Polska 11 marca – co wydarzyło się tego dnia

Portal TV Republika, kk 11-03-2024, 08:00
Artykuł
facebook.com

Tego dnia odbyły się wybory do Senatu II kadencji; otwarto regularną linię pasażerską z Gdyni do Nowego Jorku; Sejm uchwalił ustawę o szkolnictwie; rozpoczął się proces komendanta obozu Auschwitz-Birkenau Rudolfa Hoessa; pod KC PZPR odbyła się demonstracja studencka, która została rozpędzona przez milicję; Klub Londyński zredukował o 13 miliardów dolarów polski dług. Urodzili się m. in. Edward Śmigły-Rydz, Tadeusz Tański, Józef Zapędzki, Marek Kotański, Maciej Góraj. Zmarli natomiast: Stanisław Koniecpolski, Stanisław Serafin, Stefan Kopeć, Kazimierz Zakrzewski, Alina Centkiewicz, Tadeusz Nowakowski, Kazimierz Brandys, Marion Doenhoff oraz Bogusław Mec.

1401 - W Radomiu panowie koronni wystawili dokumenty potwierdzające postanowienia wileńskie; tzw. unia wileńsko-radomska.

1646 - W Brodach na Ukrainie zmarł Stanisław Koniecpolski, hetman wielki koronny (nikt w dziejach Rzeczypospolitej nie sięgnął po ten urząd w tak młodym wieku – 27 lat); zwycięski wódz w bitwach pod Trzcianą ze Szwedami (1629) i pod Ochmatowem z Tatarami (1644).

1863 - Powstanie Styczniowe: W obozie w Goszczy pod Krakowem gen. Marian Langiewicz został ogłoszony dyktatorem powstania.

1886 - W Brzeżanach urodził się Edward Śmigły-Rydz, oficer I Brygady Legionów Polskich, komendant POW, w czasie wojny polsko-bolszewickiej dowódca armii; po śmierci marszałka Józefa Piłsudskiego Generalny Inspektor Sił Zbrojnych; od 1936 r. marszałek Polski; Naczelny Wódz w kampanii polskiej w 1939 r.

1896 - W Janowie Podlaskim urodził się Tadeusz Tański, inżynier, konstruktor samochodowy, autor pierwszego polskiego samochodu pancernego Ford FT-B oraz samochodu osobowego CWS T-1.

1912 - Uruchomiono elektrownię w Nowym Sączu.

1927 - Rozporządzeniem ministra spraw wewnętrznych została zdelegalizowana Niezależna Partia Chłopska.

1928 - Odbyły się wybory do Senatu II kadencji; Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem (BBWR) uzyskał w nich 41,4 proc. głosów.

1928 - W Warszawie otwarty został Ogród Zoologiczny.

1929 - W Kazimierówce koło Zawiercia urodził się Józef Zapędzki, dwukrotny mistrz olimpijski z Meksyku (1968) i Monachium (1972) w strzelaniu; wielokrotny medalista mistrzostw świata i Europy.

1930 – Otwarto regularną linię pasażerską z Gdyni do Nowego Jorku.

1932 - Sejm uchwalił ustawę o szkolnictwie - tzw. reformę jędrzejewiczowską, która wprowadzała m.in. powszechny obowiązek szkolny na szczeblu szkoły powszechnej, odpowiednik obecnej szkoły podstawowej.

1938 - Na granicy polsko-litewskiej zastrzelony został przez strażników litewskich żołnierz KOP Stanisław Serafin; władze polskie wykorzystały powstały kryzys do wymuszenia na Kownie normalizacji stosunków dyplomatycznych.

1941 - W odwecie za zabicie przez grupę bojową ZWZ aktora Igo Syma, obywatela polskiego współpracującego z wywiadem i policją niemiecką, w Palmirach rozstrzelano 21 więźniów Pawiaka, wśród nich dwóch profesorów Uniwersytetu Warszawskiego: Stefana Kopcia, biologa, oraz Kazimierza Zakrzewskiego, historyka.

1942 - W Warszawie urodził się Marek Kotański, psycholog terapeuta, działacz społeczny; na początku lat 80. zorganizował Młodzieżowy Ruch na rzecz Przeciwdziałania Narkomanii „Monar”; był współzałożycielem Stowarzyszenia Solidarni wobec AIDS-PLUS; w latach 90. zajął się bezdomnymi, tworząc ośrodki „Markotu”.

1947 - W Warszawie rozpoczął się proces komendanta niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz-Birkenau Rudolfa Hoessa, który został skazany na karę śmierci; wyrok przez powieszenie wykonano 16 kwietnia 1947 r.

1950 - W Łodzi urodził się Maciej Góraj, aktor filmowy i teatralny, wystąpił m.in. w filmach „To ja zabiłem”, „Ziemia obiecana” i serialu „Polskie drogi”.

1951 - Powstało Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich.

1956 - W „Po prostu” ukazał się artykuł Jerzego Ambroziewicza, Walerego Namiotkiewicza i Jana Olszewskiego „Na spotkanie ludziom z AK”. Tekst wzywał do rehabilitacji żołnierzy Armii Krajowej i włączenia ich do środowisk kombatanckich zdominowanych przez byłych funkcjonariuszy AL i Armii Berlinga; artykuł przeszedł do historii jako jeden z najważniejszych symboli odwilży.

1966 - Premiera filmu „Faraon” w reżyserii Jerzego Kawalerowicza.

1968 - Marzec 68: w Warszawie pod gmachem KC PZPR odbyła się demonstracja studencka, która została rozpędzona przez milicję; Koło Poselskie Znak wystosowało interpelację w obronie represjonowanych studentów.

1968 - Stefan Kisielewski został pobity w bramie swego domu przez grupę ORMO-wców.

1971 – Transatlantyk MS Batory został sprzedany na złom do Hongkongu.

1973 - Na antenie TVP1 przeprowadzono pierwszą transmisję z losowania gier liczbowych Totalizatora Sportowego.

1973 – Grupa harcerzy budowlanych z Fromborka złożyła V Zjazdowi ZHP meldunek o wykonaniu zadań „Operacji 1001–Frombork” i gotowości podjęcia podobnych zadań w przyszłości.

1980 - W Warszawie zmarła Estera Kowalska, aktorka związana z teatrami w Łodzi i Wrocławiu, a od 1957 roku z Teatrem Żydowskim w Warszawie.

1988 - Premiera „Krótkiego filmu o zabijaniu” w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego.

1993 - W Warszawie zmarła Alina Centkiewicz, pisarka, polarniczka, współautorka wraz z mężem Czesławem Centkiewiczem, książek „Odarpi, syn Egigwy”, „Znowu na Wyspie Niedźwiedziej”, „Fridjof, co z ciebie wyrośnie”.

1994 - Klub Londyński zredukował o 13 miliardów dolarów polski dług z czasu rządów Edwarda Gierka.

1996 - W Bydgoszczy zmarł Tadeusz Nowakowski, pisarz, publicysta, współpracownik BBC i sekcji polskiej RWE, autor książek „Obóz Wszystkich Świętych”, „Syn zadżumionych”, „Wiza do Hrubieszowa”.

2000 - W Paryżu zmarł Kazimierz Brandys, prozaik, eseista; autor m.in. powieści „Obywatele”, „Matka Królów”, „Nierzeczywistość”, opowiadania „Jak być kochaną”, a także czterotomowego dziennika „Miesiące”.

2000 - Teatr Miejski w Gdyni otrzymał imię Witolda Gombrowicza.

2002 - Zmarła Marion Doenhoff, przed II wojną zarządzała majątkami rodzinnymi w Friedrichstein pod Królewcem i w leżących dzisiaj w Polsce Kwitajnach; w 1944 r. uczestniczyła w nieudanym spisku przeciwko Hitlerowi; w styczniu 1945 r. uciekła z Prus konno przed nadciągającą armią sowiecką; dziennikarka, redaktorka naczelna i wydawca tygodnika „Die Zeit”, zwolenniczka pojednania niemiecko-polskiego; w 1991 r. otrzymała doktorat honoris causa Uniwersytetu w Toruniu, a od 1995 r. jej imię nosi gimnazjum w Mikołajkach, na Mazurach; zmarła na zamku Crottorf, w Nadrenii-Palatynacie.

2012 - W Zgierzu zmarł Bogusław Mec, piosenkarz, kompozytor, artysta plastyk; do jego największych przebojów należą piosenki „Jej portret”, „Na pozór”, „Z wielkiej nieśmiałości”, „Mały, biały pies”.

2013 - W Warszawie zmarł gen. Florian Siwicki, szef MON w latach 1983-1990, współpracownik gen. Wojciecha Jaruzelskiego, w stanie wojennym członek Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego.



Źródło: PAP

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy