86 lat temu, 31 grudnia 1932 roku, polscy matematycy: Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski złamali szyfr Enigmy, niemieckiej maszyny szyfrującej. Rok później wspólnie zbudowali działającą kopię urządzenia.
Dzięki sukcesowi polskich kryptologów II wojna światowa została skrócona o 2-3 lata, co oznacza uratowanie tysięcy ludzkich istnień. Niemcy do końca wojny byli przekonani, że Enigmy nikt nie jest w stanie rozszyfrować.
Po przekazaniu szyfru Enigmy Brytyjczykom, w ośrodku kryptologicznym w Bletchley Park, niedaleko Londynu pracowało ponad 10 tysięcy osób, które wykorzystywały informacje otrzymane od polskich matematyków.
Osiągnięcie Polaków w znacznym stopniu przyczyniło się do sukcesów militarnych aliantów, między innymi w bitwie o Anglię, walkach na Atlantyku i zwycięstwie pod Falaise.
W 1940 roku złamano główny szyfr operacyjny Luftwaffe, a w 1943 – kod niemieckiej marynarki.
W powojennej Polsce pomijano wysiłek i zasługi naszych kryptologów, wymazywano ich z powszechnej pamięci, a złamanie kodu Enigmy zostało przypisane wywiadowi brytyjskiemu.
Na Zachodzie informacje o służbie alianckiej Rejewskiego, Różyckiego i Zygalskiego ukrywano w tajnych archiwach. Pierwsze wiadomości o sukcesie Polaków ukazały się na początku lat 70.
Oficjalnie Brytyjczycy przyznali to dopiero po wejściu Polski do NATO w 1999 roku.
W 2000 roku Rejewski, Różycki i Zygalski zostali odznaczeni pośmiertnie Krzyżami Wielkimi Orderu Odrodzenia Polski. W 2012 roku Senat Rzeczpospolitej uczcił ich specjalną uchwałą, uznając trójkę kryptologów za bohaterów II wojny światowej.
Urządzenie przypominające maszynę do pisania zostało skonstruowane w latach 20. ubiegłego wieku. Niemcy zastosowali w nim matematyczną metodę kodowania wiadomości. Aby odszyfrować tekst, odbiorca musiał mieć identyczną maszynę i klucz depeszy. Pod koniec wojny był on zmieniany co 8 godzin.
W 2014 roku Międzynarodowe Stowarzyszenie Inżynierów – IEEE uhonorowało trzech Polaków prestiżowym Milestone. „Kamieniami milowymi” wyróżniono dotąd ponad 120. naukowców, za osiągnięcia znaczące dla historii świata.