Przejdź do treści
09:45 Ukraina: w nocy z soboty na niedzielę wojska rosyjskie ostrzelały cele cywilne w obwodzie charkowskim na wschodzie Ukrainy i mikołajowskim na południu kraju. W atakach zginęła jedna osoba, a kilka zostało rannych
09:39 Kierwiński: w piątek zapadła decyzja o przedłużeniu kontroli na granicach niemieckiej i litewskiej do 4 października; wydane rozporządzenie zostało skierowane celem notyfikacji do KE
08:58 Rosja: trzęsienie ziemi o magnitudzie 6,7 na Wyspach Kurylskich; władze ostrzegają przed tsunami
08:18 IMGW: alertami objęto wschodnią Polskę oraz pas terenu od Pomorza po Opolszczyznę; pojawią się tam intensywne opady deszczu, silny wiatr i grad. Alerty obowiązują do godzin wieczornych
Wydarzenie 6 sierpnia przed Sejmem, przed oraz podczas zaprzysiężenia Karola Nawrockiego, odbędzie się wielkie zgromadzenie Polaków. Później - odbędzie się biało-czerwony Marsz na Plac Zamkowy
Wydarzenie Spotkanie z posłami PiS z Mariuszem Błaszczakiem, Jackiem Sasinem i Sebastianem Łukaszewiczem. Niedziela, 3 sierpnia 2025, godz. 12:30 w Starostwie Powiatowym w Sokółce, ul. Piłsudskiego 8
Wydarzenie Klub "GP" w Garwolinie i poseł Grzegorz Woźniak zapraszają do złożenia podpisów pod wnioskiem o referendum ws nielegalnej migracji, w niedzielę 3 sierpnia w Miętnem od g. 15 obok Festiwalu Etnograficznego i 4 sierpnia na targu w Maciejowicach od g. 7
Zaproszenie Klub „Gazety Polskiej” Sydney zaprasza na uroczystą Mszę Św. z okazji 81. rocznicy Wybuchu Powstania Warszawskiego, 3 sierpnia 2025 r. (sobota), 12, Kościół pw. Św. Vincenta, 7 Bland St., Ashfield
Wydarzenie Klub Gazety Polskiej Aleksandrów Łódzki zaprasza na wspólne śpiewanie piosenek powstańczych w dniu 3.08. po mszy świętej o godzinie 12:00 w kościele pw. Świętych Archaniołów Michała, Gabriela i Rafała w Aleksandrowie Łódzkim
Zaproszenie Klub „Gazety Polskiej” w Perth Australia zaprasza na obchody 81. rocznicy Powstania Warszawskiego, 10 sierpnia 2025 r. (niedziela), g. 9.30 Msza św. - g. 10.45projekcja filmu „Sierpniowe Niebo. 63 Dni Chwały”, 35 Eighth Ave, Maylands
Zaproszenie Katowicki Klub „Gazety Polskiej” zaprasza na Turniej Piłki Nożnej X Memoriał dr Andrzeja Mieleckiego dla uczczenia Bitwy Warszawskiej 1920 i Powstań Śląskich, 3 sierpnia (niedziela), g. 9, Obiekt MOSiR ul. Asnyka 27, Katowice
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” Pabianice zaprasza na XI Festyn Patriotyczno-Rodzinny, 15 sierpnia 2025 r. godz. 10:00 Msza Św. Godz. 16:00 - rozpoczęcie, Parafia Św. Maksymiliana Marii Kolbego, ul. Jana Pawła II 46, Pabianice
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!

„Nie damy zgasić Memoriału” – protest w obronie rosyjskiego Stowarzyszenia Memoriał

Źródło: Fot. PAP/Tomasz Gzell

Pod hasłem „Nie damy zgasić Memoriału” kilkadziesiąt osób protestowało w niedzielę pod ambasadą Federacji Rosyjskiej w Warszawie w obronie rosyjskiego Stowarzyszenia Memoriał, które od ponad 30 lat zajmuje się badaniem historii represji politycznych w ZSRS i broni praw człowieka.

Rosyjska prokuratura generalna zwróciła się w listopadzie br. do Sądu Najwyższego o likwidację Stowarzyszenia Memoriał. Prokuratura twierdzi, że Memoriał narusza przepisy o „zagranicznych agentach” i nie oznacza swoich materiałów adnotacją o takim statusie organizacji. Prokuratura oskarża też Centrum Obrony Praw Człowieka Memoriału o usprawiedliwianie działalności organizacji ekstremistycznych i terrorystycznych. Memoriał odrzuca te oskarżenia. Sąd Najwyższy ma rozpatrzeć pozew prokuratury 25 listopada.

Uczestnicy protestu mieli transparenty z napisami: „Nie damy zgasić Memoriału”, „Każda władza autorytarna boi się prawdy”, „Kim jesteśmy bez Memoriału?”, „Uwolnijcie Jurija Dmitrijewa” oraz „My z wami”. Skandowali hasła: „Nie pozwolimy zgasić Memoriału”, „Nasza Rosja to Memoriał”, „Solidarni z Memoriałem”. W proteście uczestniczyli m.in. przedstawiciele Polski, Rosji, Białorusi i Ukrainy.

– Protestujemy przeciwko zniszczeniu rosyjskiego Stowarzyszenia Memoriał, zarówno tego historycznego Memoriału, jak i organizacji Centrum Obrony Praw Człowieka, które też się nazywa Memoriał, ponieważ prokuratura generalna Rosji i moskiewska prokuratura wystąpiły o likwidację tych dwóch organizacji, korzystając z ustawy o „agentach zagranicznych” – powiedziała PAP Masza Makarowa, historyczka, dziennikarka, członkini Stowarzyszenia "Za Wolną Rosję", które organizowało protest.

Podkreśliła, że Memoriał to „jedna z najważniejszych inicjatyw, które powstały w Rosji poradzieckiej, ponieważ przywraca pamięć o ofiarach represji stalinowskich, nieustannie walczy o prawdę o represjach stalinowskich, walczy przeciwko negowaniu zbrodni przez różne siły polityczne w dzisiejszej Putinowskiej Rosji”. – Co ważne Memoriał od lat nieustannie przywraca pamięć o zbrodni katyńskiej i o losach jeńców polskich w Związku Radzieckim. Bardzo stanowczo zaprzecza temu, że te zbrodnie zostały popełnione przez Niemców. Mówi, że to było popełnione przez NKWD i też potrafi powiedzieć „przepraszam” za to, co w związku Radzieckim się wydarzyło – zaznaczyła Makarowa.

Wskazała, że równie ważne jest Centrum Obrony Praw Człowieka Memoriału. – Od lat 90. zajmuje się badaniem, obroną ofiar zbrodni wojennych w Czeczenii i na Kaukazie Północnym. Co roku publikuje listy więźniów politycznych. Są to listy najbardziej wiarygodne, z których korzystają zarówno dziennikarze, jak i wszyscy ludzie w Rosji, którzy chcą się dowiedzieć, ilu jest więźniów, za co są w więzieniu, o co oskarża ich państwo rosyjskie – wyjaśniła.

Oceniła, że po likwidacji Memoriału „może dojść do rzeczy katastrofalnej dla Rosji”. – Zagrożone są bazy danych ofiar represji stalinowskich, zbierane przez Memoriał, całe archiwum, które było zbierane przez 30 lat przez aktywistów Memoriału w różnych regionach. Memoriał jest organizacją sieciową i w wielu regionach Rosji są oddziały Memoriału, które badają zbrodnie lokalne – powiedziała członkini Stowarzyszenia „Za Wolną Rosję”.

Dodała, że Memoriał „łączy także wspólną pamięcią różne republiki poradzieckie”. – Kiedy mówimy o wszystkich złych rzeczach, które się dzieją w Rosji Putinowskiej, o negowaniu historii, o odradzającym się kulcie Stalina, to zawsze można było powiedzieć: „jest Memoriał”, „mamy Memoriał”. To jest taka karta, dla tych Rosjan, którzy wierzą w przemianę naszego kraju, że jest nadzieja i ta nadzieja jest bardzo mocno związana z Memoriałem – podkreśliła.

