Tego dnia ukazał się pierwszy odcinek „Placówki” Bolesława Prusa; Józef Piłsudski przyjął stopień Pierwszego Marszałka Polski; delegacja NSZZ „Solidarność” została pobita przez MO i SB w czasie sesji WRN w Bydgoszczy; z Bazyliki Archikatedralnej w Gnieźnie skradziono srebrną postać św. Wojciecha. Urodzili się m. in. Jan Zamoyski, Józef Dwernicki, Józef Hauke-Bosak, Józef Mehoffer, Aleksander Skrzyński, Elżbieta Zawacka, Jerzy Jurandot, Włada Majewska, Wiesław Drzewicz, Zofia Czerwińska, Elżbieta Dzikowska. Zmarli natomiast: Kazimierz Odnowiciel, Katarzyna Opalińska, Adam Kazimierz Czartoryski, Józef Ignacy Kraszewski, Jan Włodarkiewicz, Wacław Komarnicki, Ludwik Kolankowski, Stanisław Wawrzecki, Leopold Tyrmand, Zygmunt Kubiak oraz Marian Zembala.
1058 - W Poznaniu zmarł książę Kazimierz Odnowiciel, władca Polski w latach 1034-58.
1238 - W Krośnie Odrzańskim zmarł Henryk I Brodaty, książę śląski i krakowski.
1238 – Papież Grzegorz IX wydał bullę, w której potwierdził nadanie przez księcia Bogusława I posiadłości koło Stargardu zakonowi joannitów. W bulli po raz pierwszy pojawiła się wzmianka o Kaszubach (o Bogusławie I jako księciu Kaszub), na pamiątkę czego 19 marca jest obchodzony jako Dzień Jedności Kaszubów.
1454 - Książę oświęcimski Jan IV złożył hołd lenny królowi Kazimierzowi IV Jagiellończykowi.
1542 - W Skokówce urodził się Jan Zamoyski, hetman wielki koronny i kanclerz wielki koronny. Twórca potęgi jednego z największych rodów szlacheckich. Gdy zaczynał karierę, miał w posiadaniu 4 wsie. Skończył z 23 miastami i 819 wsiami zespolonymi w Ordynację Zamojską, która formalnie przetrwała do 1945 roku. Do szczytu potęgi Zamoyski doszedł w czasie panowania króla Stefana Batorego.
1611 - W zajętej przez Polaków Moskwie wybuchło powstanie, kierowane przez księcia Dymitra Minina -zostało stłumione po kilkudniowych walkach.
1747 - W Lunéville zmarła Katarzyna Opalińska, królowa Polski, księżna Lotaryngii, wdowa po królu Stanisławie Leszczyńskim, matka Marii Leszczyńskiej, żony króla Francji Ludwika XV.
1779 - W Warszawie urodził się Józef Dwernicki, uczestnik kampanii napoleońskich, dowódca kawalerii w Powstaniu Listopadowym, zwycięzca bitwy pod Stoczkiem.
1797 - W Smulnie koło Brodów w Galicji urodził się Józef Korzeniowski, powieściopisarz, dramaturg, pedagog, autor m.in. sztuk „Karpaccy górale” i „Sąd przysięgłych albo Pozory” oraz książek „Spekulant”, „Garbaty”.
1823 - W Sieniawie zmarł książę Adam Kazimierz Czartoryski, generał ziem podolskich (1758-1794), członek Familii, od 1768 r. komendant Szkoły Rycerskiej, działacz Komisji Edukacji Narodowej, poseł na Sejm Czteroletni, zwolennik Konstytucji 3 maja; pisarz, krytyk literacki, mecenas sztuki.
1834 - W Petersburgu urodził się Józef Hauke-Bosak; pułkownik armii rosyjskiej (do 1862 r.); w czasie Powstania Styczniowego generał i naczelnik powstańczych sił zbrojnych województw krakowskiego i sandomierskiego; zginął w 1871 r. walcząc po stronie Francji w wojnie z Prusami.
1842 - W Turcji, niedaleko Stambułu, poświęcona została pierwsza chata w polskiej osadzie Adampol, założonej przez Michała Czajkowskiego przy udziale księcia Adama Czartoryskiego; osada, zachowując polski charakter, istnieje do dziś pod nazwą Polonezkoy.
1849 - W Paryżu zaczął wychodzić redagowany przez Adama Mickiewicza dziennik „La Tribune des Peuples” („Trybuna Ludów”).
1863 - Powstanie Styczniowe: Dyktator powstania gen. Marian Langiewicz został aresztowany przez Austriaków po przekroczeniu granicy pod Opatowem; władzę nad powstaniem objął Tymczasowy Rząd Narodowy.
1869 - W Ropczycach urodził się Józef Mehoffer, malarz, grafik; jeden z najwybitniejszych twórców Młodej Polski.
1882 - W Zagórzanach koło Gorlic urodził się Aleksander Skrzyński, dyplomata, minister spraw zagranicznych, w latach 1925-1926 premier RP.
1885 - W Poznaniu zmarł Władysław Niegolewski, wielkopolski działacz społeczny i niepodległościowy, prawnik, uczestnik Wiosny Ludów i Powstania Styczniowego, poseł do parlamentów pruskiego i niemieckiego.
1885 - W tygodniku „Wędrowiec” ukazał się pierwszy odcinek powieści Bolesława Prusa „Placówka”.
1887 - W Genewie zmarł Józef Ignacy Kraszewski, pisarz, publicysta, wydawca, historyk, działacz społeczny i polityczny; autor ponad 600 książek, w tym 232 powieści, wśród nich wielu historycznych, takich jak „Stara baśń” czy „Za Sasów”.
1900 - W Paryżu urodził się Frederic Joliot-Curie, francuski fizyk, wspólnie z żoną Irene Joliot-Curie odkryli m.in. zjawisko sztucznej promieniotwórczości, za co w 1935 r. otrzymali Nagrodę Nobla.
1909 - W Toruniu urodziła się Elżbieta Zawacka, ps. Zo, kurierka i emisariuszka KG ZWZ-AK, jedyna kobieta wśród cichociemnych; po wojnie więziona przez władze komunistyczne; była drugą - po Marii Wittek - kobietą w polskiej armii ze stopniem generała. Odznaczona dwukrotnie Virtuti Militari, pięciokrotnie Krzyżem Walecznych.
1909 - W Purwiszkach urodził się Józef Łobodowski, poeta, pisarz, laureat Nagrody Młodych Polskiej Akademii Literatury w roku 1937, żołnierz kampanii polskiej 1939 r.; od 1939 roku przebywał i tworzył na emigracji.
1910 - W Krzeszowicach urodził się Kazimierz Wyka, historyk i krytyk literatury, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.
1910 - W Tarnowie urodził się Józef Wolski, historyk starożytności, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek PAN, w 1939 roku aresztowany w czasie Sonderaktion Krakau, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych.
1911 - W Warszawie urodził się Jerzy Jurandot, poeta, satyryk, założyciel i kierownik literacki Teatru Syrena, autor tekstów piosenek, m.in. „Ada, to nie wypada”, „I wciąż się na coś czeka”, „Ballada o jednej Wiśniewskiej”, „Wio, koniku”.
1911 - We Lwowie urodziła się Włada Majewska, piosenkarka, aktorka, członkini „Wesołej Lwowskiej Fali”, żołnierz 2 Korpusu gen. Andersa, od 1945 r. przebywała na emigracji, współpracując z teatrem Mariana Hemara i Rozgłośnią Polską Radia Wolna Europa; część źródeł podaje jako datę jej urodzin rok 1914.
1919 - Rada najwyższa konferencji wersalskiej postanowiła, że Gdańsk będzie Wolnym Miastem.
1920 - Na prośbę Ogólnej Komisji Weryfikacyjnej Józef Piłsudski przyjął stopień Pierwszego Marszałka Polski; oficjalna uroczystość wręczenia buławy marszałkowskiej odbyła się 14 listopada 1920 r. podczas uroczystości na placu Zamkowym w Warszawie, po zwycięskiej wojnie polsko-bolszewickiej.
1922 - W Częstochowie urodził się Józef Andrzej Gierowski, historyk, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1981-87.
1922 - W miejscowości Dębiec pod Poznaniem (dziś dzielnica miasta) powstał klub piłkarski Lutnia, od 1957 roku występujący pod nazwą Lech Poznań.
1927 - W Warszawie urodził się Wiesław Drzewicz, aktor, znany m.in. z seriali „W labiryncie” i „07 zgłoś się”; dużą popularność zyskał dzięki roli dozorcy w radiowych „Matysiakach”; swojego głosu użyczył postaci Gargamela z animowanego serialu dla dzieci „Smerfy”.
1928 - W Warszawie powstały Państwowe Zakłady Inżynierii, zajmujące się produkcją miedzy innymi samochodów osobowych, ciężarowych, motocykli oraz czołgów i ciągników.
1933 - W Poznaniu urodziła się Zofia Czerwińska, aktorka, związana z warszawskim Teatrem Syrena; znana m.in. z ról w serialach „Czterdziestolatek” i „Alternatywy 4”.
1936 - W Warszawie urodził się Piotr Kuncewicz, pisarz, poeta, publicysta, krytyk literacki, autor m.in. książek „Samotni wobec historii”, „Agonia i nadzieja”, „Goj patrzy na Żyda. Dzieje braterstwa i nienawiści od Abrahama po współczesność”.
1937 - W Międzyrzecu Podlaskim urodziła się Elżbieta Dzikowska, historyk sztuki, podróżniczka, operatorka i reżyser filmów dokumentalnych, autorka książek i programów telewizyjnych, które prowadziła wspólnie z mężem Tony Halikiem.
1938 - Na nadzwyczajnym posiedzeniu litewskiego rządu zwołanym przez prezydenta Antanasa Smetonę podjęto decyzję o przyjęciu polskiego ultimatum dotyczącego bezwarunkowego nawiązania stosunków dyplomatycznych.
1939 - Oddano do użytku Dom Żołnierza w Poznaniu.
1942 - We Lwowie w niewyjaśnionych okolicznościach zmarł ppłk Jan Włodarkiewicz „Damian”, współorganizator i do 1940 r. komendant Tajnej Armii Polskiej, komendant Konfederacji Zbrojnej (1941), pierwszy komendant organizacji dywersyjnej „Wachlarz” (1941-42).
1943 – Oddział BCh pod dowództwem Jana Kędry ps. „Błyskawica” urządził zasadzkę na kolumnę niemieckiej żandarmerii w lesie pod Tomaszowem Lubelskim, zabijając 17 żandarmów i oficera SS.
1946 - Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał na karę śmierci siedmiu członków Pogotowia Akcji Specjalnej NSZ za pacyfikację wsi Wierzchowiny, podczas której (wg różnych źródeł) zginęło od 42 do 196 osób narodowości ukraińskiej. Wyroki wykonano.
1946 – Wznowiono komunikację trolejbusową w Gdyni.
1947 - We Wrocławiu urodziła się Krystyna Tkacz, aktorka filmowa i teatralna, znana również jako znakomita wykonawczyni piosenek aktorskich; wystąpiła m.in. w serialach „Życie Kamila Kuranta” i „Alternatywy 4”.
1954 - W Londynie zmarł Wacław Komarnicki, polityk, prawnik, profesor Uniwersytetu Stefana Batorego, poseł na Sejm II RP, więzień obozu NKWD w Griazowcu, od 1942 roku minister sprawiedliwości w rządzie Władysława Sikorskiego, współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie.
1956 - W Toruniu zmarł prof. Ludwik Kolankowski, historyk, pierwszy rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
1958 - W Strasburgu po raz pierwszy obradowało Europejskie Zgromadzenie Parlamentarne; w 1962 r. Zgromadzenie zostało przekształcone w Parlament Europejski.
1965 - W Puławach urodziła się Agnieszka Pilaszewska, aktorka warszawskiego Teatru Współczesnego; wystąpiła m.in. w filmie „Polska śmierć”, w serialach „Miodowe lata” i „Glina”, a także w spektaklu telewizyjnym „Miś Kolabo”.
1965 - W zakładzie karnym przy ulicy Rakowieckiej w Warszawie wykonany został wyrok śmierci przez powieszenie na Stanisławie Wawrzeckim, byłym dyrektorze Miejskiego Handlu Mięsem Warszawa Praga, głównym oskarżonym w tzw. aferze mięsnej.
1968 - W czasie spotkania z aktywem partyjnym w Sali Kongresowej PKiN w Warszawie Władysław Gomułka potępił „antyradzieckie prowokacje” w trakcie przedstawień „Dziadów” i podkreślił żydowskie pochodzenie „inspiratorów” zajść na Uniwersytecie Warszawskim, „znanych z rewizjonistycznych wystąpień i poglądów”.
1971 - Premiera filmu Jerzego Stefana Stawińskiego i Heleny Amiradżibi „Kto wierzy w bociany?”.
1971 - W Chełmnie urodził się Grzegorz Mielcarski, piłkarz, zawodnik m.in. Olimpii Poznań, Górnika Zabrze, FC Porto, czterokrotny mistrz Portugalii, srebrny medalista Igrzysk Olimpijskich w 1992 roku.
1972 - Odbyły się wybory do Sejmu PRL.
1981 - Kryzys bydgoski: Brutalna interwencja Milicji i SB - delegacja NSZZ „Solidarność”, m.in. Michał Bartoszcze, Mariusz Łabentowicz i Jan Rulewski, została pobita przez funkcjonariuszy w czasie sesji Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy.
1984 - Premiera filmu „Lata dwudzieste lata trzydzieste” w reżyserii Janusza Rzeszewskiego.
1985 - W Fort Meyers na Florydzie zmarł Leopold Tyrmand, prozaik, publicysta, krytyk muzyczny, popularyzator jazzu, autor m.in. powieści „Zły”, „Życie towarzyskie i uczuciowe” oraz „Dziennika 1954”.
1986 - W nocy z 19 na 20 marca z Bazyliki Archikatedralnej w Gnieźnie skradziono z relikwiarza wykonaną w srebrze postać św. Wojciecha.
1997 - W Warszawie zmarła Teresa Tuszyńska, aktorka, modelka, znana z ról w filmach „Rozwodów nie będzie”, „Tarpany”, „Biały niedźwiedź”, „Poczmistrz”; największą popularność przyniosła jej rola Margueritte w filmie Janusza Morgensterna „Do widzenia, do jutra”.
2004 - W Warszawie zmarł prof. Zygmunt Kubiak, znawca kultury antycznej, autor „Mitologii Greków i Rzymian”.
2004 - Sejm RP przyjął ustawę Prawo celne.
2022 – W Zbrosławicach zmarł prof. Marian Zembala, kardiochirurg, wieloletni dyrektor Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu (SCCS), minister zdrowia w 2015 r. Pośmiertnie odznaczony Orderem Orła Białego.
Źródło: PAP
1714042346.jpg)
1713881437.jpg)
