Tego dnia Sejm Ustawodawczy uchwalił Konstytucję RP; obniżono o 38% zasiłki dla bezrobotnych; powstała Radiostacja Harcerska; uruchomiono pierwszy polski reaktor jądrowy „Anna”; w Oslo Adam Małysz po raz pierwszy wygrał konkurs Pucharu świata; Aleksander Kwaśniewski zgodził się na wysłanie kontyngentu wojskowego do Iraku. Urodzili się m. in. Karol Majewski, Gabriel Narutowicz, Bruno Winawer, Andzrej Włast, Czesłąw Wołłejko, Józef Franczak, Ryszard Barycz, Henryk Kuźniak. Zmarli natomiast: Jan Essen, Andrzej Badurski, Józef Maksymilian Ossoliński, Marian Raciborski, Antoni Lange, Stanisław Ligoń, Irena Joliot-Curie, Tadeusz Szturm de Sztrem, Marek Bliziński, Janusz Zabiegliński, Jan Oderfeld oraz Marian Kociniak.
1417 – Zmarł we Fromborku kanonik Jan Essen pochodzący z Torunia. Kanonię otrzymał w 1361r., kantor kapituły od 1371 r. Uczestnik spotkania w Pogrodziu (24.06.1369 r.) biskupa Jana Styprocka z Wielkim Mistrzem zakonu krzyżackiego, Winrichem Kniprode. W 1411 r. pożyczył on Wielkiemu Mistrzowi zakonu Henrykowi Plauenowi klejnoty i pieniądze, które odzyskano, m.in. dzięki staraniom Mikołaja Kopernika, dopiero w 1506 r.
1642 - W Bodzentynie zmarł biskup krakowski Jakub Zadzik, dyplomata, zaufany doradca Zygmunta III Wazy.
1765 - W Zasławiu na Wołyniu zmarł Paweł Antoni Fontana, włoski architekt, przedstawiciel późnego baroku; autor m.in. projektu kościoła i klasztoru karmelitów trzewiczkowych w Lublinie oraz projektu przebudowy pałacu Sanguszków w Lubartowie.
1789 - W Krakowie zmarł Andrzej Badurski, lekarz, profesor medycyny, pierwszy profesor Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, założyciel pierwszego krakowskiego szpitala klinicznego.
1809 - Król Prus Fryderyk Wilhelm III wydał zarządzenie dotyczące zniszczenia polskich insygniów koronnych; zostały one przetopione - uzyskane z nich srebro i złoto wykorzystano do wybicia monet, a klejnoty sprzedano.
1814 – Wrzeszcz został przyłączony do Gdańska.
1826 - W Wiedniu zmarł Józef Maksymilian Ossoliński, pisarz, historyk literatury, działacz kulturalny, założyciel Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, któremu zapisał swoje zbiory.
1830 – W Teatrze Wielkim w Warszawie odbył się pierwszy biletowany koncert Fryderyka Chopina.
1832 - W Paryżu powstało Towarzystwo Demokratyczne Polskie.
1833 - Urodził się Karol Majewski, działacz konspiracyjny, przewodniczący Rządu Narodowego w czasie Powstania Styczniowego, zesłaniec syberyjski.
1863 - Powstanie styczniowe: Bitwa pod Chrobrzem.
1865 - W Telszach na Żmudzi urodził się Gabriel Narutowicz, inżynier, minister robót publicznych i spraw zagranicznych w pierwszych rządach II RP; pierwszy prezydent Rzeczypospolitej, zamordowany przez nacjonalistę Eligiusza Niewiadomskiego w warszawskiej Zachęcie 16 grudnia 1922 r., kilka dni po objęciu urzędu.
1865 – We Włocławku rozpoczęto budowę mostu łyżwowego na Wiśle projektu inż. Grzegorza Czerniawskiego. Uroczyste otwarcie i poświęcenie odbyło się 29 października. Most posiadał konstrukcję metalowo-drewnianą o długości 637,48 i szerokości 6 metrów. Zbudowany był na 80 łyżwach (według innego źródła na 82). Łyżwy związane były w 38 tafli mostowych (według innego źródła 40). Na łyżwach spoczywało drewniane wiązanie pod drewniany pomost, o warstwie dolnej z bali 76 mm i górnej z desek 38 mm. Wszystkie tafle łączyły się ze sobą za pomocą zasuw i utrzymywane były na miejscu za pomocą kotwic i łańcuchów. Po obu stronach mostu znajdowały się drewniane przyczółki.
1883 - Urodził się Bruno Winawer, fizyk, pisarz, felietonista, autor sztuk teatralnych i powieści science fiction, m.in. „Doktor Przybram”, „Dług honorowy”.
1895 - W Łodzi urodził się Andrzej Włast, właściwie Gustaw Baumritter, pseud. art. Willy, satyryk, założyciel warszawskiego teatru rewiowego „Morskie Oko”, autor tekstów piosenek, m.in. takich przebojów jak „Tango Milonga” i „Jesienne róże”; po wybuchu wojny trafił do warszawskiego getta, napisał tu swoją ostatnią piosenkę „Warszawo ma”; zginął w getcie w 1941 lub 1942 r.
1908 – Ukazało się pierwsze wydanie polonijnej „Gazety Katolickiej w Kanadzie”, pierwszego długotrwale wydawanego czasopisma polskiego w tym kraju.
1916 - W Wilnie urodził się Czesław Wołłejko, aktor, wykładowca warszawskiej PWST, wystąpił m.in. w filmach „Młodość Chopina”, „Szczęściarz Antoni”, „Smarkula”, a także w serialu „Lalka”.
1917 - We Lwowie zmarł Józef Nusbaum-Hilarowicz - zoolog, propagator idei ewolucji.
1917 - W Zakopanem zmarł Marian Raciborski, botanik, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i Uniwersytetu Jagiellońskiego, jeden z pionierów ochrony przyrody w Polsce.
1918 - W Kozicach Górnych na Lubelszczyźnie urodził się Józef Franczak, „Lalek”, żołnierz ZWZ-AK, WiN, ostatni partyzant podziemia niepodległościowego; zginął od kul ZOMO w 1963 r.
1921 - Sejm Ustawodawczy uchwalił Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej, tzw. konstytucję marcową.
1922 - W Warszawie odbył się I Zjazd Komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej.
1924 - We Lwowie urodził się Ryszard Barycz, aktor filmowy i teatralny, znany m.in. z filmów „Młodość Chopina”, „Szatan z siódmej klasy”, „Zemsta”, „Deszczowy lipiec”.
1929 - W Warszawie zmarł Antoni Lange, poeta, filozof, tłumacz, prekursor polskiej literatury fantastyczno-naukowej, autor m.in. książek „Miranda”, „W czwartym wymiarze”, „Rozmyślania”.
1930 – Upadł piąty rząd premiera Kazimierza Bartla. Pretekstem podania rządu do dymisji było przegłosowanie w Sejmie, przez partie Centrolewu i endecji, wotum nieufności wobec ministra pracy i opieki społecznej Aleksandra Prystora.
1932 - Obniżono o 38% zasiłki dla bezrobotnych oraz skrócono okres ich wypłacania.
1936 - W Czeladzi urodził się Henryk Kuźniak, muzyk, kompozytor, autor muzyki filmowej, m.in. do filmów Juliusza Machulskiego „Seksmisja”, „Vabank” i „Vabank II” oraz „Dwa księżyce” Andrzeja Barańskiego.
1938 - W wyniku incydentów granicznych i śmierci 11 marca żołnierza KOP Stanisława Serafina zostało wystosowane polskie ultimatum wobec Litwy z żądaniem natychmiastowego nawiązania stosunków dyplomatycznych.
1939 - Premiera filmu „Trzy serca” w reżyserii Michała Waszyńskiego.
1942 - Do niemieckiego obozu zagłady w Bełżcu przybyły pierwsze transporty Żydów; deportowana ludność pochodziła z Lublina i Lwowa.
1945 - Oddziały Armii Czerwonej zajęły niemiecki obóz w Łambinowicach - Stalag 344 Lamsdorf, wyzwalając według różnych szacunków od kilkuset do 4 tysięcy wycieńczonych jeńców, głównie sowieckich.
1945 - Armia Czerwona zajęła Malbork.
1954 - W Katowicach zmarł Stanisław Ligoń, pisarz, działacz kulturalny, artysta; dyrektor Polskiego Radia w Katowicach w latach 1934-1939.
1956 - W Paryżu zmarła Irene Joliot-Curie, francuska fizykochemiczka, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie chemii w roku 1935, działaczka socjalistyczna, córka Marii Skłodowskiej i Piotra Curie.
1957 - Powstała Radiostacja Harcerska (od 1960 r. – Rozgłośnia Harcerska), nadająca na falach krótkich. Była jedyną stacją radiową w bloku państw socjalistycznych działającą poza strukturami radiowo-telewizyjnymi państwa.
1958 - Premiera filmu „Ewa chce spać” w reżyserii Tadeusza Chmielewskiego.
1960 - Premiera filmu obyczajowego Miasteczko w reżyserii Romualda Drobaczyńskiego, Juliana Dziedziny i Janusza Łęskiego.
1963 - W Instytucie Badań Jądrowych w Świerku pod Warszawą uruchomiony został pierwszy polski reaktor jądrowy „Anna”.
1968 - W Warszawie zmarł Tadeusz Szturm de Sztrem, działacz socjalistyczny, członek PPS, PPS-WRN, żołnierz I Brygady Legionów Polskich, więzień okresu stalinowskiego.
1968 - Premiera telewizyjnego filmu Andrzeja Wajdy „Przekładaniec”, na podstawie opowiadania Stanisława Lema.
1968 – Krakowski seryjny morderca Karol Kot został skazany na karę śmierci.
1981 - Na terenie Polski rozpoczęły się wielkie manewry wojsk Układu Warszawskiego pod kryptonimem „Sojuz 81”; trwały do 7 kwietnia tego roku.
1981 – Himalaistka Wanda Rutkiewicz doznała otwartego złamania kości udowej podczas wspinaczki na Elbrus (Kaukaz).
1985 - Premiera filmu sensacyjnego Mokry szmal w reżyserii Gerarda Zalewskiego.
1985 - W kościele św. Krzyża w Podkowie Leśnej członkowie Niezależnego Zrzeszenia Studentów rozpoczęli głodówkę w intencji uwolnienia Marka Adamkiewicza, skazanego na 2,5 roku więzienia za odmowę złożenia przysięgi wojskowej, zawierającej deklarację wierności socjalizmowi i sojuszowi z Armią Sowiecką.
1989 - W Warszawie zmarł Marek Bliziński, gitarzysta, kompozytor jazzowy.
1996 - W Oslo Adam Małysz po raz pierwszy wygrał konkurs Pucharu świata w skokach narciarskich.
1999 – Zarejestrowano Związek Powiatów Polskich.
2000 - Papież Jan Paweł II dokonał ostatniego wpisu w swoim testamencie.
2001 - W Warszawie zmarł Janusz Zabiegliński, muzyk jazzowy, kompozytor, saksofonista i klarnecista, lider zespołu Swingtet.
2003 - Prezydent Aleksander Kwaśniewski, na wniosek rządu, zgodził się na udział polskiego kontyngentu wojskowego w operacji w Iraku.
2005 - W Krakowie zmarł Czesław Słania, grafik, grawer, projektant banknotów i znaczków pocztowych, od 1959 roku pracujący w Szwecji.
2008 - 27 polskich policjantów z oddziałów ONZ zostało rannych w zamieszkach w Kosowskiej Mitrowicy.
2010 - W Warszawie zmarł Jan Oderfeld, matematyk, inżynier, konstruktor silników lotniczych, wieloletni wykładowca Politechniki Warszawskiej.
2012 - W Bad Feilnbach w Bawarii zmarł w wieku 91 lat John Demjaniuk, strażnik w niemieckim obozie zagłady w Sobiborze, skazany w 2011 r. przez monachijski sąd na karę pięciu lat więzienia za udział w zamordowaniu 28 tys. Żydów.
2016 - W Warszawie zmarł Marian Kociniak, aktor filmowy i teatralny, znany m.in. z roli Franka Dolasa w filmie „Jak rozpętałem drugą wojnę światową”, przez wiele lat związany ze sceną Teatru Ateneum w Warszawie.
Źródło: PAP
1714042346.jpg)
1713881437.jpg)
