Tego dnia po raz pierwszy odśpiewano „Gorzkie żale”; w pierwszym w historii meczu piłkarskim między Szwajcarią i Polską padł remis 3:3; w ramach „Akcji T4” Niemcy zamordowali pierwszą grupę pacjentów szpitala w Kochanówce; powstał Studencki Teatr Satyryków; Górnik Zabrze pokonał Manchester United 1:0. Urodzili się m. in. Jan Baudouin de Courtenay, Maryla Wolska, Józef Węgrzyn, Konstanty Drucki-Lubecki, Jan Lechoń, Józef Szajna, Emil Karewicz, Edward Szymkowiak, Piotr Łazarkiewicz, Krzysztof Grabowski. Zmarli natomiast: Mieszko III Stary, Aleksander Orłowski, Walery Przyborowski, Kazimierz Prószyński, Jan Stanisław Jankowski, Bolesław Hryniewiecki, Irena Netto, Krzysztof Kieślowski, Hubert Wagner, Zofia Czerwińska oraz Paweł Kwiek.
1202 - W Kaliszu zmarł Mieszko III Stary, książę wielkopolski i krakowski.
1516 - W Budzie zmarł Władysław II Jagiellończyk, król Czech i Węgier.
1707 – W kościele św. Krzyża w Warszawie po raz pierwszy odśpiewano Gorzkie żale (pod nazwą „Snopek Mirry z Ogrodu Gethsemańskiego”, albo „Żałosne gorzkiej męki Syna Bożego rozpamiętywanie”). W tym samym roku zapis nowego rodzaju nabożeństwa został wydany drukiem.
1832 - W Petersburgu zmarł Aleksander Orłowski, malarz, batalista.
1845 - W Radzyminie urodził się Jan Baudouin de Courtenay, językoznawca, jeden z najwybitniejszych lingwistów świata; w 1922 r. wysunięty przez mniejszości narodowe, jako kandydat w wyborach na prezydenta RP.
1863 – Francuski poeta August Barbier napisał wiersz „Atak pod Węgrowem”, który został zainspirowany atakiem polskich kosynierów na rosyjskie armaty w czasie stoczonej 3 lutego bitwy pod Węgrowem.
1873 - We Lwowie urodziła się Maryla Wolska, poetka okresu Młodej Polski, autorka tomików „Symfonia jesienna”, „Dzbanek malin”.
1881 - W wyniku zamachu bombowego zginął car Aleksander II Romanow; głównym wykonawcą zamachu był Polak Ignacy Hryniewiecki, członek rosyjskiej organizacji spiskowej Narodna Wola, śmiertelnie ranny podczas eksplozji.
1884 - W Warszawie urodził się Józef Węgrzyn, aktor filmowy i teatralny, reżyser, znany m.in. z filmów „Dziesięciu z Pawiaka”, „Strachy”, „Kościuszko pod Racławicami”, laureat Złotego Wawrzynu Polskiej akademii Literatury.
1893 - W majątku Porochońsk koło Pińska urodził się Konstanty Drucki-Lubecki, pułkownik WP; w kampanii polskiej 1939 r. dowódca Wileńskiej Brygady Kawalerii; więziony w sowieckim obozie w Starobielsku, zamordowany przez NKWD w Charkowie.
1899 - W Warszawie urodził się Jan Lechoń, poeta, eseista, tłumacz, krytyk teatralny i literacki, związany z grupą artystyczną „Skamander”.
1909 - W Warszawie urodził się Lucjan Szenwald, poeta, działacz komunistyczny, żołnierz I Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, uczestnik bitwy pod Lenino.
1913 - W Warszawie zmarł Walery Przyborowski, pisarz, autor powieści historycznych m.in. „Bitwa pod Raszynem”, „Szwedzi w Warszawie”; uczestnik Powstania Styczniowego.
1922 - W Rzeszowie urodził się Józef Szajna, scenograf, reżyser teatralny, scenarzysta, teoretyk teatru, malarz i grafik; więzień niemieckiego obozu Auschwitz, gdzie dwukrotnie trafił do bloku śmierci, i obozu w Buchenwaldzie; doświadczenia obozowe i wojenne obecne są w całej jego twórczości; międzynarodowe uznanie przyniosły mu „Reminiscencje” - niemy spektakl teatralny, poświęcony pomordowanym w czasie niemieckiej okupacji artystom krakowskiej ASP.
1923 - W Wilnie urodził się Emil Karewicz, aktor, niezapomniany Brunner z serialu „Stawka większa niż życie”, Jagiełło z „Krzyżaków” i porucznik „Mądry” z „Kanału”; w czasie II wojny światowej żołnierz 2 Armii WP, z którą przeszedł szlak bojowy do Berlina.
1931 - Sejm RP uchwalił ustawę o wygaśnięciu mocy prawnej przepisów wyjątkowych, związanych z pochodzeniem, narodowością, językiem, rasą lub religią obywateli Rzeczypospolitej.
1932 - W Dąbrówce Małej urodził się Edward Szymkowiak, bramkarz Ruchu Chorzów, Gwardii Warszawa i Polonii Bytom, trzykrotny mistrz Polski, 53 razy wystąpił w reprezentacji narodowej.
1938 - W rozegranym w Zurychu pierwszym w historii meczu piłkarskim między reprezentacjami Szwajcarii i Polski padł remis 3:3.
1940 - W ramach Akcji T4 pomiędzy 13 a 15 marca Niemcy zamordowali pierwszą grupę pacjentów Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Kochanówce k. Łodzi; kolejną grupę zamordowano w dniach 27-28 marca; w sumie w marcu zamordowano ok. 550 pacjentów.
1942 - Maciej Aleksy Dawidowski „Alek” z Organizacji Małego Sabotażu „Wawer” wypisał na murach Muzeum Narodowego w Warszawie wielkimi literami: „Ludu W-wy jam tu. Kiliński Jan”; pomnik Jana Kilińskiego został przez władze niemieckie zdemontowany i ukryty w muzeum w odwecie za usunięcie niemieckiej tablicy z pomnika Mikołaja Kopernika.
1942 - Organizacja Małego Sabotażu „Wawer” umieściła na cokole pomnika Mikołaja Kopernika w Warszawie napis: „W odwecie za zniszczenie pomnika Kilińskiego zarządzam przedłużenie zimy o 6 tygodni. Mikołaj Kopernik astronom”.
1943 - Niemcy rozpoczęli ostateczną likwidację getta w Krakowie; która zakończyła się 14 marca.
1945 - W niemieckim obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen zginął Kazimierz Prószyński, wynalazca, konstruktor, pionier polskiej kinematografii.
1947 - W Łodzi urodził się Jacek Bierezin, poeta, działacz opozycji, taternik, współzałożyciel ukazującego się poza cenzurą czasopisma „Puls” (1977-1981).
1953 - W sowieckim więzieniu we Władymirze nad Klaźmą zmarł Jan Stanisław Jankowski, w latach 1943-1945 wicepremier i Delegat Rządu RP na Kraj; aresztowany w marcu 1945 r. przez NKWD i sądzony w Moskwie w procesie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego.
1954 - W Cieplicach Śląskich urodził się Piotr Łazarkiewicz, reżyser, aktor, scenarzysta, producent filmowy, reżyser m.in. filmów: „Fala - Jarocin '85”, „Kocham kino”, „Pora na czarownice”.
1954 - W Warszawie powstał Studencki Teatr Satyryków. W okresie odwilży gomułkowskiej stał się popularny dzięki odważnej satyrze. W późniejszych latach, zwłaszcza po likwidacji tygodnika Po prostu zmagał się ze stopniowo nasilającymi się ingerencjami cenzury. W 1970 roku przemianowano go na Teatr Satyryków STS. W 1972 połączony z Teatrem Rozmaitości. Dewizą, jaka mu przyświecała podczas działalności, był tekst Andrzeja Jareckiego Mnie nie jest wszystko jedno. Podczas swojej działalności teatr dał 55 premier i 3200 przedstawień. Specjalnością STS-u stały się tzw. „rewie satyryczne”. Pierwsze przedstawienie dał 2 maja 1954 r. (była to składanka satyryczna To idzie młodość), ostatnie 14 marca 1975. Kolejno dyrektorami STS-u byli: Henryk Malecha, Andrzej Jarecki, Marian Kubera, Ryszard Pracz, Stanisław Tym, R. Włosiński, E. Krasowski, L. Czepik.
1960 - Włoski pianista Maurizio Pollini zwyciężył w VI Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina w Warszawie.
1961 - Założono klub sportowy Moto Jelcz Oława.
1963 - W Brwinowie zmarł prof. Bolesław Hryniewiecki, botanik, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, współzałożyciel i wieloletni prezes Polskiego Towarzystwa Botanicznego, dyrektor Ogrodu Botanicznego UW.
1965 - Argentyńska pianistka Martha Argerich zwyciężyła w VII Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina w Warszawie.
1965 - W Poznaniu urodził się Krzysztof Grabowski, muzyk, wokalista, kompozytor, autor tekstów, dziennikarz, lider zespołów Piżama Porno, Strachy na Lachy.
1968 - Górnik Zabrze pokonał Manchester United 1:0 w rozegranym na Stadionie Śląskim w Chorzowie w rewanżowym meczu ćwierćfinałowym PEMK. W pierwszym meczu wygrali Anglicy 2:0.
1970 - Premiera filmu Antoniego Krauze „Monidło”.
1970 - W Piotrkowie Trybunalskim urodził się Przemysław Bluszcz, aktor, wystąpił m.in. w filmach „Skazany na bluesa” i „Operacja Dunaj”.
1977 - Przy Skwerze Kościuszki w Gdyni otwarto nowy dworzec morski.
1980 - W sfingowanym procesie na 3 lata więzienia skazany został Edmund Zadrożyński, opozycyjny działacz robotniczy z Grudziądza, założyciel Niezależnego Ruchu Robotniczego.
1992 - W Skolimowie zmarła Irena Netto, aktorka teatralna i filmowa, znana m.in. z filmów „Wolne miasto”, „Pożegnania”, „Pigułki dla Aurelii”, „Wspólny pokój”, „Rozstanie”.
1996 - W Warszawie zmarł Krzysztof Kieślowski, reżyser filmowy, scenarzysta; autor m.in. „Przypadku”, „Dekalogu” i tryptyku „Trzy kolory. Niebieski, Biały, Czerwony”, którego pierwsza część zdobyła Złotego Lwa na festiwalu w Wenecji (1994).
2002 - W Warszawie odsłonięto pomnik Tarasa Szewczenki, ukraińskiego poety i malarza.
2002 - W Warszawie zmarł Hubert Wagner, siatkarz, wielokrotny reprezentant Polski, trener; prowadzona przez niego drużyna siatkarzy zdobyła w 1974 r. w Meksyku mistrzostwo świata, a dwa lata później złoty medal olimpijski na igrzyskach w Montrealu.
2003 - Rada Miasta ustanowiła 1 sierpnia Dniem Pamięci Warszawy.
2007 - Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepis dotyczący utraty mandatu wójta, burmistrza, prezydenta miasta i radnego w wyniku niezłożenia przez niego w terminie oświadczenia majątkowego jest niezgodny z Konstytucją.
2019 – W Warszawie zmarła aktorka Zofia Czerwińska, znana między innymi z filmów Stanisława Barei, ról teatralnych, spektakli Teatru Telewizji i seriali „Czterdziestolatek”, „Czterdziestolatek 20 lat później”, „Alternatywy 4”; łącznie zagrała około 150 ról i epizodów w produkcjach kinowych i telewizyjnych.
2022 – W Warszawie zmarł Paweł Kwiek, fotograf, operator filmowy, prekursor wideo w sztuce nowoczesnej, działacz opozycji antykomunistycznej, współtwórca Akademickiego Ruchu Odnowy i Solidarności.
Źródło: PAP
1714418802.jpg)
