Przejdź do treści
9:10 "Specjalne relacje", "Donald Trump wychwala Giorgię Meloni"- tak włoska prasa podsumowuje rozmowę premier z prezydentem USA w Białym Domu. Gazety odnotowują, że szefowa rządu zaprosiła Trumpa do Rzymu i zaproponowała mu spotkanie z przywódcami UE
9:02 Odpadnięcie Legii i Jagiellonii w ćwierćfinale Ligi Konferencji nie wpłynęło na pozycję kraju w 5-letnim rankingu UEFA. Polska zakończy sezon na 15. miejscu, co oznacza, że w sezonie 2026/27 w europejskich pucharach wystąpi 5 zespołów
7:59 Mołdawski parlament ogłosił, że wybory parlamentarne w tym kraju odbędą się 28 września – informuje agencja Reutera
7:49 Do Muzeum Warmii i Mazur powróciła XVIII-wieczna ikona, Mandylion, którą 35 lat temu skradziono z wystawy w olsztyńskim zamku
7:45 Legia Warszawa wygrała w Londynie z Chelsea 2:1 w ćwierćfinałowym rewanżu, ale odpadła z piłkarskiej Ligi Konferencji
Debata Republiki Kolejna debata kandydatów na Prezydenta RP, której organizatorem będzie Telewizji Republika już 9 maja – proszę śledzić naszą antenę, portal i media społecznościowe
Spotkanie 29 kwietnia o godz. 18:00 odbędzie się spotkanie z publicystą TV Republika - Jakubem Maciejewskim. Miejsce: Wojewódzka Biblioteka Publiczna, ul. Ściegiennego 13, Kielce
Republika Uwaga, lokalne muxy nie nadają od 1 kwietnia Republiki. Chcąc oglądać naszą stację trzeba przejść na Mux 8
Republika Solidarni z Republiką! Każda wpłata od Państwa jest dla nas ogromnym wyrazem wsparcia. Wpłaty można dokonać, wykonując przelew: Fundacja Niezależne Media, nr konta: 78 1240 1053 1111 0010 7283 0412, dopisek: Darowizna na wolne media
Radio Republika Zachęcamy do słuchania naszego internetowego Radio Republika na stronie radiotvrepublika.pl
NBP NBP informuje: Narodowy Bank Polski działając niezależnie od nacisków politycznych, zapewnia stabilność cen i wspiera zrównoważony rozwój gospodarki. Niezależność banku centralnego to fundament silnej gospodarki. NBP działa na rzecz dobrobytu Polaków

"Światło Pamięci" w 85. rocznicę pierwszej deportacji na Sybir

Źródło: Facebook/Muzeum Pamięci Sybiru

Postawieniem zapalonych zniczy na torach kolejowych przy Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku uczczono w niedzielę wieczorem pamięć ofiar masowych deportacji Polaków przez sowietów na Sybir z 1940 r. Pierwsza wywózka miała miejsce 85 lat temu, w nocy z 9 na 10 lutego.

Znicze zapalili Sybiracy, wiceprezydenci Białegostoku Rafał Rudnicki i Tomasz Klim, wojewoda podlaski Jacek Brzozowski, białostoccy radni z przewodniczącą Rady Miasta Katarzyną Jamróz, mieszkańcy.

Odczytywano fragmenty relacji deportowanych z wywózki i pobytu na zsyłce.

Już od kilku lat

Akcja "Światło Pamięci" jest organizowana przez to muzeum od kilku lat jako jeden z elementów obchodów w Białymstoku kolejnych rocznic deportacji. Znicze ustawiono na torach, które znajdują się są bezpośrednio koło muzeum, a prowadzą w kierunku dawnego dworca Białystok Fabryczny, skąd ruszały na wschód transporty z deportowanymi na Sybir mieszkańcami Białegostoku.

Dyrektor Muzeum Pamięci Sybiru prof. Wojciech Śleszyński powiedział, że te tory jak i budynek po dawnych magazynach wojskowych, na bazie którego powstał obiekt Muzeum Pamięci Sybiru, były świadkami tamtych wydarzeń.

"Po tych torach, 10 lutego miały ruszyć (na wschód) pociągi z naszymi obywatelami" - dodał.

 

Ponad 100 tysięcy osób

Historycy i badacze podają, że w pierwszej wywózce, największej z czterech, które miały miejsce w latach 1940-41, deportowano ok. 140 tys. osób. Władze Białegostoku wielokrotnie podkreślały wcześniej, że w pierwszej deportacji sowieci wywieźli jedną piątą ówczesnych mieszkańców miasta i okolic, a prześladowaniami była dotknięta niemal każda rodzina. Prof. Śleszyński dodał, że konkretnych danych nie ma.

"Bez pamięci nie możemy funkcjonować" - podkreślił Śleszyński nawiązując także do współcześnie trudnej sytuacji geopolitycznej na wschodzie.

"Niech ta pamięć o tych, którzy tam pozostali i tych, co już nie żyją - bo zostało już najmłodsze pokolenie - trwa. Dziękujemy, że jeszcze ktoś o nas pamięta" - powiedziała wiceprezes Związku Sybiraków w Białymstoku Teresa Borowska, która urodziła się na zsyłce. W chwili deportacji w czerwcu 1941 r. jej mama była z nią w ciąży, miała już dwoje dzieci. Wywieziono ich na Syberię.

Cztery wywózki

Od 10 lutego 1940 r. do czerwca 1941 r. sowieci okupujący wschodnie ziemie II Rzeczypospolitej sowieci zorganizowali cztery wywózki na Wschód obywateli polskich różnych narodowości. Pierwsza z nich objęła głównie rodziny urzędników państwowych, m.in. sędziów, prokuratorów, policjantów, leśników, a także wojskowych, w tym uczestników wojny polsko-bolszewickiej, właścicieli ziemskich. Wywożeni trafiali do północnych regionów ZSRS, w okolice Archangielska oraz do Irkucka, Kraju Krasnojarskiego i Republiki Komi. Deportowano ich, bo sowiecka władza uważała, że stanowią dla niej potencjalne zagrożenie.

Nie wiadomo dokładnie ile osób zostało deportowanych. Historycy IPN, m.in. na podstawie źródeł archiwalnych NKWD, szacują tę liczbę na kilkaset tysięcy obywateli polskich - głównie Polaków, ale wśród wywożonych byli też Żydzi, Ukraińcy, Białorusini i Litwini. Badacz tematyki prof. Albin Głowacki podaje, że łącznie w czterech wywózkach deportowano ok. 330 tys. ludzi. Związek Sybiraków mówi o 1,3 mln osób, z których zginęła co trzecia.

"Skala tej formy represji jest porażająca. Chodziło o pozbycie się ludzi (z ich rodzinami), którzy wydawali się niebezpieczni dla reżimu stalinowskiego, którzy potencjalnie mogli tworzyć bazę dla ruchu oporu i realną przeszkodę w instalowaniu systemu bolszewickiego na zaanektowanych obszarach II Rzeczypospolitej" - podaje prof. Głowacki w wydanej w 2023 r. przez Muzeum Pamięci Sybiru książce o deportacjach pt. "W tajdze i w stepie".

 

Tajna akcja

Cała akcja deportacyjna była przez sowietów zaplanowana logistycznie, była tajna. 

"Znamienne było to, że oprawcy działali z zaskoczenia. Po swoje ofiary przychodzili o świcie" - napisał prof. Głowacki. 

 

Do wywózek używano kolei. Zesłańców wywożono do odległych miejsc, słabo zaludnionych, musieli przymusowo pracować, aby mieć jakiekolwiek środki do życia. Cierpieli z głodu i zimna, wielu zmarło.

W sobotę w ramach obchodów odbył się w Białymstoku VII Bieg Pamięci Sybiru. Główne uroczystości w Białymstoku zaplanowano w poniedziałek w południe przy Pomniku Grobie Nieznanego Sybiraka.

Źródło: Facebook/Muzeum Pamięci Sybiru

Źródło: Facebook, PAP

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.

Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google. 

Jesteśmy na Youtube: Bądź z nami na Youtube

Jesteśmy na Facebooku: Bądź z nami na FB

Jesteśmy na platformie X: Bądź z nami na X

Wiadomości

Co z "cyberatakiem" na PO? Żaryn: rząd odpuszcza sobie rzetelne informowanie o zagrożeniach

Za zakupy świąteczne płacimy tyle, co Niemcy, którzy zarabiają dwa razy więcej!

Wielki Piątek powinien być dniem wolnym od pracy? Wyniki sondażu nie pozostawiają wątpliwości

Ostatnie szlify przed Mistrzostwami Świata Dywizji IA w Rumunii

Piachem w tryby | Komu Tusk pokłoni się najniżej?

Burze i wichury w 10 województwach!

Robert Powell zagrał Jezusa z Nazaretu. Jak zmieniła go ta rola?

Wielki Piątek - upamiętnienie Męki Pańskiej w Kościele katolickim

Od koronacji Bolesława Chrobrego mija dziś 1000 lat?

Trump podał datę podpisania umowy o minerałach rzadkich z Ukrainą

Ekspert wojskowy: Trump może zmusić Putina do zawarcia pokoju z Ukrainą

Xi Jinping w potrzasku. Taryfy Trumpa przyspieszają proces deglobalizacji

Teleskop Webba: Przełomowe odkrycie? Silne dowody na życie pozaziemskie 

Rosja skreśla Talibów z listy organizacji terrorystycznych

Meloni wyszła ze spotkania z Trumpem. Co powiedziała?

Najnowsze

Co z "cyberatakiem" na PO? Żaryn: rząd odpuszcza sobie rzetelne informowanie o zagrożeniach

Piachem w tryby | Komu Tusk pokłoni się najniżej?

Burze i wichury w 10 województwach!

Robert Powell zagrał Jezusa z Nazaretu. Jak zmieniła go ta rola?

Wielki Piątek - upamiętnienie Męki Pańskiej w Kościele katolickim

Za zakupy świąteczne płacimy tyle, co Niemcy, którzy zarabiają dwa razy więcej!

Wielki Piątek powinien być dniem wolnym od pracy? Wyniki sondażu nie pozostawiają wątpliwości

Ostatnie szlify przed Mistrzostwami Świata Dywizji IA w Rumunii