Polska 27 marca – co wydarzyło się tego dnia

Portal TV Republika, kk 27-03-2024, 09:30
Artykuł
facebook.com

Tego dnia Sejm ratyfikował konkordat pomiędzy Polską a Stolicą Apostolską; NKWD aresztowało 15 przywódców Polskiego Państwa Podziemnego; marszałek Sejmu Bronisław Komorowski pokonał Radosława Sikorskiego w prawyborach na kandydata PO w wyborach prezydenckich. Urodzili się m. in. August Bielowski, Światopełk Karpiński, Jan „Ptaszyn” Wróblewski, Mieczysław Święcicki, Andrzej Nebeski, Henryka Krzywonos, Krzysztof Pieczyński. Zmarli natomiast: Dezydery Chłapowski, Wawrzyniec Hajda, Czesław Skoneczny, Hanna Malewska, Zenon Wiktorczyk, Tadeusz Rut, Stanisław Lem oraz Lesław Maria Bartelski.

997 – Biskup Wojciech z Pragi dokonał masowego chrztu mieszkańców Gdańska.

1806 - W Krechowcach na Pokuciu urodził się August Bielowski, historyk, pisarz, wydawca, dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, powstaniec listopadowy, pomysłodawca i autor serii „Monumenta Poloniae Historica”.

1818 – Rozpoczęło się pierwsze posiedzenie Sejmu Królestwa Polskiego w Warszawie. Obrady otworzył car Rosji i król Polski Aleksander I Romanow.

1879 - W Turwi zmarł Dezydery Chłapowski, generał, działacz społeczno-gospodarczy, uczestnik wojen napoleońskich i Powstania Listopadowego.

1909 - W Wilnie urodził się Światopełk Karpiński, poeta, satyryk, współpracownik „Cyrulika Warszawskiego” i „Szpilek”, autor m.in. „Mieszczańskiego poematu”.

1917 - Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich ogłosiła deklarację w sprawie uznania niepodległości Polski.

1923 - W Piekarach Śląskich zmarł Wawrzyniec Hajda, górnik, poeta ludowy, działacz niepodległościowy na Górnym Śląsku, nazywany „śląskim Wernyhorą”.

1925 - Po burzliwej debacie Sejm ratyfikował konkordat pomiędzy Polską a Stolicą Apostolską; za jego przyjęciem głosowało 181 posłów, przeciw było 110.

1928 - Otwarcie Sejmu i Senatu II kadencji; pierwsze posiedzenie Sejmu odbyło się w nowej Sali Posiedzeń.

1936 - W Kaliszu urodził się Jan „Ptaszyn” Wróblewski, muzyk jazzowy, kompozytor, publicysta i dziennikarz.

1936 - W Sokalu urodził się Mieczysław Święcicki, aktor, piosenkarz, członek kabaretu „Piwnica pod Baranami”, wykonawca m.in. „Jęczmiennego łanu”.

1939 - W Przemyślu urodził się Andrzej Nebeski perkusista i pianista, członek zespołów „Niebiesko-Czarni” i „Polanie”, lider grupy „ABC”.

1942 - Początek deportacji do niemieckiego obozu Auschwitz 69 tys. Żydów z Francji.

1942 - Niemcy wymordowali wszystkich pacjentów i część personelu Szpitala Żydowskiego w Lublinie.

1943 - W odwecie za Akcję pod Arsenałem Niemcy rozstrzelali na dziedzińcu więziennym Pawiaka 140 Polaków i Żydów.

1944 – Żołnierze Wehrmachtu i ukraińskiej 14. Dywizji Grenadierów SS dokonali pacyfikacji wsi Smoligów w powiecie hrubieszowskim. W wyniku całodziennej walki zginęło 300 Polaków (w tym większość cywilów) oraz 50 Ukraińców i Niemców.

1945 - 48 więźniów-żołnierzy AK uciekło z obozu NKWD w Skrobowie na Lubelszczyźnie.

1945 - Armia Czerwona zajęła Rumię.

1945 - Żołnierze Armii Czerwonej podpalili przy użyciu wtoczonych beczek z paliwem kościół św. Józefa w Gdańsku. W pożarze zginęło około 100 ukrywających się tam Niemców.

1945 - 27 i 28 marca NKWD aresztowało 15 przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, których następnie przewieziono do Moskwy i osadzono w więzieniu na Łubiance; sowieccy przedstawiciele, zapraszając ich wcześniej na rozmowy, zagwarantowali im całkowite bezpieczeństwo. Wszyscy wraz z aresztowanym 8 marca przewodniczącym Stronnictwa Narodowego Aleksandrem Zwierzyńskim byli sądzeni w Moskwie w tzw. procesie szesnastu.

