Przejdź do treści
Polska 9 kwietnia – co wydarzyło się tego dnia
PAP; dzieje.pl; grafika własna

Tego dnia fala powodziowa na Wiśle zatopiła Gdańsk i Żuławy; w Szczecinie wybuchły rozruchy z powodu zabicia Polaka przez żołnierza sowieckiego; oficjalnie rozpoczęto wycofywać wojsk sowieckich; zakończono produkcję silnika S-21 montowanego w autach: Warszawa, Żuk, Tarpan i Nysa. Urodzili się m. in. Wojciech Bogusławski, Konrad Tom, Stanisław Wigura, Anatol Potemkowski, Jacek Karpiński, Jerzy Maksymiuk, Andrzej Nowak, Rafał Szukała, Katarzyna Pakosińska. Zmarli natomiast: Franciszek Fiszer, Stanisław Wojciechowski, Zofia Kossak-Szczucka, Alfred Szklarski, Daria Trafankowska, Jerzy Grzegorzewski, Piotr Kuncewicz, Stefan Mustafa Abramowicz, Andrzej Strumiłło oraz Maciej Prus.

1241 - Pod Legnicą rycerstwo polskie, wspierane przez templariuszy i joannitów, poniosło klęskę w bitwie z Tatarami; poległ dowodzący siłami chrześcijańskimi książę Henryk II Pobożny.

1332 - Krzyżacy wtargnęli do Polski, zagarniając Kujawy i ziemię dobrzyńską.

1757 - W Glinnie koło Poznania urodził się Wojciech Bogusławski, aktor, dramatopisarz, reżyser, twórca polskiego teatru narodowego, autor m.in. libretta opery „Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale”.

1829 - Wielka fala powodziowa na Wiśle zatopiła Gdańsk i Żuławy. Zalane zostało niemal 75% powierzchni Gdańska; woda sięgała czasami drugiego piętra kamienic, a usuwanie szkód trwało pół wieku.

1831 - Powstanie Listopadowe: oddziały polskie dowodzone przez generałów Ludwika Kickiego i Józefa Dwernickiego pokonały Rosjan w bitwach pod Domanicami i Boremlem.

1887 - W Warszawie urodził się Konrad Tom, właściwie Konrad Runowiecki, aktor, piosenkarz, autor tekstów kabaretowych i piosenek, scenarzysta filmów „Antek policmajster”, „Czy Lucyna to dziewczyna?”, „Manewry miłosne”, „Ada to nie wypada”.

1901 - W Warszawie urodził się Stanisław Wigura, inżynier mechanik, konstruktor lotniczy, pilot sportowy; w 1929 r. wraz z Franciszkiem Żwirką odbył lot dookoła Europy samolotem RWD-2; zginął (wraz ze Żwirką) w 1932 r. w katastrofie lotniczej samolotu RWD-6 nad Cierlickiem Górnym koło Cieszyna.

1921 - W Konstantynopolu urodził się Anatol Potemkowski, satyryk, współpracownik kabaretów „Szpak”, „Dudek” i „Radiokroniki Decybel”, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych Auschwitz i Mauthausen.

1922 – Uruchomiono podmiejską parową linię tramwajową Łódź-Ozorków, którą po elektryfikacji, w 1926 roku, zaczęły obsługiwać tramwaje elektryczne. Do niedawna była to najdłuższa linia tramwajowa (nr 46) w Europie (35 km); od 2012 r. została zlikwidowana - obsługują ją autobusy.

1924 - W Warszawie urodził się Jerzy Michalski, historyk, znawca XVIII-wiecznych dziejów Polski.

1927 - W Turynie urodził się Jacek Karpiński, inżynier, elektronik i informatyk, twórca pierwszego polskiego mikrokomputera K-202, w czasie II wojny światowej żołnierz harcerskiego batalionu „Zośka”, powstaniec warszawski.

1935 - W Warszawie urodził się Marek Nowicki, reżyser i operator filmowy, reżyser m.in. filmów „Widziadło”, „Miłość z listy przebojów”.

1936 - Dekret Prezydenta RP o utworzeniu Funduszu Obrony Narodowej.

1936 - W Grodnie urodził się Jerzy Maksymiuk, dyrygent, kompozytor i pianista.

1937 - W Warszawie zmarł Franciszek Fiszer, filozof, erudyta, facecjonista, autor setek bon motów i anegdot, jedna z najbarwniejszych postaci międzywojennej Warszawy.

1937 - W Krakowie urodził się Marek Walczewski, aktor, znany m.in. z ról w filmach „Wesele”, „Ziemia obiecana”, „Śmierć prezydenta”, „Golem”, a także serialu „Polskie drogi”.

1937 - W Łodzi przeprowadzono jednogodzinny strajk generalny przeciwko rozwiązaniu przez rząd zdominowanej przez lewicę Rady Miejskiej.

1938 - W Teatrze Wielkim w Poznaniu odbyła się polska premiera baletu „Harnasie” Karola Szymanowskiego.

1939 - Premiera filmu „Doktór Murek” w reżyserii Juliusza Gardana.

1941 - Niemieckie zarządzenie o utworzeniu getta w Częstochowie.

1944 - Wielkanoc 1944: Kompania Szturmowa 3 Brygady Wileńskiej AK z dowódcą Romualdem Rajsem „Burym” w wojskowym szyku opuszcza kościół Wniebowzięcia NMP w Turgielach. Żołnierze por. Gracjana Fróga „Szczerbca” uczestniczyli w uroczystej mszy rezurekcyjnej.

1944 - Ukraińscy nacjonaliści dokonali zbrodni na 43 polskich mieszkańcach wsi Tomaszowce w powiecie kałuskim (województwo stanisławowskie).

1945 - Po czterodniowych walkach z Niemcami Armia Czerwona zajęła Królewiec; bitwa o miasto była częścią operacji wschodniopruskiej, zmierzającej do rozbicia wojsk niemieckich w Prusach Wschodnich.

1945 - Powstały Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

1951 - W Szczecinie wybuchły rozruchy z powodu zabicia Polaka przez pijanego żołnierza sowieckiego. 28-letni robotnik budowlany Marian Szulc zwrócił uwagę oddającemu mocz w bramie pijanemu sowieckiemu oficerowi Danile Nieczupejowi. Ten wyciągnął broń i zastrzelił Polaka, strzelając mu w serce i głowę. Mieszkańcy Szczecina zaczęli ścigać bandytę. Ten, uciekając, zaczął strzelać w tłum, zabijając wezwanego do postrzelonego Szulca lekarza Zbigniewa Koniewicza oraz sprzedawcę Stanisława Wierzchowskiego. Kilka osób zostało rannych, w tym jeden z polskich milicjantów próbujących zatrzymać Rosjanina. Spontaniczne protesty pacyfikowali żołnierze KBW, milicja i UB. Było co najmniej siedem ofiar śmiertelnych i kilkanaście osób rannych. Aresztowano przy tym 210 osób.

1953 - W Gołąbkach pod Warszawą zmarł Stanisław Wojciechowski, współzałożyciel PPS, działacz spółdzielczy; w latach 1919-1920 minister spraw wewnętrznych, członek PSL „Piast”; w 1922 r. wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na prezydenta RP; w 1926 r. w czasie zamachu majowego zrzekł się sprawowanej funkcji, chcąc zapobiec wojnie domowej.

1959 - W Opolu urodził się Andrzej Nowak, gitarzysta, kompozytor, lider zespołu TSA.

1961 - W Grudziądzu urodził się Mariusz Czajka, aktor teatralny i filmowy; wystąpił w filmach „Chłopaki nie płaczą”, „Ekstradycja” oraz w przedstawieniu „Złe zachowanie” w reżyserii Andrzeja Strzeleckiego.

1968 - W Bielsku-Białej zmarła Zofia Kossak-Szczucka, pisarka, publicystka, w czasie II wojny światowej współorganizatorka Frontu Odrodzenia Polski i Rady Pomocy Żydom „Żegota”, autorka m.in. książek „Krzyżowcy”, „Pożoga”, „Dziedzictwo”.

1971 - W Poznaniu urodził się Rafał Szukała, pływak, srebrny medalista Igrzysk Olimpijskich w Barcelonie, pięciokrotny medalista mistrzostw Europy (w tym dwa złote medale), mistrz świata na dystansie 100 metrów stylem motylkowym.

1972 - W Londynie odbyło się zaprzysiężenie Stanisława Ostrowskiego na Prezydenta RP na Uchodźstwie.

1972 - W Milanówku urodziła się Katarzyna Pakosińska, artystka kabaretowa, aktorka, konferansjerka.

1991 - Początek oficjalnego wycofywania wojsk sowieckich; tego dnia z garnizonu Borne Sulinowo wyjechał eszelon transportujący w kilkudziesięciu wagonach jednostkę rakietową; ostatnia jednostka bojowa opuściła Polskę 28 października 1992 r.

1992 - W Katowicach zmarł Alfred Szklarski, pisarz, autor m.in. cyklu powieści przygodowych dla młodzieży o Tomku Wilmowskim oraz trylogii „Złoto Gór Czarnych”.

1993 - Zakończono produkcję polskiego silnika S-21, który był montowany w samochodach: Warszawa, Żuk, Tarpan i Nysa.

2004 - W Warszawie zmarła Daria Trafankowska, aktorka filmowa i teatralna, znana m.in. z ról w filmach „Zdjęcia próbne”, „Bołdyn”, seriali „Polskie drogi” i „Na dobre i na złe”; Honorowy Obywatel Fromborka.

2005 - W Warszawie zmarł Jerzy Grzegorzewski, reżyser teatralny, scenograf, dyrektor artystyczny Teatru Narodowego w Warszawie w latach 1997-2003.

2007 - W Warszawie zmarł Piotr Kuncewicz, pisarz, poeta, publicysta, krytyk literacki, autor m.in. książek „Samotni wobec historii”, „Agonia i nadzieja”, „Goj patrzy na Żyda. Dzieje braterstwa i nienawiści od Abrahama po współczesność".

2010 - Sejm RP przyjął ustawę o Służbie Więziennej.

2018 – W wieku 103 lat w Manchesterze zmarł porucznik Stefan Mustafa Abramowicz, ułan 1 Szwadronu Tatarskiego 13 Pułku Ułanów Wileńskich w Nowej Wilejce, więzień sowieckich łagrów, żołnierz II Korpusu Polskiego pod dowództwem gen. Władysława Andersa, uczestnik kampanii włoskiej; uważany za ostatniego ułana Rzeczpospolitej.

2020 – W Suwałkach zmarł Andrzej Strumiłło, malarz, grafik, rzeźbiarz, fotograf, poeta, pisarz, scenograf. Razem z Czesławem Miłoszem i Tomasem Venclovą zainicjował wydanie publikacji „Księga Wielkiego Księstwa Litewskiego” zawierającej teksty historyków, pisarzy i artystów z Polski, Białorusi i Litwy, odwołującej się do tradycji i dziedzictwa Rzeczypospolitej.

2023 – Zmarł Maciej Prus, aktor, reżyser teatralny i operowy, dyrektor i kierownik artystyczny wielu teatrów, odznaczony m.in. Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi oraz Medalem Gloria Artis.



PAP

Wiadomości

To był prawdziwy horror. Dźgał nożem jak opętany!

Ceny do świat stabilne, ale później wystrzelą do góry. Polacy zubożeją!

Kotka Fiona Prezesa podbija media społecznościowe

Sławomir Łosowski: Mistrz klawiszy i legenda polskiej muzyki! | Republika wstajemy!

Państwa europejskie dbają o lekcje religii w szkołach

Gembicka: Trzaskowski próbuje udawać osobę o poglądach centrowych

Morawiecki do młodych konserwatystów: można przełamać wielkie lewicowe fale

Cywile i rebelianci splądrowali pałac Asada

Hołda: Hołownia opowiada o swojej niezależności!

Za siódmą górą | Nieznane tajemnice Fatimy

Lisicki: kandydat PO zaczyna swoją kampanię wyborczą cytatem z Jaruzelskiego

Wojna na Ukrainie. Ilu żołnierzy poległo od początku jej trwania?

Kaleta: Karol Nawrocki pomaga, a KO robi wypasioną konwencję!

Gorąca sytuacja w Syrii. Jesteśmy na miejscu! [NA ŻYWO]

Saryusz-Wolski: Europa żeby była bezpieczna militarnie i gospodarczo musi być niezależna żywnościowo

Najnowsze

To był prawdziwy horror. Dźgał nożem jak opętany!

Państwa europejskie dbają o lekcje religii w szkołach

Gembicka: Trzaskowski próbuje udawać osobę o poglądach centrowych

Morawiecki do młodych konserwatystów: można przełamać wielkie lewicowe fale

Cywile i rebelianci splądrowali pałac Asada

Ceny do świat stabilne, ale później wystrzelą do góry. Polacy zubożeją!

Kotka Fiona Prezesa podbija media społecznościowe

Sławomir Łosowski: Mistrz klawiszy i legenda polskiej muzyki! | Republika wstajemy!