazów prowadzenia! Burza w sieci po śmierci ojca rodziny

Gorąco w sieci: internauci krytykują Tuska po akcji ABW

Błaszczak: władza, która dziś Polską rządzi nie sprawdza się! Rozliczymy odpowiedzialnych za zaniedbania ws. powodzi [wideo]

Uderzenie w nielegalny hazard w Gdyni!

Republika: „W Punkt” o godz.20:20

Młodzi ludzie uratowali kościół przed powodzią

Miliony dla Fundacji WOŚP. PZU nie żałuje kasy

Policja zatrzymała pijanego ojca, który opiekował się dzieckiem!

Bagiński: strategia Tuska wobec kataklizmu to strategia picu i rozpaczliwe ratowanie wizerunku

Rada Muzeum Historii Polski staje w obronie dyrektora, którego chce odwołać koalicja 13 grudnia

Most nad rzeką Bóbr na DK94 został otwarty

Polska spadła na 30. miejsce w rankingu FIFA

Kolejna duża inwestycja w zawieszeniu! Tym razem - zakłady petrochemiczne w Gdańsku

Najnowsze

Błaszczak: władza, która dziś Polską rządzi nie sprawdza się! Rozliczymy odpowiedzialnych za zaniedbania ws. powodzi [wideo]

Gorąco w sieci: internauci krytykują Tuska po akcji ABW

Uderzenie w nielegalny hazard w Gdyni!

Republika: „W Punkt” o godz.20:20

Młodzi ludzie uratowali kościół przed powodzią

Niemieccy żołnierze w Polsce. Tusk wie więcej niż Berlin

„Przyjechali tylko dla PR-u”: mieszkańcy Wrocławia oburzeni wizytą von der Leyen i Tuska

Niebywałe: sprawca tragedii na Trasie Łazienkowskiej miał pięć zakazów prowadzenia! Burza w sieci po śmierci ojca rodziny