Polska 12 czerwca – co wydarzyło się tego dnia

Portal TV Republika, kk 12-06-2024, 09:00
Artykuł
PAP, dzieje.pl; grafika własna

Tego dnia Rada Ministrów zdecydowała o przejęciu przez państwo poniemieckiego majątku; władze PRL na polecenie ZSRS zerwały stosunki dyplomatyczne z Izraelem; z Gdyni w rejs dookoła świata wypłynął Henryk Jaskuła; do Gdańska przybył papież Jan Paweł II i spotkał się z młodzieżą na Westerplatte; telewizja „Trwam” rozpoczęła regularne nadawanie programu; w Licheniu Starym odbyło się uroczyste poświęcenie bazyliki Matki Bożej Bolesnej Królowej Polski. Urodził się m. in. Jerzy Eisler. Zmarli natomiast: Wojciech Skarszewski, Józef Brandt, Bolesław Leszczyński, Jerzy Świrski, Józef Retinger, Jerzy Stefan Stawiński, Cezary Wodziński oraz Witold Kieżun.

1457 – Kanonicy fromborscy wybrali na biskupa Eneasza Sylwiusza Piccolominiego, wybitnego historyka, geografa i poetę. Sprzeciw króla Polski Kazimierza Jagiellończyka spowodował, że Piccolomini nie zdążył przyjechać na Warmię. Wkrótce tj. 19 sierpnia 1458 roku został wybrany na papieża i przybrał imię Piusa II. W historii kapituły był jedynym biskupem warmińskim, który został papieżem.

1520 - Wojna pruska: zawarto rozejm w czasie którego rozpoczęły się w Toruniu rokowania pokojowe między królem Zygmuntem I Starym a wielkim mistrzem Albrechtem Hohenzollernem. Mimo przedłużenia rozejmu do 4 lipca negocjacje nie przyniosły rezultatu i działania wojenne zostały wznowione.

1772 - I rozbiór Polski: wojska austriackie zajęły Krosno.

1827 - W Warszawie zmarł Wojciech Skarszewski, arcybiskup warszawski i prymas Królestwa Polskiego (1824-1827); targowiczanin, skazany w czasie Powstania Kościuszkowskiego na karę śmierci, uwolniony po upadku insurekcji.

1835 - We Lwowie odbyła się prapremiera „DożywociaAleksandra Fredry.

1915 - W Radomiu zmarł Józef Brandt - malarz, przedstawiciel nurtu batalistycznego, w latach 70. i 80. XIX wieku lider polskiej kolonii artystycznej w Monachium; do jego najbardziej znanych dzieł należy „Czarniecki pod Koldyngą, „Bitwa pod Chocimiem”, „Matka Boska Poczajowska”.

1918 - W Warszawie zmarł Bolesław Leszczyński, jeden z najwybitniejszych aktorów polskich.

1930 - Wmurowano kamień węgielny pod budowę nowego gmachu Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie.

1940 - W Kielcach na Stadionie Leśnym Niemcy rozstrzelali 63 Polaków z miejscowego więzienia.

1943 - W Brzeżanach w czasie ostatecznej likwidacji getta i obozu pracy Niemcy zamordowali około 1,4 tys. Żydów.

1945 - Uchwała Rady Ministrów o przejęciu przez państwo całego poniemieckiego majątku ruchomego i nieruchomego.

1952 - W Warszawie urodził się Jerzy Eisler, historyk, znawca dziejów PRL, dyrektor Oddziału IPN w Warszawie; autor książek „Marzec 1968”, „Polski rok 1968”, „Zarys dziejów politycznych Polski 1944-1989”, „Grudzień 1970. Geneza, przebieg, konsekwencje”, „Polskie miesiące, czyli kryzys(y) w PRL” i „Siedmiu wspaniałych. Poczet pierwszych sekretarzy KC PZPR”.

1959 - W Londynie zmarł Jerzy Świrski, wiceadmirał; w latach 1920-1925 dowódca Floty i Wybrzeża, następnie szef Kierownictwa Marynarki Wojennej (1925-1947).