Dziennikarz ukraiński Igor Isajew powiedział, że „gdyby istniała w Ukrainie, w Polsce, w Rosji miara godności, jednostka godności – to w naszym regionie to był by Memoriał”. – To jest ta organizacja, która przywraca nam historię poprzez godność – podkreślił.

Danuta Przywara, była prezes Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka zwracała uwagę na obecną działalność Memoriału. Jak mówiła, jest to organizacja, która „odważnie zdecydowała się stanąć po stronie Czeczenów w ich wojnie z Rosją”. Dodała, że jest to organizacja, która „do tej pory stara się pomagać ofiarom naruszeń praw człowieka na północnym Kaukazie, która jako jedna z nielicznych w Rosji powiedziała: „nie aneksji Krymu” i do tej pory wspiera Tatarów krymskich, która stara się by pamięć przyszłych pokoleń obywateli rosyjskich była bogata, również o to, co dzieje się teraz i stale aktualizuje listy, na swojej stronie i w swoich publikacjach, więźniów politycznych”. Wskazała, że jest to organizacja, która także wspiera „represjonowanych na prawa człowieka i świadczy im pomoc prawną, idąc razem z nimi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka”.

Przywara zwróciła uwagę, że Memoriał wystąpił wspólnie z innymi organizacjami do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, protestując przeciwko wprowadzeniu ustawy o „agentach zagranicznych”. – Paradoks, że właśnie teraz ta ustawa ma stać się jednym z powodów zlikwidowania Memoriału oceniła.

Były rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar przypomniał, że 5 marca 2010 r., na miesiąc przed katastrofą smoleńską, dr Janusz Kochanowski, ówczesny rzecznik praw obywatelskich postanowił odznaczyć odznaką honorową „Za zasługi dla ochrony praw człowieka” właśnie Stowarzyszeniu Memoriał. – W 70. rocznicę zbrodni katyńskiej postanowił przypomnieć, kto walczył ofiarnie, kto walczył z największym zaangażowaniem o wyjaśnienie tej zbrodni, zbrodni tak ważnej dla narodu polskiego, dla naszej historii. To właśnie Stowarzyszenie Memoriał walczyło o wyjaśnienie tego wszystkiego, co było ciemne, zakryte, co było utajnione. To właśnie przyjaciołom ze Stowarzyszenia Memoriał możemy zawdzięczać to, że wiemy więcej, niż moglibyśmy wiedzieć. Dlatego to nie jest, tylko i wyłącznie, protest w obronie Stowarzyszenia Memoriał, jako jednej z wielu organizacji pozarządowych, instytucji Federacji Rosyjskiej, ale jest to protest w obronie organizacji, która jest tak zasłużona dla Polski i polskiej historii – wskazał Bodnar.

Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, b. ambasador Polski w Rosji, działająca w związanym z Polską 2050 Instytucie Strategie 2050, powiedziała, że „Memoriał to jest oczywiście pamięć, ale to jest teraźniejszość prawie każdego człowieka, obywatela w Rosji, bo w każdej rodzinie w Rosji jest ktoś, kto był ofiarą lub miał w rodzinie ofiarę. Jest ktoś, kto był sprawcą lub miał w rodzinie sprawcę, i są ludzie, którzy mieli w rodzinie i sprawców i ofiary, bo bardzo często sprawcy byli ofiarami, a ofiary sprawcami”. – To jest bardzo trudna historia, przez którą Memoriał przeprowadza nie tylko społeczeństwo, ale każdą rodzinę w Rosji – mówiła Pełczyńska-Nałęcz.

28 stycznia 1989 r. rozpoczęła się w Moskwie konferencja założycielska Międzynarodowego Stowarzyszenia Historyczno-Oświatowego, Charytatywnego i Obrony Praw Człowieka „Memoriał”. Ważną rolę w jego powołaniu odegrali najwybitniejsi opozycjoniści, m.in. Andriej Sacharow, laureat Pokojowej Nagrody Nobla z 1975 r. Mottem Memoriału jest „Prawda o przeszłości w trosce o teraźniejszość i przyszłość”.

