Tego dnia biskup Stanisław Karnkowski ogłosił tzw. Konstytucje Gdański; uroczyście otwarto ufundowaną przez Jana Zamoyskiego Akademię; uruchomiono kolej linową na Kasprowy Wierch; Sąd Wojskowy skazał na karę śmierci rotmistrza Witolda Pileckiego; w życie weszło nowe prawo dewizowe, legalizujące prywatny handel walutą. Urodzili się m. in. Józef Sowiński, Adam Prażmowski, Stanisław Wojciechowski, Kazimierz Bagiński, Franciszek Misztal, Jerzy Dobrowolski, Jerzy Hoffman, Andrzej Grabowski, Janusz Piechociński. Zmarli natomiast: Stanisław Szczęsny Potocki, Akiba Rubinstein, Aleksander Kamiński, Stanisław Lorentz, Ryszard Koncewicz oraz Wojciech Młynarski.
1000 - W Gnieźnie zakończyło się spotkanie księcia Bolesława z cesarzem Ottonem III, tzw. zjazd gnieźnieński.
1412 - W Lubowli odbył się zjazd monarchów, w którym uczestniczyli: cesarz Zygmunt Luksemburczyk, król Władysław II Jagiełło i książę Witold. Cesarz zobowiązał się do po pokrycia kontrybucji nałożonej na Krzyżaków, dając jako zastaw trzynaście miast spiskich, które pozostały przy Polsce do połowy XVIII w.
1423 – We Fromborku zmarł Erazm Beke (Becke), syn gdańskiego mieszczanina, kanonik warmiński od 1417r. Licencjat i magister sztuk wyzwolonych, które to tytuły uzyskał w Paryżu. Doktor dekretów (Bolonia 1422r.). Został pochowany w katedrze fromborskiej, o czym świadczy zachowana do dzisiaj płyta nagrobna.
1570 - Biskup kujawski Stanisław Karnkowski ogłosił tzw.Statuty Karnkowskiego (lub Konstytucje Gdańskie), potwierdzone przez Sejm 20 czerwca 1570, precyzujące zwierzchnie prawa polskiego króla i Rzeczypospolitej w Gdańsku oraz na morzu.
1595 - W Zamościu uroczyście otwarto ufundowaną przez Jana Zamoyskiego Akademię. Fundator uczelni wydał z tej okazji „Odezwę do Polaków", w której nakreślił pożytek z nauki i zachęcał do studiów.
1656 - Potop szwedzki: dywizja Stefana Czarnieckiego rozgromiła Szwedów w bitwie pod Jarosławiem.
1765 - W Warszawie król Stanisław August Poniatowski powołał Akademię Szlacheckiego Korpusu Jego Królewskiej Mości i Rzeczypospolitej tzw. Szkołę Rycerską, elitarną uczelnię, mającą kształcić światłych oficerów i obywateli. Król wyłożył na szkołę 1,5 mln zł z własnej kieszeni. Szkoła uczyła młodzież szlachecką prawa, historii, geografii, języków obcych, a także fechtunku, jazdy konnej, tańców i muzyki.
1776 - Ukazała się powieść Ignacego Krasickiego Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki.
1777 - Urodził się Józef Sowiński, generał, jeden z dowódców Powstania Listopadowego; obrońca reduty na Woli, uwieczniony m.in. w poemacie Juliusza Słowackiego „Sowiński w okopach Woli”.
1805 - W Tulczynie na Podolu zmarł Stanisław Szczęsny Potocki, przeciwnik reform Sejmu Czteroletniego, marszałek konfederacji targowickiej.
1821 - W Warszawie urodził się Adam Prażmowski, astronom, astrofizyk, konstruktor urządzeń służących do obserwacji nieba, badacz zjawisk polaryzacji światła.
1822 - W Warszawie zmarł Fryderyk Albert Lessel, architekt, autor m.in. przebudowy warszawskich pałaców: Błękitnego i Jabłonowskich.
1835 - Józef Bem założył Towarzystwo Politechniczne Polskie w Paryżu.
1849 - W Paryżu ukazał się pierwszy numer „Trybuny Ludów”, dziennika politycznego założonego i redagowanego przez Adama Mickiewicza.
1869 - W Kaliszu urodził się Stanisław Wojciechowski, działacz spółdzielczy i polityczny; prezydent RP w latach 1922-1926.
1890 - W Warszawie urodził się Kazimierz Bagiński, polityk, działacz ludowy, poseł na Sejm II RP, więzień brzeski; w latach II wojny światowej wiceprzewodniczący Rady Jedności Narodowej, aresztowany przez NKWD i skazany w „procesie szesnastu”.
1901 - W Lisich Jamach pod Lubaczowem urodził się Franciszek Misztal, inżynier, konstruktor lotniczy, współtwórca projektu PZL.23 Karaś i PZL.38 Wilk.
1903 - W Lublinie urodził się Józef Czechowicz, poeta, dziennikarz, autor m.in. „Poematu o mieście Lublinie” i tomików „Kamień”, „W błyskawicy”, „Nuta człowiecza”; ochotnik w czasie wojny polsko-bolszewickiej.
1917 - Rewolucja lutowa: Abdykacja cara Mikołaja II Romanowa.
1921 – Założono KS Raków Częstochowa (pod nazwą Racovia).
1923 - Podpisano dodatkowy protokół do Traktatu Wersalskiego zatwierdzający ostatecznie wschodnią granicę II Rzeczypospolitej i uznający tym samym przynależność do niej Galicji Wschodniej i Wileńszczyzny.
1925 - W Piotrowicach urodziła się Irena Laskowska, aktorka, znana m.in. z ról w filmach „Ostatni dzień lata”, „Krzyżacy”, „Salto”, „Pornografia”.
1930 - W Warszawie urodził się Jerzy Dobrowolski, aktor, reżyser, satyryk, twórca kabaretów „Koń” i „Owca” oraz radiowych audycji satyrycznych, popularność przyniosły mu role komediowe w filmach: „Jak zdobyć pieniądze, kobietę i sławę”, „Poszukiwana, poszukiwany”, „Nie ma róży bez ognia”, „Hydrozagadka”.
1931 - W Warszawie odbył się Zjednoczeniowy Kongres Chłopski, w czasie którego powołano Stronnictwo Ludowe (SL); prezesem Rady Naczelnej SL został Wincenty Witos.
1932 - W Krakowie urodził się Jerzy Hoffman, reżyser filmowy, twórca m.in. ekranizacji „Trylogii” Henryka Sienkiewicza oraz filmów „Prawo i pięść”, „Znachor”, „Trędowata”.
1932 - W Pniewach urodził się Jerzy Sobociński, wielkopolski rzeźbiarz, autor licznych pomników, m.in. Pomnika Dzieci Wrzesińskich we Wrześni, pomnika Bolesława Chrobrego w Gnieźnie.
1936 - Uruchomiono kolej linową na Kasprowy Wierch.
1938 - Premiera filmu „Kobiety nad przepaścią”, w reżyserii Michała Waszyńskiego i Emila Chaberskiego.
1939 - Armia niemiecka przekroczyła granice Czecho-Słowacji zajmując Pragę; Węgrzy rozpoczęli zajmowanie Ukrainy Podkarpackiej; powstanie granicy węgiersko-polskiej.
1941 - Ukazał się pierwszy numer konspiracyjnego pisma „Rzeczpospolita Polska”, które było centralnym organem prasowym Delegatury Rządu RP na Kraj.
1943 – W Siedliskach w Małopolsce niemieccy funkcjonariusze Sonderdienstu zamordowali pięcioosobową rodzinę Baranków oraz czterech ukrywanych przez nią Żydów.
1944 - Rozpoczęła się trzecia bitwa o Monte Cassino, w której uczestniczył korpus nowozelandzki, wspierany przez dywizję hinduską; po 11 dniach walk sprzymierzeni wycofali się, ponosząc ogromne straty.
1944 - Deklaracja Rady Jedności Narodowej „O co walczy Naród Polski?”.
1945 - Odbyła się uroczysta inauguracja roku akademickiego na Uniwersytecie Jagiellońskim.
1946 - W przedstawieniu „Droga do świtu” na deskach Starego Teatru w Krakowie zadebiutował Wiesław Drzewicz.
1946 - Powstał konspiracyjny Komitet Porozumiewawczy Organizacji Polski Podziemnej, który zrzeszał antykomunistyczne stronnictwa, m.in. Stronnictwo Niezawisłości Narodowej i Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość”.
1946 - Centralny Komitet Żydów Polskich przesłał do premiera Edwarda Osóbki-Morawskiego memoriał, w którym informował rząd o „nowej fali morderstw antyżydowskich” w Polsce.
1947 - W Londynie powołano Instytut Józefa Piłsudskiego.
1948 - Rejonowy Sąd Wojskowy w Warszawie skazał na karę śmierci rotmistrza Witolda Pileckiego, oficera ZWZ-AK, który w 1940 r. dobrowolnie poddał się aresztowaniu i wywózce do niemieckiego obozu Auschwitz, aby zdobyć informacje o obozie; po ucieczce z Auschwitz walczył w Powstaniu Warszawskim; wyrok wykonano 25 maja 1948 r.
1948 - W Świdnicy urodził się Tomasz Tryzna, pisarz, scenarzysta, autor powieści „Panna Nikt”, sfilmowanej przez Andrzeja Wajdę.
1950 - Polska wystąpiła z Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju.
1952 - W Chrzanowie urodził się Andrzej Grabowski, aktor, od wielu lat związany z Teatrem im. Juliusza Słowackiego w Krakowie; wystąpił m.in. w serialach „Boża podszewka”, „Pitbull”, „Świat według Kiepskich”, a także w filmach „Wszyscy jesteśmy Chrystusami”, „Mała Moskwa” i „Tajemnica Westerplatte”.
1957 - Do Egiptu wyruszyła pierwsza polska wyprawa archeologiczna, którą kierował profesor Kazimierz Michałowski, uważany za założyciela polskiej szkoły archeologii śródziemnomorskiej.
1960 - W Studziankach Pancernych urodził się Janusz Piechociński, prezes Polskiego Stronnictwa Ludowego, parlamentarzysta, od 2014 r. wicepremier i minister gospodarki w rządzie Ewy Kopacz.
1960 - Utworzono Woliński Park Narodowy.
1961 - W Brukseli zmarł Akiba Rubinstein, jeden z najlepszych polskich szachistów, członek polskiej reprezentacji, która zdobyła złoty medal na III Olimpiadzie Szachowej w Hamburgu (1930).
1967 - W Warszawie podpisano „Układ o Przyjaźni, Współpracy, i Wzajemnej Pomocy” pomiędzy PRL a NRD.
1968 - W Gdańsku doszło do największej manifestacji związanej z tzw. wydarzeniami marcowymi; wzięło w niej udział ok. 20 tys. osób m.in. studentów i robotników; doszło do walk ulicznych z Milicją Obywatelską.
1978 - W Warszawie zmarł Aleksander Kamiński, harcmistrz, żołnierz AK, autor „Kamieni na szaniec”, jeden z ideowych przywódców Szarych Szeregów.
1982 - Premiera filmu „Ryś” w reżyserii Stanisława Różewicza.
1984 – Międzyzdroje (od 1972 dzielnica Świnoujścia) i Sławków (od 1977 dzielnica Dąbrowy Górniczej) odzyskały prawa miejskie.
1987 - Weszła do służby korweta ORP Kaszub.
1987 - W słoweńskiej Planicy Piotr Fijas ustanowił niepobity przez kolejne 7 lat rekord świata w długości skoku narciarskiego (194 m).
1989 - Powstało Stowarzyszenie Łemków.
1989 - W życie weszło nowe prawo dewizowe, legalizujące prywatny handel walutą.
1990 - W Warszawie powstał Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej.
1991 - W Warszawie zmarł Stanisław Lorentz, historyk sztuki, muzeolog, wieloletni dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie (1935-1982).
1991 - Na podstawie decyzji wałbrzyskiej rady gminy powstała, jako trzecia w Polsce (po Poznaniu i Warszawie), Straż Miejska miasta Wałbrzycha.
2000 - Weszła do służby podarowana przez rząd amerykański fregata rakietowa ORP Generał Kazimierz Pułaski.
2001 - W Warszawie zmarł Ryszard Koncewicz, piłkarz, trener, kilkukrotny trener reprezentacji Polski, żołnierz kampanii polskiej 1939, więzień oflagu II C Woldenberg.
2002 - Sejm RP przyjął ustawę o ustroju miasta stołecznego Warszawy.
2007 - Podczas targów biżuterii w Gdańsku skradziono z depozytu na terenie 12. Międzynarodowych Targów Bursztynu, Biżuterii i Kamieni Jubilerskich diamenty warte 1,5 mln dolarów.
2013 - Premiera filmu animowanego 3D Warszawa 1935 w reżyserii Tomasza Gomoły.
2017 - W Warszawie zmarł Wojciech Młynarski, poeta, satyryk, artysta kabaretowy, autor i wykonawca piosenek, a także librecista, scenarzysta i reżyser teatralny; autor ponad 2 tys. tekstów: piosenek lirycznych, ballad, „obrazków obyczajowych”, piosenek „szlagwortowych” i songów politycznych; pozostawił w pamięci takie utwory, jak „Prześliczna wiolonczelistka”, „Jesteśmy na wczasach”, „Niedziela na Głównym”, „Z kim ci tak będzie źle jak ze mną”, „Jeszcze w zielone gramy”, „Polska miłość”; wiele ich tytułów, czy wyjętych z nich fraz, weszło na trwałe do potocznego języka polskiego w charakterze porzekadeł czy przysłów - np. „róbmy swoje”, „przyjdzie walec i wyrówna”, „w Polskę idziemy”, „po co babcię denerwować?”.
2022 – Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy bez głosu sprzeciwu przy trzech głosach wstrzymujących się, z powodu agresji Rosji na Ukrainę, podjęło decyzję o wykluczeniu Rosji z tej organizacji.
Źródło: PAP
1714042346.jpg)