1960 - W Londynie zmarł Józef Retinger, polityk, negocjator, znawca literatury i sztuki; w czasie II wojny światowej osobisty doradca polityczny gen. Władysława Sikorskiego, emisariusz, wykorzystywany do najtajniejszych misji, przerzucony m.in. do okupowanej Polski w 1944 r.; po wojnie działał na rzecz europejskiej integracji.

1967 - Władze PRL na polecenie ZSRS zerwały stosunki dyplomatyczne z Tel-Awiwem w związku z wojną izraelsko-arabską (tzw. wojną sześciodniową); Warszawa, podobnie jak Moskwa, popierała Arabów i potępiała działania Izraela.

1968 - Premiera filmu „Dziecko Rosemary” w reżyserii Romana Polańskiego.

1970 - Premiera filmu obyczajowego Dziura w ziemi w reżyserii Andrzeja Kondratiuka.

1973 - Premiera filmu obyczajowego Chłopcy w reżyserii Ryszarda Bera.

1979 - Z gdyńskiego portu w rejs dookoła świata wypłynął Henryk Jaskuła; do Gdyni powrócił po 344 dniach; był pierwszym Polakiem i trzecim żeglarzem w historii, który samotnie, bez zawijania do portów, okrążył Ziemię; dokonał tego na „Darze Przemyśla”.

1986 - Polska została ponownie członkiem Międzynarodowego Funduszu Walutowego.

1987 – Do Gdańska przybył papież Jan Paweł II. Spotkał się z młodzieżą na Westerplatte, z chorymi, inwalidami oraz lekarzami i pielęgniarkami w bazylice mariackiej, po czym złożył kwiaty pod Pomnikiem Poległych Stoczniowców. Punktem kulminacyjnym wizyty w Gdańsku była msza na Zaspie dla około miliona osób.

2000 - Janusz Steinhoff został powołany na urząd wiceprezesa Rady Ministrów, Lech Kaczyński na urzędy ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego, a Jerzy Widzyk na urząd ministra transportu i gospodarki morskiej w rządzie Jerzego Buzka.

2003 - Telewizja „Trwam” rozpoczęła regularne nadawanie programu.

2004 - W Licheniu Starym odbyło się uroczyste poświęcenie bazyliki Matki Bożej Bolesnej Królowej Polski; bazylika pod względem wielkości jest największa w Polsce, jej najwyższym elementem jest wieża, licząca 141 metrów.

2008 - W swym drugim meczu grupowym na XIII Mistrzostwach Europy Polska zremisowała w Wiedniu z Austrią 1:1.

2010 - W Warszawie zmarł Jerzy Stefan Stawiński, scenarzysta, reżyser, prozaik, współtwórca polskiej szkoły filmowej; żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego; autor powieści „Młodego warszawiaka zapiski z urodzin”.

2012 – Polska zremisowała z Rosją 1:1 w rozegranym na Stadionie Narodowym w Warszawie swym drugim meczu grupowym w ramach Euro 2012.

2016 - Zmarł Cezary Wodziński - filozof, znawca myśli Martina Heideggera, tłumacz i eseista; wykładowca m.in. Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Warszawskiego.

2016 - W swym pierwszym meczu grupowym podczas rozgrywanych we Francji XV Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej Polska pokonała w Nicei Irlandię Północną 1:0.

2021 – Zmarł Witold Kieżun, polski ekonomista, profesor nauk ekonomicznych, teoretyk zarządzania, przedstawiciel polskiej szkoły prakseologicznej. W czasie II wojny światowej działał w konspiracji, uczestniczył m.in. w ataku na Komendę Policji i kościół św. Krzyża podczas Powstania Warszawskiego, po wojnie trafił do gułagu. W 1944 r. został odznaczony Krzyżem Walecznych oraz Krzyżem Virtuti Militari V klasy na linii walk przez Dowódcę AK gen. „Bora” Komorowskiego.

Źródło: PAP

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy