Przejdź do treści
BBC przypomniało postać jedynego czarnoskórego powstańca warszawskiego
PAP/Wojciech Olkuśnik

Stacja BBC przypomniała w sobotę postać Augusta Agbooli Browne\'a - nigeryjsko-polskiego muzyka jazzowego, najprawdopodobniej jedynego czarnoskórego uczestnika wojny obronnej we wrześniu 1939 roku i Powstania Warszawskiego z 1944 roku. 2 października przypadła 76. rocznica upadku zrywu.

Jak wyjaśnia BBC, postać Browne'a została ponownie odkryta dopiero w 2009 roku i w związku z tym, że od czasu wojny upłynęło wiele lat, w jego biografii są liczne luki, choć sam jego udział w Powstaniu Warszawskim został potwierdzony, zaś w zeszłym roku w Warszawie odsłonięto niewielki poświęcony mu pomnik. 

August Agboola Browne - kim był? 

August Agboola Browne - urodzony w 1895 roku w Lagos w Nigerii, która wówczas wchodziła w skład Imperium Brytyjskiego - przybył do Polski w 1922 roku, co oznacza, że w momencie, gdy zaczynała się II wojna światowa mieszkał w polskiej stolicy od 17 lat. Przybył do Anglii na pokładzie brytyjskiego statku handlowego z ojcem, który był dokerem. W Wielkiej Brytanii wstąpił do zespołu teatralnego przemierzającego Europę i przez Niemcy trafił do Polski.

Jak zauważa BBC, nie wiadomo, co skłoniło go do opuszczenia Nigerii, ani co sprawiło, że osiedlił się na stałe w Polsce, "więc najtrafniejszym wyjaśnieniem wydaje się duch przygody". W latach 30. stał się znanym perkusistą jazzowym grającym w warszawskich restauracjach. 

Po wybuchu wojny pomógł przedostać się do Anglii dwójce swoich dzieci z pierwszego małżeństwa oraz ich matce, ale sam, być może z powodu zaangażowania w walkę zbrojną, nie pojechał razem z nimi. Po wojnie pozostał w Warszawie. "Wydaje się, że dla Browne'a pobyt w Polsce po wojnie był wyborem - jako obywatel Imperium Brytyjskiego miał możliwość wyjazdu" - wskazuje BBC. Do Wielkiej Brytanii wyjechał z drugą żoną, również Polką, dopiero w 1956 roku. 

Wspomnienia rodziny i znajomych 

Jak opowiada Tatiana, jego córka z drugiego małżeństwa - będąca jedynym żyjącym dzieckiem Browne'a - jej rodzice bardzo niewiele mówili o czasach wojny. Dodaje, że ojciec nigdy nie odwrócił się od polskiej kultury, w której żył przez prawie 35 lat, a w ich londyńskim domu jedynym językiem, w którym rozmawiano, był polski. Z kolei według relacji jednego ze znajomych Browne'a, mówił on "najczystszym językiem polskim, nawet z akcentem warszawskim". Browne zmarł w Londynie w 1976 roku.

BBC dodaje, że dwóch innych Afrykanów, Józef Diak z Sudanu i Sam Sandi, którego dokładne pochodzenie nie jest jasne, służyło w armii polskiej podczas wojny polsko-bolszewickiej (1919-1921) i pozostało w Warszawie, ale obaj zmarli przed rozpoczęciem II wojny światowej.

Eksperci twierdzą, że pomijając ich i Browne'a, w latach międzywojennych w Warszawie mogło mieszkać jeszcze dwóch innych czarnoskórych warszawiaków, którzy również byli artystami, lecz ich ślady zaginęły w czasie okupacji. 

 

 

PAP

Wiadomości

KO rządzi. Prawie połowa Polaków ma problemy finansowe

Karambol na A4. Jest ofiara śmiertelna

Przełom w Szwecji? Wzywa do wstrzymania nadawania obywatelstw

Byli na wysokości 9 km! Powiedział stewardesie, że musi wyjść...

Startuje Puchar Świata w skokach narciarskich. Będzie 100?

Bolsonaro jak Trump. Chcą uniemożliwić start byłemu prezydentowi

Netanjahu może lecieć do Argentyny. Milei kontestuje wyrok MTK

Demonstracje na Kubie. Dramatyczne hasła protestujących

Kanada aresztuje Netanjahu. Trudeau jasno przeciw Izraelowi

Kobieta prokuratorem generalnym USA. Kartele mają problem

Nazwał decyzję MTK "antysemickim posunięciem"

Sejm debatował nad projektem w sprawie dodatkowego urlopu

Zełenski: Atak nową rakietą to eskalacja wojny. CO na to NATO?

Niemieckie SPD idzie w zaparte. Upadł Scholz! Niech żyje Scholz!

Zmiany w życiu potencjalnego kandyata PiS na Prezydenta RP

Najnowsze

KO rządzi. Prawie połowa Polaków ma problemy finansowe

Startuje Puchar Świata w skokach narciarskich. Będzie 100?

Bolsonaro jak Trump. Chcą uniemożliwić start byłemu prezydentowi

Netanjahu może lecieć do Argentyny. Milei kontestuje wyrok MTK

Demonstracje na Kubie. Dramatyczne hasła protestujących

Karambol na A4. Jest ofiara śmiertelna

Przełom w Szwecji? Wzywa do wstrzymania nadawania obywatelstw

Byli na wysokości 9 km! Powiedział stewardesie, że musi wyjść...