Przejdź do treści
Polska 31 maja – co wydarzyło się tego dnia
PAP, dzieje.pl; grafika własna

Tego dnia Mikołaj Kopernik został doktorem prawa kanonicznego; Niemcy użyli przeciwko wojskom rosyjskim 264 tony ciekłego chloru; Stefan Kisielewski rozpoczął pisanie „Dzienników”; Richard Nixon jako pierwszy prezydent USA złożył oficjalną wizytę w Polsce; odbyły się uroczystości pogrzebowe kard. Stefana Wyszyńskiego; początek VI pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Polski. Urodzili się m. in. Michał Korybut Wiśniowiecki, Edward Dembowski, Jerzy Wasowski, DBogumił Kobiela, Bogusław Madey, Jacek Bończyk, Iga Świątek. Zmarli natomiast: Michał Kazimierz Ogiński, Tadeusz Hollender, Leopold Staff, Aleksander Żabczyński, Maja Berezowska, Jerzy Kaliszewski, Stanisław Królak oraz Łukasz Czuma.

1503Mikołaj Kopernik uzyskał, na uniwersytecie w Ferrarze, tytuł doktora prawa kanonicznego.

1592 - W Krakowie odbył się ślub Zygmunta III Wazy i Anny Habsburżanki oraz jej koronacja na królową Polski.

1640 - W Białym Kamieniu (dziś Ukraina) urodził się Michał Korybut Wiśniowiecki, król Polski w latach 1669-1673 i wielki książę litewski; inna podawana przez historyków data urodzin Wiśniowieckiego to 31 lipca.

1732 - Na Zamku Królewskim w Warszawie wybuchł pożar.

1800 - Zmarł Michał Kazimierz Ogiński, hetman wielki litewski (1768-1793), poeta, kompozytor; budowniczy Kanału Ogińskiego, łączącego dorzecze Dniepru i Niemna.

1822 - W Warszawie urodził się Edward Dembowski, działacz niepodległościowy, filozof, krytyk literacki, jeden z przywódców powstania krakowskiego w 1846 r.

1832 - Władze carskie rozpoczęły budowę Cytadeli Warszawskiej; kamień węgielny pod nią położył namiestnik Królestwa Polskiego gen. Iwan Paskiewicz.

1913 - W Warszawie urodził się Jerzy Wasowski, aktor, kompozytor, dziennikarz; wspólnie z Jeremim Przyborą stworzył „Kabaret Starszych Panów”.

1915 - I wojna światowa: pod Bolimowem Niemcy użyli przeciwko wojskom rosyjskim 264 tony ciekłego chloru wypuszczonego z 12 tys. butli; szacuje się, że straty Rosjan wyniosły 1,2 tys. zabitych i ponad 3 tys. rannych.

1919 – W Warszawie z inicjatywy białoruskich działaczy narodowych Leona Witan-Dubiejkowskiego i Edwarda Woyniłłowicza powstało Polsko-Białoruskie Towarzystwo dla Politycznego Poparcia Idei Federacyjnej.

1922 - We Lwowie urodziła się Danuta Wodyńska, aktorka.

1926 - Józef Piłsudski został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na prezydenta RP, odmówił jednak przyjęcia stanowiska.

1931 - W Katowicach urodził się Bogumił Kobiela, aktor; niezapomniany Jan Piszczyk w „Zezowatym szczęściu” i sekretarz Drewnowski w „Popiele i diamencie”; znany również z ról w filmach „Eroica”, „Rękopis znaleziony w Saragossie”, „Małżeństwo z rozsądku”, „Ręce do góry”, „Człowiek z M-3” i „Wszystko na sprzedaż”; w latach 1955-1958, razem ze Zbigniewem Cybulskim, współtworzył w Gdańsku studencki teatrzyk Bim-Bom; występował w Teatrze Wybrzeże, Teatrze Ateneum i Teatrze Komedia, a także w kabaretach Wagabunda i Dudek.

1932 - W Sosnowcu urodził się Bogusław Madey, dyrygent, kompozytor, pianista, pedagog.

1939 - Premiera filmu „Sportowiec mimo woli” w reżyserii Mieczysława Krawicza i Aleksandra Suchcickiego.

1940 - W Warszawie w Łazienkach Królewskich Niemcy wysadzili w powietrze pomnik Fryderyka Chopina.

1943 - W ruinach warszawskiego getta Niemcy rozstrzelali grupę Polaków, więźniów Pawiaka, wśród nich poetę i satyryka Tadeusza Hollendra.

1944 - Na Wiśle w okolicach Machowa (woj. lubelskie) żołnierze Batalionów Chłopskich wspierani przez oddziały Armii Krajowej zatopili statek „Tannenberg” transportujący żołnierzy niemieckich.

1945 - Odilo Globocnik, funkcjonariusz niemieckich, nazistowskich organizacji, zbrodniarz wojenny zatrzymany przez Brytyjczyków na terenie Austrii, popełnił samobójstwo; Globocnik w latach 1939-1943 był dowódcą SS i policji w dystrykcie lubelskim, odpowiedzialnym m.in. za zagładę ludności żydowskiej z terenów Generalnego Gubernatorstwa.

1950 - Powstała Wyższa Szkoła Rolnicza, obecnie Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.

1953 - We Włodawie urodził się Andrzej Grabarczyk, aktor.

1957 - W Skarżysku Kamiennej zmarł Leopold Staff, jeden z najwybitniejszych polskich poetów, związany z okresem Młodej Polski, debiutował tomikiem „Sny o potędze” w 1901 roku; także dramatopisarz, tłumacz.

1958 - W Warszawie zmarł Aleksander Żabczyński, jeden z najpopularniejszych polskich aktorów dwudziestolecia międzywojennego; uczestnik kampanii polskiej 1939 r., oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, ranny w bitwie pod Monte Cassino; wystąpił m.in. w filmach „Śluby ułańskie”, „Manewry miłosne”, „Panienka z poste restante”, „Pani minister tańczy”, „Królowa przedmieścia”, „Zapomniana melodia”, „Trzy serca”.

1967 - W Wałbrzychu urodził się Jacek Bończyk, aktor, piosenkarz, autor tekstów piosenek, scenarzysta i reżyser spektakli muzycznych.

1968 - Pisarz, publicysta Stefan Kisielewski rozpoczął pisanie „Dzienników”.

1972 - Prezydent USA Richard Nixon wracając z Moskwy zatrzymał się na dwudniowe rozmowy w Warszawie; była to pierwsza w historii stosunków polsko-amerykańskich wizyta w Polsce urzędującego prezydenta Stanów Zjednoczonych.

1978 - W Warszawie zmarła Maja Berezowska, malarka, ilustratorka, scenograf; w czasie II wojny światowej więziona w niemieckim obozie koncentracyjnym Ravensbrueck.

1981 - W Warszawie odbyły się uroczystości pogrzebowe kard. Stefana Wyszyńskiego; prymas pochowany został w warszawskiej archikatedrze św. Jana Chrzciciela. W pogrzebie wzięło udział ponad 100 tys. osób.

1984 - W Warszawie przed Sądem Wojewódzkim rozpoczął się proces w sprawie śmierci Grzegorza Przemyka, 19-letniego maturzysty, pobitego przez funkcjonariuszy MO; milicjanci zadali Przemykowi kilkadziesiąt ciosów pałkami w barki i plecy oraz kilkanaście ciosów w brzuch, przewieziony do szpitala zmarł po dwóch dniach.

1985 - Ukazał się album Dzień, w którym pękło niebo zespołu „Dżem”.

1986 - W Warszawie SB aresztowała Zbigniewa Bujaka, przewodniczącego Regionu Mazowsze i członka podziemnej Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ „Solidarność”, ukrywającego się od wprowadzenia stanu wojennego.

1987 - Zebrana w Warszawie na zaproszenie Lecha Wałęsy grupa 63. intelektualistów i działaczy związkowych podpisała oświadczenie mówiące m.in. o prawie Polaków do wolności, niepodległości, demokracji i praworządności.

