XVII edycję organizuje Agencja Mienia Wojskowego we współpracy z Dowództwem Generalnym Rodzajów Sił Zbrojnych. Po pięciu latach przerwy na radomskim niebie pojawią się samoloty i ekipy z 13 krajów. Po raz pierwszy w historii radomskiego Air Show zaplanowano pokazy wieczorne, które odbędą się w sobotę po zmierzchu. Niedzielną atrakcją ma być poranny wyścig samochodowy, którego zwycięzca po południu zmierzy się z… samolotem. Ale to nie jedyne niespodzianki, które przygotowali organizatorzy.

Honorowy patronat nad Międzynarodowymi Pokazami Lotniczymi Air Show Radom 2023 objął Prezydent RP Andrzej Duda. Wzorem poprzednich lat, podczas XVII edycji wydarzenia, w powietrznych akrobacjach swój kunszt lotniczy zaprezentują piloci z kilkunastu państw świata, rywalizujący w pokazach o tytuł najlepszego solisty. Przyznana zostanie też nagroda za najlepszy występ zespołowy i nagroda specjalna. Podczas pokazów widzowie będą mogli podziwiać czołowych pilotów i drużyny w powietrzu, a także z bliska zobaczyć samoloty, śmigłowce oraz uzbrojenie i wojskowy sprzęt wystawiany na naziemnych ekspozycjach. W trakcie imprezy zaprezentują się m.in. F-16 z Belgii „Belgian F-16 Solo Display”, Saab JAS-39C Gripen z czeskich Sił Powietrznych, F/A-18C Hornet z Finlandii, Rafale Solo Display z Francji, „Hellenic F-16 Demo Team” z Grecji, „RAF Typhoon Display Team” z Wielkiej Brytanii i F-16 z Danii. Gwiazdą pokazów będzie zespół Patrouille Suisse ze Szwajcarii na samolotach Northrop F-5E Tiger II. Atrakcją dla uczestników będzie także najnowszy nabytek Sił Powietrznych samolot FA-50 z biało-czerwoną szachownicą. Korea Aerospace Industries Ltd. jest strategicznym partnerem Międzynarodowych Pokazów Lotniczych Air Show Radom 2023. Nie zabraknie również śmigłowców, będą obecne m. in. Black Hawk, Bell OH-58 Kiowa z Chorwacji, czeski W-3 Sokół, a także Eurocopter Dauphin z Litwy. Na radomskim lotnisku zapowiedziano też udział powietrznego tankowca KC-135 amerykańskiej Gwardii Narodowej stanu Illinois.

W pokazach udział wezmą również statki powietrzne pozostające na wyposażeniu polskich Sił Powietrznych. To m.in. zespół Orlik z 42 Bazy Lotnictwa Szkolnego, F-16 Tiger Demo Team z 2 Skrzydła Lotnictwa Taktycznego czy samoloty szkolenia zaawansowanego M-346 z 4 Skrzydła Lotnictwa Szkolnego. Nie zabraknie także śmigłowców Mi-2, W-3, Mi-8, SW-4 i Mi-24, czy też transportowców C-130 i C-295M. Na niebie w defiladzie pokażą się wszystkie statki Sił Powietrznych RP, w tym również żegnające się powoli ze służbą MIGi-29 i Su-22 z 1 Skrzydła Lotnictwa Taktycznego.

Tegoroczna impreza odbywa się pod hasłem „Niezwyciężeni w przestworzach”, które nawiązuje do legendarnego wyczynu kapitana pilota Stanisława Skarżyńskiego. W 1933 roku Skarżyński jako pierwszy Polak przeleciał Ocean Atlantycki, pokonując samolotem RWD-5bis trasę z Senegalu do Brazylii. Z okazji 90-lecia tego wydarzenia, w specjalnej strefie edukacyjno-historycznej przygotowanej przez Muzeum Sił Powietrznych oraz placówki Muzeum Wojska Polskiego, zaprezentowane zostaną dokonania tego niezwykłego Bohatera wraz z wieloma pamiątkami, a także m.in. sylwetką samolotu RWD-5 bis i Stanisława Skarżyńskiego 1:1, przy których będzie można się sfotografować. Atrakcją dla dzieci będzie możliwość rozegrania partii gry „w kapsle” szlakiem Stanisława Skarżyńskiego. Muzealni animatorzy zapraszają też na bloki warsztatowe dotyczące "fizyki lotów” dla najmłodszych, od „projektowania” samolotów przez budowę samolotów papierowych, styropianowych i drewnianych, by na koniec sprawdzić ich właściwości lotne...

Pokazy w powietrzu rozpoczną samoloty historyczne. Na niebie zaprezentuje się najpierw samolot RWD-5, którym kpt. pil. Stanisław Skarżyński jako pierwszy Polak pokonał Atlantyk w 1933 roku Atlantyk, ustanawiając rekord świata. Zobaczymy również samolot szkolny RWD-8. Pojawią się także DHC Chipmunk oraz Piper-Cub – amerykański lekki samolot szkolno-turystyczny z końca lat 30. XX wieku i North American T-6 Harvard 4M czyli kanadyjska odmiana samolotu North American T-6G „Texan” - podstawowego samolotu zaawansowanego szkolenia produkowanego w USA i Kanadzie. Swoje możliwości pokaże North American P-51 Mustang - amerykański jednosilnikowy myśliwiec
z okresu drugiej wojny światowej zaprojektowany na zlecenie RAF-u.

Kolejnym elementem pokazu dynamicznego będzie parada powietrzna podczas ceremonii otwarcia pokazów. Zobaczymy w niej 18 formacji i aż 68 statków powietrznych. Na niebie zaprezentują się:

• czteromiejscowe lekkie śmigłowce Robinson R44, śmigłowce Guimbal Cabri G2, samoloty Diamond DA-20wykorzystywane przez Lotnicza Akademię Wojskową
• śmigłowce Mi-2, Mi-24 z 1 Brygady Lotnictwa Wojsk Lądowych, W-3W/WA, Mi-17/Mi-8 z 25 Brygady Kawalerii Powietrznej, Mi-8 i W-3 z 1 Bazy Lotnictwa Transportowego, Mi-14PŁ i 1 x W-3WARM z Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej, S-70i Wojsk Specjalnych, Mi-17 z 3 Skrzydła Lotnictwa Transportowego, Mi-17/Mi-8
• Zespół Akrobacyjny Orlik na samolotach PZL-130 z 42 Bazy Lotnictwa Szkolnego;
• samoloty pasażersko-transportowe M-28 z 3 Skrzydła Lotnictwa Transportowego i 4 Skrzydła Lotnictwa Szkolnego;
• samoloty transportowe C-130 i C-295M z 3 Skrzydła Lotnictwa Transportowego;
• Gulfstream G550 maszyny dyspozycyjne dalekiego zasięgu, Boeing B-73 z 1 Bazy lotnictwa Transportowego;
• samoloty szkolno-treningowe M-346 z 4 Skrzydła Lotnictwa Szkolnego;
• samoloty myśliwskie F-16 z 2 Skrzydła Lotnictwa Taktycznego;
• Su-22 i MiG-29 z 1 Skrzydła Lotnictwa Taktycznego;
• FA-50 z z 1 Skrzydła Lotnictwa Taktycznego.

Lotnictwo cywile reprezentowane będzie przez Fundację Biało-Czerwone Skrzydła z TS-11 Iskra, Areo AT-3 + An-2; Grupę Akrobacyjną ORLEN Żelazny na samolotach Extra 300 i Zlin 50; Roberta Kowalika na samolocie Extra 300L;Fundację ESKADRA na samolotach Lim-5, SB-Lim-2; Artura Kielaka na samolocie BG1; Andrzeja Wybrańca na wiatrakowcu; CELLFAST FLYING TEAM Socata Morane; Grupę RED BULL T-28 Trojan, Alphajet, Cobra, Bo-105 oraz Łukasza Czepielę na EDGE 540.

Podczas widowiskowego pokazu o zmierzchu i w nocnych akrobacjach zaprezentują się: Extra 330 Marek Choim, Fundacja Biało-Czerwone Skrzydła z TS-11 Iskra, Dominik Motoła Bush Cat Demo Team, Grupa Akrobacyjna Orlen Żelazny na samolotach Extra 300 i Zlin 50, AeroSPARX Grob-109B, Aeroklub Polski Bo-105, szybowiec SWIFT-1, Carbon Cub Ex 3, Flying Dragons – motoszybowce oraz wojskowe statki powietrzne. Pokaz nocny lotnictwa wojskowego to niezwykły spektakl, który zostanie wykonany przez Su-22 z flarami i pokazem bombardowania oraz MiG-29, C-130 HERCULES z flarami, F-16 Demo Tiger Team, a także PZL-130 Orlik.

Statki powietrzne zagraniczne (D- dynamika, S - statyka):

1. Szwajcaria PATROUILLE SUISSE 6 x F-5E Tiger (D)
2. Belgia F-16 Dream Viper (D)
3. Grecja ZEUS F-16 Demo (D)
4. Dania F-16 Demo (D)
5. Finlandia F/A-18 Hornet (D)
6. Francja RAFALE Solo Display (D)
7. Wielka Brytania 2 x EUROFIGHTER Typhoon (D + S)
8. Czechy SAAB JAS 39 Gripen (D), W-3A Sokol (D)
9. Litwa C-27 Spartan (D), AS 365N3 Dauphin (S)
10. Słowacja C-27 Spartan (S),
11. Chorwacja OH-58 Kiowa Warrior (S), UH-60 Black Hawk (S)
12. Stany Zjednoczone BOEING KC-135 (S)
13. Niemcy P-3C Orion (S), A-400 (S)

Międzynarodowe Pokazy Lotnicze Air Show 2023 to jednak nie tylko samoloty i śmigłowce – to również największa w Polsce prezentacja sprzętu i wyposażenia żołnierzy. Dla miłośników militariów przygotowana została wystawa statyczna obejmująca sprzęt i uzbrojenie wszystkich rodzajów Sił Zbrojnych RP od Wojsk Lądowych przez Wojska Specjalne, Wojska Obrony Terytorialnej po Marynarkę Wojenną, a także sprzęt którym dysponuje szkolnictwo wojskowe i wojska sojusznicze z NATO stacjonujące w Polsce. Statki powietrzne, które zobaczymy na radomskim niebie, będzie można oglądać także z bliska, na lotniczej wystawie statycznej. Polskie Siły Powietrzne zaprezentują radomskim widzom samoloty: MiG-29, Su-22, F-16, M-346 Bielik, PZL-130 Orlik, M-28 Bryza, C-130 Hercules, C-295 CASA, FA-50 – najmłodsze dziecko Sił powietrznych produkowane przez KAI (Korea Aerospace Industries) oraz śmigłowce: S-70i, W-3WA SAR, , Mi-2, SW-4 Puszczyk, Mi-17, W-3 Głuszec, Mi-14, AW-101. Gratką dla widzów AIR SHOW będą pierwsze bezzałogowe systemy powietrzne Bayraktar TB2. Na „statyce” można zobaczyć również AS 365N3 Dauphin z Litwy, C-27 Spartan, OH-58 Kiowa Warrior, UH-60 Black Hawk z Chorwacji oraz Niemieckie P-3C ORION i A-400. Prawdziwą atrakcją dla widzów AIR SHOW jest powietrzna cysterna KC-135 z Gwardii Narodowej stanu Illinois. Nie lada gratką jest też makieta samolotu F-35 udostępniona widzom pokazów – każdy może wsiąść do kabiny najnowocześniejszego myśliwca na świecie.

Wojskowi przywiozą do Radomia także sprzęt Wojsk Lądowych, Radiotechnicznych i obrony przeciwlotniczej między innymi: potężną broń pancerną - K2 Czarna Pantera – koreański czołg nowej generacji oraz M1A1 Abrams zmodyfikowany na potrzeby Wojska Polskiego, najbezpieczniejszy dla załogi czołg świata. Pokazane zostaną także: K9 Thunder – precyzyjna i skuteczna haubica samobieżna na podwoziu gąsienicowym – zakupiona w 2022 roku, a także HIMARS – sprawdzona w boju wyrzutnia rakiet, PATRIOT – skuteczny zestaw obrony powietrznej średniego zasięgu i BWP Borsuk – polski bojowy wóz piechoty – zakupiony przez Wojsko Polskie w 2023 roku oraz bezpilotowiec Bayraktar TB2 – nowoczesny dron. Na wystawie będą również: BAOBAB-K – nowoczesny i zautomatyzowany polski pojazd minowania narzutowego, transportery KTO Rosomak wraz z drużyną zmotoryzowaną z etatowym uzbrojeniem i wyposażeniem, czołgi Leopard, samobieżne przeciwlotnicze zestawy rakietowe POPRAD, haubice samobieżne KRAB, moździerze samobieżne RAK, stacje radiolokacyjne i wyrzutnie rakiet Wr-40 LANGUSTA, przenośne przeciwlotnicze zestawy rakietowe PIORUN, pojazdy dalekiego rozpoznania ŻMIJA, pojazdy i roboty saperskie, mobilna wyrzutnia rakiet MLV wraz z wozem dowodzenia CCV, rampy szturmowe, pojazdy HMMWV, zestawy nurkowe, bezzałogowe pojazdy podwodne, systemy rozpoznawcze, sprzęt spadochronowo-desantowy, sprzęt obserwacyjny oraz uzbrojenie i wyposażenie taktyczne jednostek specjalnych AGAT, GROM, Formoza oraz JW. Komandosów.

Air Show jest też dobrą okazją by przyjrzeć się wyposażeniu, jakim dysponują Wojska Obrony Terytorialnej. Podczas pokazów będzie można sprawdzić swoje strzeleckie umiejętności na strzelnicy kontenerowej. WOT zaprezentuje także bezzałogowce FLYEYE z trenażerem, Warmate oraz indywidualne wyposażenie żołnierzy. Dla widzów tegorocznego Air Show przygotowano również prezentację sprzętu przemysłu obronnego i uzbrojenia, które wystawione zostanie na stoisku firm wchodzących w skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej, która jest partnerem strategicznym tegorocznego Air Show w Radomiu.

Zainteresowanie tym wydarzeniem przekroczyło nasze oczekiwania. Nasz profil na Facebooku polubiło już ponad 55 tys. osób, codziennie dostajemy mnóstwo pytań o atrakcje i program, również od widzów zagranicznych. Sprzedaliśmy niemal od razu wszystkie pakiety spotterskie, co najlepiej świadczy o tym, jak bardzo fani lotnictwa nie mogą się już doczekać pokazów - mówi Małgorzata Skrzypek dyrektor Biura Organizacyjnego Air Show Radom 2023. Bilety są nadal dostępne i najłatwiej kupić je online. Doświadczenia z ubiegłych edycji pokazują, że im bliżej terminu pokazów tym trudniej zdobyć bilety wstępu, dlatego najwygodniej i najszybciej jest kupić bilety w sprzedażyinternetowej. To pozwoli również uniknąć widzom kolejki do wejścia na pokazy – dodaje M. Skrzypek.

Bilety można kupować na stronie operatora tobilet.pl lub wchodząc na stronę www.airshowradom.pl i klikając czerwony znaczek „kup bilet”. Wejściówki jednodniowe na sobotę, razem z pokazem wieczornym kosztują 70 zł, a na niedzielę 60 zł. W sprzedaży internetowej bilety normalne są tańsze o 10 zł, niż te które będą sprzedawane w kasach w dniu pokazów. Organizatorzy zapewniają również specjalne ceny dla rodzin z dziećmi, bezpłatny wstęp dla najmłodszych (do 6 lat) i seniorów 75+. Bilety ulgowe na jeden dzień kosztują 30 zł za osobę, niezależnie od terminu imprezy.

Bezpłatny wstęp (bez konieczności odbierania biletu w kasie) na teren lotniska Warszawa-Radom obejmie dzieci do lat 6 z rodzicem lub opiekunem prawnym (który będzie miał swój bilet wstępu). Pozostali uprawnieni do darmowego wejścia będą pobierać swój bezpłatny bilet w kasach pierwszeństwa. Dotyczyć to będzie osób niepełnosprawnych i ich opiekunów, poszkodowanych weteranów misji zagranicznych Wojska Polskiego oraz kombatantów wojennych, umundurowanych żołnierzy zawodowych i pełniących terytorialną służbę wojskową, a także osób powyżej 75 roku życia.

Przewidziano też ulgowe bilety dla młodych - uczniów i studentów, a także starszych miłośników lotnictwa - emerytów oraz rencistów. Organizatorzy mają również specjalną ofertę na bilety rodzinne (przy zakupie minimum trzech można zaoszczędzić już 30 zł) i duże zniżki dla posiadaczy Ogólnopolskiej Karty Dużej Rodziny.

W przygotowania do Air Show włączyli się również przewoźnicy kolejowi, którzy zapowiedzieli ciągły monitoring sprzedaży biletów i elastyczne podejście w reagowaniu na wzmożony ruch pasażerski na wybranych trasach do i z Radomia. Podróż pociągiem dla wielu widzów jest lepszą i bardziej ekologiczną alternatywą niż dojazd samochodem na pokazy. Pozwoli też ograniczyć korki i uniknąć problemów z parkowaniem auta na terenie miasta. Ze statystyk sprzedanych biletów w dwóch ostatnich edycjach radomskich pokazów lotniczych (2017, 2018) wynika, że najliczniej przybywali na nie mieszkańcy Lublina, Warszawy, Łodzi, Krakowa, Poznania i Katowic. Połączenia pociągów i informacje o aktualnych rozkładach jazdy można sprawdzić na www.portalpasazera.pl, https://rozklad-pkp.pl/oraz https://www.intercity.pl/, a bilety kupić na stronie https://bilkom.pl/. Uczestnicy tegorocznego Air Show mogą skorzystać także z oferty PKP Intercity. Dzięki m.in. szybszym przejazdom na odcinku Warszawa – Radom przejazd ze stolicy jest krótszy nawet o kilkanaście minut. Z Warszawy dojedziemy m.in. pociągiem IC Orłowicz, IC Kinga, IC Kolberg czy IC Sienkiewicz. Podróżni z Krakowa dojadą do Radomia np. pociągiem IC Jagiełło czy IC Żeromski, a np. z Lublina m.in. IC Sztygar czy IC Bolko.