1945 - W Piotrkowicach w pobliżu Kielc urodził się Władysław Stachurski, piłkarz reprezentacji Polski i Legii Warszawa, trener; selekcjoner reprezentacji narodowej w latach 1995-1996.

1946 - W Łodzi zmarł Czesław Skonieczny, aktor teatralny i filmowy, znany z ról w filmach „Antek Policmajster”, „Piętro wyżej”, „Żona i nie żona”.

1949 - W Warszawie urodził się Krzysztof Wakuliński, aktor teatralny, filmowy i radiowy, wystąpił m.in. w filmach „Komediantka”, „Wielka wsypa”, „Ucieczka z kina 'Wolność'”, „Prymas. Trzy lata z tysiąca”.

1953 - W Olsztynie urodziła się Henryka Krzywonos, uczestniczka strajków na Wybrzeżu w 1980 r., członek prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, sygnatariuszka Porozumień Sierpniowych; w czasie stanu wojennego działaczka opozycji antykomunistycznej; od 2015 r. poseł na Sejm.

1957 - W Opolu urodził się Krzysztof Pieczyński, aktor, pisarz; wystąpił m.in. w filmach „Krzyk”, „Idol”, „Wielki bieg”, „Jezioro Bodeńskie”, „Prowokator”, „Daleko od okna”, „Jutro będzie niebo”, „Jasminum”, „Generał - zamach na Gibraltarze”, „Sala samobójców”, „Jack Strong”, „Ziarno prawdy”, a także w serialach „Dom” i „Życie Kamila Kuranta”.

1959 - Premiera filmu „Krzyż Walecznych” w reżyserii Kazimierza Kutza.

1967 - Premiera pierwszego odcinka serialu wg prozy Jerzego Szaniawskiego „Klub profesora Tutki” z Gustawem Holoubkiem w roli głównej.

1973 - W Piasecznie urodziła się Agnieszka Dygant, aktorka teatralna i filmowa, znana m.in. z ról w filmie „Egoiści” i serialach „Na dobre i na złe”, „Niania” i „Prawo Agaty”.

1983 - W Krakowie zmarła Hanna Malewska, pisarka, autorka powieści historycznych, w latach 1957-1973 redaktorka pisma katolickiego „Znak”, autorka m.in. powieści „Żelazna korona”, „Kamienie wołać będą”, „Panowie Leszczyńscy”; żołnierz Armii Krajowej.

1991 – Kraków został podzielony na 18 dzielnic oznaczonych cyframi rzymskimi i nazwami.

1992 - W Warszawie zmarł Józef Kuśmierek, pisarz, publicysta.

1997 - W Warszawie zmarł Zenon Wiktorczyk, aktor estradowy, reżyser, satyryk, dziennikarz, żołnierz kampanii wrześniowej, powstaniec warszawski; założyciel Teatru Buffo i kabaretu „Szpak”, współtwórca audycji „Podwieczorek przy mikrofonie”, odtwórca roli Ministra w filmie Stanisława Barei „Miś”.

2002 - W Warszawie zmarł Tadeusz Rut, lekkoatleta, członek tzw. Wunderteamu, ośmiokrotny mistrz Polski w rzucie młotem i dyskiem, mistrz Europy z roku 1958, brązowy medalista Igrzysk Olimpijskich w Rzymie 1960.

2006 - W Krakowie zmarł Stanisław Lem, klasyk literatury science fiction, filozof, futurolog i eseista; jeden z najbardziej cenionych polskich pisarzy, łączny nakład jego książek, tłumaczonych na 41 języków, przekroczył 27 mln egzemplarzy; dzieła Lema - „Powrót z gwiazd”, „Solaris”, „Opowieści o pilocie Pirxie”, „Dzienniki Gwiazdowe”, „Cyberiada” - weszły do kanonu najsłynniejszych dzieł science fiction.

2006 - W Warszawie zmarł Lesław Maria Bartelski, prozaik, krytyk literacki, publicysta, żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego.

2010 – Marszałek Sejmu Bronisław Komorowski pokonał Radosława Sikorskiego w prawyborach na kandydata Platformy Obywatelskiej w wyborach prezydenckich planowanych na jesień 2010 r.



Źródło: PAP

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy