Przejdź do treści
10:02 Chiny: Gwałtowne śnieżyce uwięziły w górach setki turystów. Jedna osoba zmarła
09:53 Ukraina: dwie osoby zginęły, 18 rannych w wyniku rosyjskiego ostrzału obwodu chersońskiego
09:11 Ukraina: Rząd Słowacji po dwóch latach wznawia pomoc wojskową dla Kijowa
08:29 Indonezja: koniec akcji ratunkowej po zawaleniu się szkoły; zginęło 67 osób
06:12 Abp Galbas: jeśli Kościół straci zaufanie, nie będzie mógł spełniać swojej misji
Republika Kasprowy, Giewont i Rysy - takie nazwy wybraliście Państwo dla naszych kamer w studiu Republiki
Wydarzenie Otwarte spotkanie z Robertem Bąkiewiczem w Jaworze. 8 października, godz. 18.00. Restauracja Kameleon, przy ul. Kuzienniczej 4 w Jaworze
Wydarzenie Klub "Gazety Polskiej" Kielce-Centrum zaprasza na spotkanie z Tomaszem Sakiewiczem, prezesem TV Republika, 10 października, g. 17, Wojewódzka Biblioteka Publiczna, ul. Ściegiennego 13, Kielce
Wydarzenie 10 października o godz. 19:00 odbędzie się spotkanie z Przemysławem Czarnkiem i Danielem Obajtkiem. Miejsce: Lubelskie Centrum Konferencyjne, Lublin
Wydarzenie Klub GP Gdańsk II zaprasza na spotkanie z Robertem Bąkiewiczem, założycielem Ruchu Obrony Granic, 14 października, g. 18.00, Sala BHP, Gdańsk
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” Starogard Gdański zaprasza na spotkanie z posłem na Sejm RP Markiem Jakubiakiem, 20 października, g. 18, Starogardzkie Centrum Kultury al. Jana Pawła II 3, Starogard Gdański
Wydarzenie Klub "Gazety Polskiej" Aleksandrów Łódzki zaprasza na spotkanie z b. prezydentem RP - Andrzejem Dudą. 20 października, godz. 18:00 Hotel Restauracja "Pelikan", ul, Wierzbińska 58, Aleksandrów Łódzki
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!
NBP Zarząd NBP, z inicjatywy Prezesa NBP prof. Adama Glapińskiego, zdecydował o zwiększeniu udziału złota w rezerwach do 30 proc. Obecnie NBP ma ponad 515 ton złota o wartości 200 mld zł (ok. 22 proc. rezerw). Łączne rezerwy dewizowe przekraczają 953 mld zł.

"Światło Pamięci" w 85. rocznicę pierwszej deportacji na Sybir

Źródło: Facebook/Muzeum Pamięci Sybiru

Postawieniem zapalonych zniczy na torach kolejowych przy Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku uczczono w niedzielę wieczorem pamięć ofiar masowych deportacji Polaków przez sowietów na Sybir z 1940 r. Pierwsza wywózka miała miejsce 85 lat temu, w nocy z 9 na 10 lutego.

Znicze zapalili Sybiracy, wiceprezydenci Białegostoku Rafał Rudnicki i Tomasz Klim, wojewoda podlaski Jacek Brzozowski, białostoccy radni z przewodniczącą Rady Miasta Katarzyną Jamróz, mieszkańcy.

Odczytywano fragmenty relacji deportowanych z wywózki i pobytu na zsyłce.

Już od kilku lat

Akcja "Światło Pamięci" jest organizowana przez to muzeum od kilku lat jako jeden z elementów obchodów w Białymstoku kolejnych rocznic deportacji. Znicze ustawiono na torach, które znajdują się są bezpośrednio koło muzeum, a prowadzą w kierunku dawnego dworca Białystok Fabryczny, skąd ruszały na wschód transporty z deportowanymi na Sybir mieszkańcami Białegostoku.

Dyrektor Muzeum Pamięci Sybiru prof. Wojciech Śleszyński powiedział, że te tory jak i budynek po dawnych magazynach wojskowych, na bazie którego powstał obiekt Muzeum Pamięci Sybiru, były świadkami tamtych wydarzeń.

"Po tych torach, 10 lutego miały ruszyć (na wschód) pociągi z naszymi obywatelami" - dodał.

 

Ponad 100 tysięcy osób

Historycy i badacze podają, że w pierwszej wywózce, największej z czterech, które miały miejsce w latach 1940-41, deportowano ok. 140 tys. osób. Władze Białegostoku wielokrotnie podkreślały wcześniej, że w pierwszej deportacji sowieci wywieźli jedną piątą ówczesnych mieszkańców miasta i okolic, a prześladowaniami była dotknięta niemal każda rodzina. Prof. Śleszyński dodał, że konkretnych danych nie ma.

"Bez pamięci nie możemy funkcjonować" - podkreślił Śleszyński nawiązując także do współcześnie trudnej sytuacji geopolitycznej na wschodzie.

"Niech ta pamięć o tych, którzy tam pozostali i tych, co już nie żyją - bo zostało już najmłodsze pokolenie - trwa. Dziękujemy, że jeszcze ktoś o nas pamięta" - powiedziała wiceprezes Związku Sybiraków w Białymstoku Teresa Borowska, która urodziła się na zsyłce. W chwili deportacji w czerwcu 1941 r. jej mama była z nią w ciąży, miała już dwoje dzieci. Wywieziono ich na Syberię.

Cztery wywózki

Od 10 lutego 1940 r. do czerwca 1941 r. sowieci okupujący wschodnie ziemie II Rzeczypospolitej sowieci zorganizowali cztery wywózki na Wschód obywateli polskich różnych narodowości. Pierwsza z nich objęła głównie rodziny urzędników państwowych, m.in. sędziów, prokuratorów, policjantów, leśników, a także wojskowych, w tym uczestników wojny polsko-bolszewickiej, właścicieli ziemskich. Wywożeni trafiali do północnych regionów ZSRS, w okolice Archangielska oraz do Irkucka, Kraju Krasnojarskiego i Republiki Komi. Deportowano ich, bo sowiecka władza uważała, że stanowią dla niej potencjalne zagrożenie.

Nie wiadomo dokładnie ile osób zostało deportowanych. Historycy IPN, m.in. na podstawie źródeł archiwalnych NKWD, szacują tę liczbę na kilkaset tysięcy obywateli polskich - głównie Polaków, ale wśród wywożonych byli też Żydzi, Ukraińcy, Białorusini i Litwini. Badacz tematyki prof. Albin Głowacki podaje, że łącznie w czterech wywózkach deportowano ok. 330 tys. ludzi. Związek Sybiraków mówi o 1,3 mln osób, z których zginęła co trzecia.

"Skala tej formy represji jest porażająca. Chodziło o pozbycie się ludzi (z ich rodzinami), którzy wydawali się niebezpieczni dla reżimu stalinowskiego, którzy potencjalnie mogli tworzyć bazę dla ruchu oporu i realną przeszkodę w instalowaniu systemu bolszewickiego na zaanektowanych obszarach II Rzeczypospolitej" - podaje prof. Głowacki w wydanej w 2023 r. przez Muzeum Pamięci Sybiru książce o deportacjach pt. "W tajdze i w stepie".

 

Tajna akcja

Cała akcja deportacyjna była przez sowietów zaplanowana logistycznie, była tajna. 

"Znamienne było to, że oprawcy działali z zaskoczenia. Po swoje ofiary przychodzili o świcie" - napisał prof. Głowacki. 

 

Do wywózek używano kolei. Zesłańców wywożono do odległych miejsc, słabo zaludnionych, musieli przymusowo pracować, aby mieć jakiekolwiek środki do życia. Cierpieli z głodu i zimna, wielu zmarło.

W sobotę w ramach obchodów odbył się w Białymstoku VII Bieg Pamięci Sybiru. Główne uroczystości w Białymstoku zaplanowano w poniedziałek w południe przy Pomniku Grobie Nieznanego Sybiraka.

Źródło: Facebook/Muzeum Pamięci Sybiru

Źródło: Facebook, PAP

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.

Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google. 

Jesteśmy na Youtube: Bądź z nami na Youtube

Jesteśmy na Facebooku: Bądź z nami na FB

Jesteśmy na platformie X: Bądź z nami na X

Wiadomości

NBA: LeBron James ogłosi „decyzję wszystkich decyzji”!

Szczupak z dworu i historia ze Szczebrzeszyna – nowy odcinek „Smaków Polski”

Liczba prób nielegalnego przekroczenia granicy z Meksykiem spadła do poziomu sprzed 55 lat!

Co z budżetem Polski na 2026 rok? O tym dziś w Sejmie! [TRANSMISJA]

HIT DNIA

HIT! Nie chcą być dłużej w Polsce 2050. Gdzie uciekają posłowie od Hołowni?

Koniec akcji ratunkowej po zawaleniu się szkoły w Indonezji

SPRAWDŹ TO!

Portal Republiki z najlepszym wynikiem. To Wasza zasługa! [DANE]

Jaka jest aktualna sytuacja na rynkach ropy naftowej?

UEFA zgadza się na mecze LaLiga i Serie A poza Europą

Wnuk: Polska 2050 nie jest od tego, żeby dbać o dobre samopoczucie Tuska

Dlaczego Waldemar Żurek walczy z losowym przydziałem sędziów do spraw?

Fedorska: Niemcy chcą się oczyścić z "plam" Nord Streamu

MAEA ostrzega: rośnie ryzyko katastrofy nuklearnej w Europie

Trump podjął decyzję o Tomahawkach

Druga rocznica: kardynał potępia barbarzyństwo Hamasu

Najnowsze

NBA: LeBron James ogłosi „decyzję wszystkich decyzji”!

HIT DNIA

HIT! Nie chcą być dłużej w Polsce 2050. Gdzie uciekają posłowie od Hołowni?

Koniec akcji ratunkowej po zawaleniu się szkoły w Indonezji

SPRAWDŹ TO!

Portal Republiki z najlepszym wynikiem. To Wasza zasługa! [DANE]

Jaka jest aktualna sytuacja na rynkach ropy naftowej?

Szczupak z dworu i historia ze Szczebrzeszyna – nowy odcinek „Smaków Polski”

Liczba prób nielegalnego przekroczenia granicy z Meksykiem spadła do poziomu sprzed 55 lat!

Co z budżetem Polski na 2026 rok? O tym dziś w Sejmie! [TRANSMISJA]