"9. marca 2018 roku opublikowano artykuł naukowy dotyczący odnalezienia dwóch nowych egzoplanet metodą tranzytową – HD 286123 b (EPIC 247098361 b) oraz HD 89345 b (EPIC 248777106)" – podaje urania.edu.pl. Gabriel Murawski, astronom-amator z Suwałk, wniósł znaczący wkład w kosmiczne odkrycie. Równie kosmiczne były jego warunki pracy… otóż obserwacje przeprowadzał z przydomowego ogródka.
Gabriel Murawski, oprócz studiowania na kierunku lekarsko-dentystycznym w Białymstoku, przygotowuje się do weryfikowania kandydatek na planety pozasłoneczne, znajdowane przez sondę TESS. Przez wiele tygodni oczekiwał na wgląd do wykresów zmian blasku gwiazd z danych C13 Keplera. Po analizie ponad 20 tys. krzywych jasności, wybrał cztery, najbardziej obiecujące obiekty. W nocy z 29. na 30. września 2017 roku, udało mu się dostrzec gwiazdę o jasności 9,8 magnitudo w gwiazdozbiorze Byka odległa o około 425 lat świetlnych stąd.
Gabriel nie miał pewności, czy pierwsza próba okaże się strzałem w dziesiątkę. Inni współautorzy artykułu zweryfikowali obecność ciała o masie zaledwie 40% Jowisza, co klasyfikuje na planetarną naturę obiektu.
Początkowo miała to być tylko próba. Miałem szczęście, że pierwsza kandydatka okazała się być prawdziwą egzoplanetą” – mówi 21-letni współodkrywca.
EPIC 247098361 b jest dość nietypową planetą pozasłoneczną, które zwykle są obserwowane metodą tranzytu. To tak zwany ciepły Saturn (warm Saturn) Określenie „ciepły” (zamiast gorący – hot) wynika z dość niskiej temperatury panującej w atmosferze, czyli około 700°C. Mała masa i dość duży promień (1,08 Jowisza) określa bardzo niską gęstość, co jest cechą charakterystyczną Saturna.
– Gwiazda jest bardzo jasna, a spadek blasku jest dość duży. Ciepłe Saturny to dość słabo poznana grupa obiektów, w dodatku EPIC 247098361 b ma wydłużoną orbitę. Z pewnością planeta będzie obserwowana przez największe spektroskopy na świecie, a w przyszłości będzie celem dla Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba. W ciągu najbliższych wielu lat pojawi się niejeden artykuł naukowy na jej temat. To niesamowite, że mogłem wziąć udział we współodkryciu tak istotnego obiektu, do którego naukowcy będą wracać wielokrotnie – mówi 21-latek.
Gabriel Murawski jest jednym z kilkunastu współautorów publikacji naukowej i zaliczany jest jednocześnie jako współodkrywca nowej planety pozasłonecznej. Druga planeta (HD 89345 b), która jest zawarta w tym samym artykule, nie była przez niego obserwowana. Kolejnym celem 21-letniego amatora z Suwałk jest odnalezienie następnej egzoplanety. W styczniu 2018 roku dołączył do misji KELT, która poszukuje kandydatki obejmując całe niebo. Nie zapomina też o EPIC 247098361 b, do której planuje wrócić w celu zarejestrowania pełnego, 5,5-godzinnego tranzytu. Poza unikalnym, pierwszym tego typu amatorskim odkryciem w Polsce, Gabriel odnalazł już ponad 130 nowych gwiazd zmiennych. Jego zmagania można śledzić na stronie „Stacja Obserwacji Tranzytów Egzoplanet w Suwałkach – SOTES”, którą prowadzi na Facebooku.