Dla osób, które zdecydują się jednak na przyjazd własnym samochodem, Miejski Zarząd Dróg i Komunikacji w Radomiu przygotował specjalne parkingi z których publiczność pozostawiająca tam auta będzie dowożona autobusami na teren pokazów. Każdy posiadacz biletu parkingowego z parkingu organizowanego przez Gminę Radom, wraz z pasażerami auta, będzie uprawniony do darmowego przejazdu na lotnisko. W tym celu zostaną także uruchomione linie specjalne (parkingowe) o numerach P2, P3, P4 i P5 zapewniające dowóz z parkingów oraz linia P1, która dowiezie podróżnych z dworca PKP pod dwa główne wejścia na pokazy tj. od ul. Lubelskiej i od ul. Lotniczej. Z dworca na lotnisko będzie można dojechać również liniami nr 5, 11 i 14.

Mamy nadzieję, że dzięki współpracy z PKP i Gminą-Miastem Radom uda się nam zmniejszyć ruch na trasach dojazdowych i jednocześnie odciążyć miasto. Logistyka to podstawa każdego tak dużego przedsięwzięcia. Dzięki zaangażowaniu Gminy Radom zapewniony zostanie nie tylko sprawny transport miejski i dodatkowe parkingi, ale również dostawa wody - o co zadbają Wodociągi Miejskie - i utrzymanie porządku na terenie pokazów. Miasto włączy się również aktywnie w organizację przewozu osób z niepełnosprawnościami do wejścia na pokazy zlokalizowanego przy ul. Lotniczej. Synergia tych działań jest bardzo ważna. Chcemy, aby każdy widz mógł bezpiecznie dotrzeć na Air Show i miał tam zapewnione jak najlepsze warunki – podsumował przygotowania zastępca dyrektora Biura Organizacyjnego gen. bryg. rez. Sławomir Żakowski.

Warto pamiętać, że w tym roku bilety na Air Show Radom 2023 są imienne. Każda osoba, która będzie chciała kupić bilet musi podać swoje dane (imię i nazwisko), a wchodząc na teren lotniska - okazać ważny dokument tożsamości. To warunek konieczny z uwagi wspólne bezpieczeństwo wszystkich uczestników. Najlepiej wydrukowany bilet mieć ze sobą lub zapisać go wcześniej w telefonie.

Ostatni weekend wakacji za kilkanaście dni, więc miłośnikom lotnictwa i organizatorom pozostanie już teraz tylko trzymanie kciuków za dobrą pogodę. Zaczynamy odliczanie: 3, 2, 1 … start - i do zobaczenia na Air Show!

***

Pierwszy w historii Air Show odbył się w 1991 roku na Ławicy w Poznaniu. Kolejne edycje imprezy organizowano w Dęblinie (1995 i 1998 rok) i Bydgoszczy (1996 rok), a od 2000 na stałe wydarzenie na stałe związało się z Radomiem. W ostatniej edycji, która odbyła się w 2018 roku, swoje umiejętności zaprezentowali lotnicy z 22 krajów, a radomskie lotnisko odwiedziło blisko 180 tysięcy widzów.

Organizatorem XVII edycji Międzynarodowych Pokazów Lotniczych AIR SHOW Radom 2023 jest Agencja Mienia Wojskowego i Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych. Patronat Honorowy nad wydarzeniem objął Prezydent RP Andrzej Duda. Podmiotami współdziałającymi są: Gmina-Miasto Radom, Polskie Porty Lotnicze S.A oraz Wodociągi Miejskie w Radomiu S.A.

Partnerami strategicznymi Air Show Radom 2023 są: Korea Aerospace Industries, Polska Grupa Zbrojeniowa S.A., Bank Gospodarstwa Krajowego oraz ORLEN S.A. Jako partnerzy wspierający zaprezentują się Lockheed Martin, Leonardo oraz Eurofighter. Do grona partnerów i partnerów wydarzenia należą również Poczta Polska S.A., Pocztex, Polska Agencja Żeglugi Powietrznej oraz Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych.

Patronat medialny nad wydarzeniem objęła Telewizja Republika.