Wraz z upadkiem ZSRS Memoriał stał się w pełni niezależną od władz rosyjską organizacją pozarządową, która dokumentuje i propaguje wiedzę o represjach komunistycznych – głównie w okresie wielkiego terroru – i ich ofiarach, a także o historii ruchu dysydenckiego w Związku Sowieckim. Memoriał zajmuje się także obroną praw człowieka w Rosji, pomocą charytatywną ofiarom represji politycznych prowadzonych przez władze sowieckie oraz współcześnie.

Memoriał zajmuje się również represjami wobec Polaków w Związku Sowieckim. W stowarzyszeniu działa Komisja Polska, która zabiega m.in. o sądową rehabilitację ofiar zbrodni katyńskiej i odtajnienie uzasadnienia decyzji Głównej Prokuratury Wojskowej Federacji Rosyjskiej o umorzeniu w 2004 r. śledztwa w sprawie Katynia.

Najnowszym przejawem współpracy Polaków i Rosjan z Memoriału jest podpisane 16 listopada 2021 r. porozumienie zawarte z Muzeum Auschwitz. Jego celem jest współpraca na polach edukacji i kultury pamięci, a także rozwoju badań nad historią związaną przede wszystkim z losem sowieckich jeńców w Auschwitz. Dyrektor Memoriału Elena Żemkowa powiedziała, że stowarzyszenie i Muzeum „zajmują się zachowaniem pamięci o przemocy państwa wymierzonej w człowieka”.

PAP

Wiadomości

Ukraińskie drony poraziły rosyjskie zakłady zbrojeniowe i magazyny paliwa [WIDEO]

Niemiecka policja skontrolowana na przejściu w Gubinie. Działała pod przykrywką "wspólnych patroli" [WIDEO]

Burze, upał i intensywne opady deszczu. IMGW wydał alerty, sprawdź dla jakich części Polski

World Athletics wprowadza obowiązkowy test genetyczny dla lekkoatletek

Apel ambasady dla Polaków wyjeżdżających do Chorwacji. "Zostawcie nerwy w domu"

Krajowy Rejestr Długów podaje: e-commerce zadłużony na 158 milionów złotych

Rośnie fala przemocy w Niemczech

Pożar na lotnisku w Soczi. Ukraińcy trafili magazyn paliw

Śmiercionośna moda na "słoneczne tatuaże". Francuski Minister Zdrowia alarmuje

Hiszpańskie Collegium Humanum? Trzy polityczne dymisje w dwa tygodnie

Izraelski atak. Zginął pracownik Czerwonego Półksiężyca

Bezpieczne drogi Helsinek – wzór dla całej Europy

Spadek nielegalnej imigracji o 30 proc. – Hiszpania odetchnęła

Co za patriotyzm... Dua Lipa oficjalnie obywatelką Kosowa

Rosja: 14-krotny wzrost liczby dronów kamikadze przeciwko Ukrainie

Najnowsze

Ukraińskie drony poraziły rosyjskie zakłady zbrojeniowe i magazyny paliwa [WIDEO]

Apel ambasady dla Polaków wyjeżdżających do Chorwacji. "Zostawcie nerwy w domu"

Krajowy Rejestr Długów podaje: e-commerce zadłużony na 158 milionów złotych

Rośnie fala przemocy w Niemczech

atak ukraiński na Soczi

Pożar na lotnisku w Soczi. Ukraińcy trafili magazyn paliw

Niemiecka policja skontrolowana na przejściu w Gubinie. Działała pod przykrywką "wspólnych patroli" [WIDEO]

Burze, upał i intensywne opady deszczu. IMGW wydał alerty, sprawdź dla jakich części Polski

legenda kobiecych biegów długodystansowych - Genzebe Dibaba

World Athletics wprowadza obowiązkowy test genetyczny dla lekkoatletek