Przejdź do treści
Polska 9 września – co wydarzyło się tego dnia
TV Republika

Tego dnia ukazał się pierwszy numer tygodnika „Gość Niedzielny”; bez nakazu sądowego, aresztowano 19. byłych posłów, przywódców opozycji: rozpoczęła się bitwa nad Bzurą; Niemcy w Ciepielowie zamordowali 300. polskich jeńców wojennych; podczas olimpiady w Rzymie sztangista Ireneusz Paliński zdobył złoty medal; polscy biskupi zaapelowali do władz o zaniechanie represji wobec robotników; PAN powołała Radę Języka Polskiego. Urodzili się m. in. Edward Szymański, Witold Lesiewicz, Waldemar Świerzy, Zbigniew Namysłowski, Maria Peszek. Zmarli natomiast: Anna Jagiellonka, Józef Czechowicz, Edward Szturm de Sztrem, Jerzy Kurczewski, Lucjan Kydryński oraz Wiesław Gołas.

1378 – W życiu publicznym kapituły warmińskiej odnotowano we Fromborku kanonika Arnolda de Ergestena (zm. 24.01.1404 r.). Był kustoszem w latach 1384-1386 i dziekanem od 1387 r. 

1378 – Na Warmii zaczął rezydować kanonik Jan Friese urodzony w Elblągu (zm. po 15.05.1387 r). Kanonię we Fromborku uzyskał 16.01.1363 r. 

1409 – Król Władysław Jagiełło w Wolborzu koło Piotrkowa Trybunalskiego wydał odezwę skierowaną do duchowieństwa, rycerstwa i innych władców, zawierającą 29 artykułów z zarzutami wobec działalności zakonu krzyżackiego. 

1596 - W Warszawie zmarła królowa Anna Jagiellonka, żona Stefana Batorego, ostatnia przedstawicielka dynastii Jagiellonów. 

1698 - Pod Podhajcami hetman polny koronny Feliks Potocki pokonał wojska tatarskie; była to ostatnia zwycięska bitwa wojska polskiego z Tatarami. 

1890 - W Mogilnie urodził się Kurt Lewin, niemiecki psycholog społeczny, pochodzenia żydowskiego, twórca teorii pola; wykładowca uniwersytetu w Berlinie; w 1932 r. wyemigrował do USA. 

1907 - W Warszawie urodził się Edward Szymański, poeta, prozaik i dziennikarz związany z warszawską Wolą, działacz PPS; zamordowany w niemieckim obozie KL Auschwitz w 1943 r. 

1911 – Władze rosyjskie zniosły zakaz zabudowywania esplanad fortecznych w likwidowanej Twierdzy Warszawa. Umożliwiło to rozpoczęcie planowania rozbudowy miasta. 

1922 - W Białymstoku urodził się Witold Lesiewicz, reżyser, scenarzysta; autor filmów „Kwiecień”, „Bolesław Śmiały” oraz serialu „Doktor Murek”. 

1923 - Ukazał się pierwszy numer ogólnopolskiego tygodnika katolickiego „Gość Niedzielny”. 

1930 - W nocy z 9. na 10. września na polecenie ministra spraw wewnętrznych gen. Felicjana Sławoja-Składkowskiego, bez nakazu sądowego, aresztowano 19. byłych posłów, przywódców opozycji; wśród aresztowanych byli m.in. Wincenty Witos, Adam Ciołkosz, Norbert Barlicki, Karol Popiel i Kazimierz Bagiński

1931 - W Katowicach urodził się Waldemar Świerzy, grafik, artysta plakatu. 

1934 - W rozegranym w Warszawie towarzyskim meczu piłkarskim Polska przegrała z Niemcami 2:5. 

1939 - Kampania polska: Kolejne nieudane natarcie niemieckiej 4. Dywizji Pancernej na Warszawę. W walkach na Woli i Ochocie Niemcy stracili około połowy wozów bojowych. 

1939 - Kampania polska: Wojska niemieckie zajęły Poznań; dotarły też do środkowej Wisły i Sanu. 

1939 - Kampania polska: Armia „Poznań”, dowodzona przez gen. Tadeusza Kutrzebę, uderzeniem z rejonu Łęczycy na lewe skrzydło niemieckiej 8. Armii rozpoczęła bitwę nad Bzurą (zwaną też bitwą pod Kutnem). 

1939 - Kampania polska: Podpisanie polsko-francuskiej umowy o formowaniu polskich jednostek wojskowych na terenie Francji. 

1939 - Kampania polska: W Lublinie w czasie bombardowania miasta przez Niemców zginął Józef Czechowicz, poeta. 

1939 – Kampania polska: Powstał Sondergericht Bromberg (Sąd Specjalny w Bydgoszczy). W pierwszych miesiącach okupacji niemieckiej rozpatrywał przede wszystkim sprawy Polaków oskarżanych o rzekome prześladowanie miejscowych volksdeutschów podczas wydarzeń tzw. bydgoskiej „krwawej niedzieli”. 

1939 – Kampania polska: W nocy z 8. na 9. września Niemcy podpalili będzińską synagogę, od której zajęły się okoliczne żydowskie domy. Podczas prób ratowania dobytku zostało zastrzelonych kilkudziesięciu Żydów (o te czyny władze niemieckie oskarżyły później 42. Polaków, których aresztowano i rozstrzelano po wymuszonych zeznaniach). Grupę Żydów uratował ks. Wincenty Mieczysław Zawadzki, otwierając dla uciekających bramę placu kościelnego i dając im schronienie. 

1939 – Kampania 1939: Zbrodnia Werhmachtu w Ciepielowie na 300. polskich jeńcach wojennych. Zbrodni dokonał niemiecki 15. Pułk Piechoty (zmotoryzowany) pod dowództwem płk. Waltera Wessela z 29. Dywizji Piechoty, ofiarami byli polscy żołnierze z 74. Pułku Piechoty. 

1939 - W Warszawie urodził się Zbigniew Namysłowski, jeden z najbardziej znanych polskich jazzmanów; multiinstrumentalista - z wykształcenia wiolonczelista, z wyboru puzonista, saksofonista altowy i sopranowy, flecista, a także kompozytor i aranżer. 

1942 - Z Lublina do obozu na Majdanku Niemcy wywieźli 2 tys. Żydów. 

1942 - Niemcy zakończyli likwidację getta żydowskiego w Beresteczku. 

1943 - Utworzenie przez Niemców na terenie KL Birkenau tak zwanego obozu rodzinnego Theresienstadt dla Żydów z getta w Terezinie koło Pragi (Protektorat Czech i Moraw). 

1944 – Powstanie Warszawskie: Dobrowolna ewakuacja z miasta 8000 ludzi. Silne ataki hitlerowców skierowane na północne Śródmieście i Czerniaków. 

1944 - PKWN zawarł z rządami sowieckiej Ukrainy i Białorusi układy dotyczące ewakuacji obywateli polskich z terytorium USRS i BSRS oraz ewakuacji ludności ukraińskiej i białoruskiej z terytorium Polski. 

1951 - W Warszawie członkowie podziemia antykomunistycznego zastrzelili Stefana Martykę, lektora i reżysera audycji propagandowych w Polskim Radiu m.in. Fala49. Marek Hłasko w „Pięknych dwudziestoletnich” opisywał go tak: „Niejaki Stefan Martyka, aktorzyna trzeciorzędny, który prowadził w Polskim Radiu audycję pod tytułem »Fala 49«. Bydlę to włączało się przeważnie w czasie muzyki tanecznej, mówiąc: »Tu Fala 49, tu Fala 49. Włączamy się«. Po czym zaczynał opluwanie krajów imperialistycznych; przeważnie jednak wsadzał szpilki w pupę Amerykanom, mówiąc o ich kretynizmie, bestialstwie, idiotyzmie i tego rodzaju rzeczach – następnie kończył swą tyradę słowami: »Wyłączamy się«”

1957 - Założono Polski Związek Rugby. 

1960 – Podczas XVII. Letnich Igrzysk Olimpijskich w Rzymie sztangista Ireneusz Paliński zdobył złoty medal w wadze półciężkiej. 

1962 - Na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji „Nóż w wodzie” w reż. Romana Polańskiego otrzymał nagrodę Międzynarodowej Federacji Krytyków Filmowych FIPRESCI. 

1962 - W Warszawie zmarł prof. Edward Szturm de Sztrem, statystyk, demograf, w latach 1929-1939 dyrektor Głównego Urzędu Statystycznego; po wojnie wykładowca SGPiS. 

1967 - W Warszawie odsłonięto Pomnik Lotnika, zrekonstruowany po zniszczeniach wojennych. 

1970 - Premiera serialu telewizyjnego „Kolumbowie” w reż. Janusza Morgensterna

1971 - Premiera serialu telewizyjnego „Przygody psa Cywila” w reż. Krzysztofa Szmagiera

1972 - Podczas XX. Letnich Igrzysk Olimpijskich w Monachium Władysław Komar zdobył złoty medal w konkursie pchnięcia kulą. 

1973 - We Wrocławiu urodziła się Maria Peszek, piosenkarka, aktorka. 

1976 - W Polsce rozpoczęły się manewry wojsk Układu Warszawskiego „Tarcza 76”. 

1976 - Polscy biskupi zaapelowali do władz, aby zaniechano wszelkich represji wobec robotników, a także do społeczeństwa, aby przyczyniało się do poprawy trudnej sytuacji ekonomicznej kraju. 

1978 - Kopalnia Soli „Wieliczka” wpisana została na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. 

1978 - We wsi Zbrosza Duża na Mazowszu powstał Komitet Samoobrony Chłopskiej Ziemi Grójeckiej. 

1993 - Utworzono Biebrzański Park Narodowy. 

1995 - W Puszczykowie zmarł Jerzy Kurczewski, dyrygent, pedagog, kompozytor, muzykolog, założyciel Poznańskiego Chóru Chłopięcego. 

1996 - Polska Akademia Nauk powołała Radę Języka Polskiego. 

2006 - W Warszawie zmarł Lucjan Kydryński, dziennikarz, konferansjer, autor audycji radiowych i telewizyjnych poświęconych muzyce, a także wielu książek, m.in. „Wierzę piosence”, „Znajomi z płyt”, „Opera na cały rok”, „Marek i Wacek - historia prawdziwa” oraz „Przejazdem przez życie... Kroniki Rodzinne”. 

2021 – W Warszawie zmarł Wiesław Gołas, odtwórca ponad 120. ról filmowych, kabaretowych, teatralnych i telewizyjnych. Kojarzony był głównie z postaciami komediowymi, m.in. Tomkiem Czereśniakiem z „Czterech pancernych i psa”, Przemysławem Stefanem Waldkiem z „Dzięcioła”, Robertem z „Żony dla Australijczyka” - i kreacjami kabaretowymi w kabaretach Dudek i Kabarecie Starszych Panów

źródło: PAP 

Wiadomości

TVN zmusił gwiazdę Big Brothera do związku z homoseksualistą? Prawda wychodzi na jaw po 23 latach. ZOBACZ

Gwiazda piłki nożnej Kylian Mbappe podejrzewany o gwałt

Skandal we Wrocławiu. Pomnik ofiar UPA zdewastowany

Słaby serwis wyeliminował Linnette z turnieju

Mocny wpis posła Warchoła. Co ukrywa KAS?

Biedroń w oparach absurdu. Chwali się wyimaginowanymi osiągnięciami

Bubel w specustawie powodziowej. Problem z kupnem nieruchomości!

Zacięte pojedynki w ekstraklasie siatkarek

Po roku rządów koalicji Tuska nie widać żadnych efektów

Płaczek: w świat poszła informacja, że rząd nie pozwala Polakom zjednoczyć się 11 listopada

ZOBACZ NAGRANIE z zatrzymania youtubera Buddy

Rubcow od ponad 15 lat szpiegował dla Rosjan

Wyzwiska i przepychanki po jednym z meczów

InPost będzie dostarczał przesyłki w Wielkiej Brytanii. Polska firma będzie obsługiwała nawet Karola III

Kropiwnicki ma 12 mieszkań, a pobiera dodatek na 13. Polityk PO korzysta z pieniędzy podatników na wynajem lokalu w Warszawie

Najnowsze

TVN zmusił gwiazdę Big Brothera do związku z homoseksualistą? Prawda wychodzi na jaw po 23 latach. ZOBACZ

Mocny wpis posła Warchoła. Co ukrywa KAS?

Biedroń w oparach absurdu. Chwali się wyimaginowanymi osiągnięciami

Bubel w specustawie powodziowej. Problem z kupnem nieruchomości!

Zacięte pojedynki w ekstraklasie siatkarek

Gwiazda piłki nożnej Kylian Mbappe podejrzewany o gwałt

Skandal we Wrocławiu. Pomnik ofiar UPA zdewastowany

Słaby serwis wyeliminował Linnette z turnieju