1987 - Kazimierz Deyna występem w meczu San Diego Sockers - Tacoma Stars zakończył karierę sportową.

1989 - Wznowiono wydawanie „Tygodnika Solidarność”.

1989 - W Warszawie powołano Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, prezesem został Jan Józef Szczepański; legitymację nr 1 otrzymał Czesław Miłosz.

1990 - W Warszawie zmarł Jerzy Kaliszewski, aktor, reżyser, pedagog; występował m.in. w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie, Starym Teatrze, a także w Teatrze Narodowym w Warszawie; zagrał w filmach „Bolesław Śmiały”, „Polonia Restituta” oraz w serialu „Stawka większa niż życie”.

1995 - Premiera filmu „Prowokator” w reżyserii Krzysztofa Langa.

1997 - Początek VI pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Polski.

2001 – W Warszawie urodziła się Iga Świątek, jedna z najwybitniejszych tenisistek w historii polskiego sportu. W 2020 r. wygrała turniej French Open na kortach im. Rolanda Garrosa i została pierwszym polskim sportowcem z tytułem mistrzowskim w singlu. Polka była też najmłodszą triumfatorką tych zmagań od 1992 roku, kiedy po tytuł sięgnęła Amerykanka Monica Seles.

2007 - Sąd Okręgowy w Katowicach uznał wszystkich 17. oskarżonych zomowców biorących udział w pacyfikacji kopalni „Wujek” winnymi popełnienia zbrodni komunistycznej.

2009 - Zmarł Stanisław Królak, kolarz szosowy, pierwszy polski zwycięzca „Wyścigu Pokoju” w 1956 r.

2012 - W Lublinie zmarł prof. Łukasz Czuma, działacz opozycji antykomunistycznej, wykładowca Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W latach 1970-71 był więziony pod zarzutem przynależności do antykomunistycznej organizacji „Ruch”. Był też członkiem Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela. W latach 1980-81 przewodniczył uczelnianej komisji NSZZ „Solidarność”. Prokuratura w 1984 r. oskarżyła go o „zohydzanie socjalizmu”. Prezydent Lech Kaczyński w 2007 r. odznaczył prof. Łukasza Czumę Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

2015 - W Warszawie odbyła się konferencja założycielska partii politycznej Nowoczesna, której szefem został ekonomista Ryszard Petru.



PAP

Wiadomości

Na Bałkanach najgorętsze lato od ponad 130 lat!

5 ofiar śmiertelnych rosyjskich ataków na Konstantyniwkę i Toreck

Powstrzymamy korporacje i Chiny. Trump zapowiada walkę o zdrowie

Jaki o Tusku: To opętany człowiek

Niedźwiedź zaatakował mężczyznę w parku!

Maliszewski: zamiast reformy sądownictwa, mamy chaos

Co będzie z subwencją dla Prawa i Sprawiedliwości?

Dyplomacja kulinarna na 16. Edycji Europejskiego Festiwalu Smaku

Dymisja Macrona? Demonstrowało 150 miast!

Ryba: nasz rząd zajmuje się wojną domową, a nie zewnętrzną

Bagiński: niewybudowanie CPK to zdrada gospodarcza

Co ciekawego można robić na Lubelszczyźnie?

85 lat temu skapitulowała polska załoga Westerplatte...

Express Republiki | 07.09.2024

Ratował syna, sam utonął! Co z dzieckiem?

Najnowsze

Na Bałkanach najgorętsze lato od ponad 130 lat!

Niedźwiedź zaatakował mężczyznę w parku!

Maliszewski: zamiast reformy sądownictwa, mamy chaos

Co będzie z subwencją dla Prawa i Sprawiedliwości?

Dyplomacja kulinarna na 16. Edycji Europejskiego Festiwalu Smaku

5 ofiar śmiertelnych rosyjskich ataków na Konstantyniwkę i Toreck

Powstrzymamy korporacje i Chiny. Trump zapowiada walkę o zdrowie

Jaki o Tusku: To opętany człowiek