Pojawiły się w Łodzi już w drugiej połowie XIX wieku za sprawą rodzin fabrykantów. W wieku XX zostały przejęte przez miasto, a dzisiaj można je podziwiać w szklanych gmachu w parku Źródliska.

– Historia kolekcji roślin egzotycznych Palmiarni Ogrodu Botanicznego w Łodzi jest znacznie starsza od historii samego obiektu. Najstarsze rośliny znajdujące się w kolekcji, trafiły do Łodzi najprawdopodobniej już w drugiej połowie XIX w. Do roślin tych należały m.in. palmy, które do dnia dzisiejszego możemy podziwiać w łódzkiej Palmiarni. Były one ozdobą oranżerii carskich urzędników oraz łódzkich fabrykantów, którzy zgodnie z ówczesną modą prześcigali się w ich kolekcjonowaniu – opowiada Dorota Mańkowska, naczelnik Ogrodu Botanicznego w Łodzi.

O bogactwie inwentarza tych oranżerii świadczyć może fotografia Karola Łuby z 1892 r., wykonana podczas Ogólnopolskiej Wystawy Ogrodniczej zorganizowanej w Łodzi w Parku Źródliska I. Przedstawia ona wnętrze pawilonu Anny Scheiblerowej i Edwarda Herbsta, w którym gospodarze prezentowali najciekawsze okazy z własnych kolekcji roślin egzotycznych.

Miasto pierwsze rośliny egzotyczne przejęło w momencie wybuchu I Wojny Światowej, kiedy w 1914 r. carscy urzędnicy uciekając przed armią niemiecką oddawali na przechowanie do szklarni miejskich swoje najcenniejsze okazy, licząc na rychły powrót do Łodzi. Wśród nich znalazły się m.in. okazałe palmy, które po zakończeniu wojny nieodebrane przez byłych właścicieli przejął Zarząd Miasta Łodzi. Rośliny te początkowo przechowywane były w szklarniach znajdujących się w Parku Staszica.

130 lat, 18 metrów

W latach powojennych rośliny osiągnęły taką wysokość, że chcąc uratować kolekcję konieczne było podjęcie decyzji o podwyższeniu budynku byłej stołówki dla bezrobotnych. Pierwsza przebudowa budynku miała miejsce w 1955 r. Po zakończeniu prac budowlanych i zagłębieniu w grunt donic z najwyższymi roślinami, 1 września 1956 r. po raz pierwszy kolekcja udostępniona została zwiedzającym. W 1959 r. Palmiarnię włączono do Ogrodu Botanicznego, co zapewniało lepszą opiekę merytoryczną nad kolekcją i możliwość jej dalszego rozwoju.

Kolejna przebudowa Palmiarni miała miejsce w 1970 r. Modernizację Palmiarni zakończono w 2003 r. i udostępniono ją zwiedzającym 12 września tegoż roku. W chwili obecnej powierzchnia ekspozycyjna Palmiarni wynosi 1100 m2 i składa się z trzech pawilonów wystawowych, przeznaczonych dla roślin o odmiennych wymaganiach klimatycznych.

Obecnie kolekcja roślin egzotycznych Ogrodu Botanicznego liczy około 2500 taksonów. Najstarszymi roślinami w kolekcji są: Araucaria bidwillii oraz palmy liczące ponad 130 lat i osiągające około 18 m wysokości, do których należą: Areca baueri, Howea forsterana, Phoenix dactylifera, Phoenix canariensis i Trachycarpus fortunei.