Tego dnia w Gnieźnie rozpoczął się zjazd monarchów; z wyroku sądu specjalnego ZWZ zastrzelony został kolaborant Igo Sym; AK oraz NSZ podpisały umowę o scaleniu organizacji; komuniści wykonali wyrok śmierci na mjr. Hieronimie Dekutowskim ps. „Zapora”; Rada Państwa zmieniła nazwę Katowic na Stalinogród; wykonano ostatni w Polsce wyrok śmierci przez rozstrzelanie. Urodzili się m. in. Tomasz Wawrzecki, Adolf Dygasiński, Adam Mohuczy, Ryszard Siwiec, Stefan Kisielewski, Cezary Nowodworski, Jan Rodowicz, Jerzy Wyrozumski, Przemysław Saleta. Zmarli natomiast: Kajetan Koźmian, Maria Dulębianka, Hieronim Dekutowski, Ludwik Hirszfeld, Karol Rómmel, Arkady Fiedler, Agnieszka Osiecka, Włodzimierz Smolarek, Aleksander Minkowski oraz Ludwik Stomma.
1000 - W Gnieźnie rozpoczął się zjazd monarchów, w którym uczestniczyli cesarz Otton III i Bolesław Chrobry.
1330 - Tarnów otrzymał prawa miejskie od księcia Władysława Łokietka.
1759 - Urodził się Tomasz Wawrzecki, generał; po dostaniu się do rosyjskiej niewoli Tadeusza Kościuszki Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej w czasie powstania 1794 r.; członek Rady Najwyższej Tymczasowej Księstwa Warszawskiego, minister sprawiedliwości w Królestwie Polskim.
1573 - Iwan Fedorow założył pierwszą drukarnię we Lwowie.
1837 - Na mocy ukazu Mikołaja I w Królestwie Polskim województwa zostały zastąpione guberniami.
1839 - W Niegosławicach koło Pińczowa urodził się Adolf Dygasiński, publicysta, pisarz, pedagog; uczestnik powstania styczniowego, autor książek „Wilk, psy i ludzie”, „Na warszawskim bruku”, „Pan Jędrzej Piszczalski”.
1856 - W Piotrowicach zmarł Kajetan Koźmian, prawnik, poeta, krytyk literacki, urzędnik rządowy w okresie księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego, senator-kasztelan Królestwa.
1862 – W Teatrze Skarbkowskim we Lwowie wystawiono po raz pierwszy tragedię „Balladyna” Juliusza Słowackiego.
1891 - W Witebsku urodził się Adam Mohuczy, kontradmirał, organizator i komendant Szkoły Specjalistów Morskich w Tczewie; uczestnik kampanii polskiej 1939 r.; po II wojnie światowej pierwszy dowódca Marynarki Wojennej; w 1949 r. aresztowany przez władze komunistyczne i bezpodstawnie oskarżony o sabotaż; skazany na 13 lat pozbawienia wolności; zmarł w więzieniu w Sztumie w 1953 r.
1901 - W Ocestowie w Dalmacji urodziła się Rita Gorgonowa, bohaterka jednego z najgłośniejszych procesów II RP, oskarżona i skazana na 8 lat więzienia za zamordowanie Elżbiety Zarembianki.
1908 - W Rzymie urodziła się Anna Magnani, aktorka.
1909 - W Dębicy urodził się Ryszard Siwiec, filozof, żołnierz AK; w 1968 r. w proteście przeciw agresji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację dokonał aktu samospalenia w czasie Centralnych Dożynek na Stadionie Dziesięciolecia.
1911 - W Warszawie urodził się Stefan Kisielewski, pisarz, kompozytor, krytyk muzyczny, felietonista m.in. „Tygodnika Powszechnego”; w latach 1957-65 poseł na Sejm PRL, członek katolickiego koła „Znak”; w 1964 roku podpisał „List 34”, którego sygnatariusze protestowali przeciwko zaostrzeniu cenzury i domagali się zmian polskiej polityki kulturalnej; autor określenia „dyktatura ciemniaków” w odniesieniu do komunistycznej cenzury co zamknęło mu możliwość publikowania w mediach; współzałożyciel Ruchu Polityki Realnej (od 1989 r. Unia Polityki Realnej).
1916 - W Tomsku urodził się Cezary Nowodworski, żołnierz kampanii wrześniowej, cichociemny, w czasie powstania warszawskiego dowódca batalionu Czata 49.
1919 - Pod Torczynem w walkach z Ukraińcami zginął płk Leopold Lis-Kula, od 1912 r. był związany z organizacjami strzeleckimi; żołnierz Legionów Polskich i Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
1919 - We Lwowie zmarła Maria Dulębianka, działaczka społeczna, pisarka, malarka.
1923 - W Warszawie urodził się Jan Rodowicz „Anoda”, żołnierz Szarych Szeregów, oficer AK, bohater akcji pod Arsenałem, w czasie Powstania Warszawskiego walczył w batalionie „Zośka”; zginął w niejasnych okolicznościach w 1949 r. podczas brutalnego śledztwa w budynku Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie.
1929 – W teatrzyku „Morskie Oko” w Warszawie śpiewaczka kabaretowa Stanisława Nowicka wykonała po raz pierwszy piosenkę „Tango milonga” z muzyką Jerzego Petersburskiego i tekstem Andrzeja Własta.
1930 - W Trembowli urodził się Jerzy Wyrozumski, historyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, znawca średniowiecza i dziejów Krakowa.
1934 - W Warszawie podpisano protokół o normalizacji stosunków gospodarczych między Polską i Niemcami.
1941 - W Warszawie z wyroku wojskowego sądu specjalnego ZWZ zastrzelony został za kolaborację Igo Sym, aktor, współpracujący z niemieckim wywiadem i policją.
1943 - Około 130 osób zginęło w czasie pacyfikacji wsi Kaszyce na Podkarpaciu dokonanej przez oddziały niemiecko-ukraińskie.
1944 - W Warszawie przy ul. Grójeckiej 77 Niemcy odkryli bunkier „Krysia”, w którym ukrywało się 38 obywateli polskich żydowskiego pochodzenia, wśród nich Emanuel Ringelblum, działacz Oneg Szabat, kronikarz warszawskiego getta. Wszystkich aresztowanych oraz ich opiekunów rozstrzelano kilka dni później w ruinach getta.
1944 - Komenda Główna AK i Dowództwo Główne NSZ podpisały umowę o scaleniu obu organizacji.
1944 - W Skierniewicach urodziła się Ewa Milde, aktorka teatralna i filmowa, znana m.in. z filmów „Gościnny występ”, „Tylko Beatrycze”, „Miś”.
1945 - W Lublinie urodził się Tomasz Lengren, aktor i reżyser, znany m.in. z filmów „Trzeba zabić tę miłość”, „Klincz”, „Tanie pieniądze”.
1945 - Armia Czerwona zajęła Gniew i Goleniów.
1945 - W Milanówku NKWD aresztowało gen. Augusta Emila Fieldorfa „Nila” - organizatora i szefa Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej; przebywał tam pod przybranym nazwiskiem Walentego Gdanickiego; nierozpoznany, został zesłany do obozu pracy na Uralu.
1949 - W więzieniu na warszawskim Mokotowie władze komunistyczne wykonały wyrok śmierci na mjr. Hieronimie Dekutowskim ps. „Zapora” - żołnierzu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Cichociemnym, dowódcy oddziałów partyzanckich AK i WiN.
1950 - Sejm przyjął ustawę „o planowym zatrudnianiu absolwentów średnich szkół zawodowych oraz szkół wyższych”, wprowadzającą nakaz pracy.
1953 - Rada Państwa uchwaliła nadanie Pałacowi Kultury i Nauki w Warszawie imienia Józefa Stalina, budowę jego pomnika na Placu Defilad oraz zmianę nazwy Katowice na Stalinogród. Dekret Rady Państwa z 7 marca 1953 r.: „Dla uczczenia pamięci Wielkiego Wodza i Nauczyciela mas pracujących i Jego wiekopomnych zasług dla Polski, Rada Państwa i Rada Ministrów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uchwalają, co następuje: miasto Katowice przemianować na miasto Stalinogród a województwo katowickie na województwo stalinogrodzkie”. Licealistki: Natalia Piekarska, Barbara Galas i Zofia Klimonda sprzeciwiły się tej zmianie. Na własną rękę przygotowały i kolportowały ulotki z hasłami antykomunistycznymi. Po kilkutygodniowym śledztwie wszystkie trzy zostały zatrzymane i brutalnie potraktowane przez milicję. Zarzucono im „sporządzenie i kolportaż ulotek o treści nawołującej do zbrodni i zawierających fałszywe wiadomości, mogące wyrządzić istotną szkodę interesom Państwa Polskiego”. Galas skazano na 4 lata pozbawienia wolności, a jej koleżanki umieszczono w zakładzie poprawczym.
1954 - We Wrocławiu zmarł Ludwik Hirszfeld - lekarz, mikrobiolog i immunolog, twórca polskiej szkoły immunologicznej oraz nowej dziedziny nauki - seroantropologii; odkrył prawa dziedziczenia grupy krwi i wprowadził ich oznaczenia jako 0, A, B i AB przyjęte na całym świecie w 1928 r.; oznaczył czynnik Rh.
1955 - W Siedlcach urodziła się Jolanta Żółkowska, aktorka, znana m.in. z roli Basi w serialu „Dom” Jana Łomnickiego.
1964 - Rolą Anny w „Warszawiance” Stanisława Wyspiańskiego wystawianej w Praskim Teatrze Ludowym zadebiutowała na deskach teatralnych Ewa Wiśniewska.
1967 - Zmarł Karol Rómmel, ppłk kawalerii WP; jeździec-olimpijczyk; więzień niemieckich obozów koncentracyjnych Dachau i Mauthausen; trzykrotny olimpijczyk, brązowy medalista igrzysk olimpijskich w Amsterdamie (1928), konsultant filmowy, występował m.in. w filmach „Lotna”, „Krzyżacy”, „Tarpany”.
1968 - We Wrocławiu urodził się Przemysław Saleta - mistrz Europy i świata w kick-boxingu, a także champion Europy i interkontynentalny w boksie; zawodową karierę na bokserskim ringu zakończył w 2013 r.
1972 - Premiera filmu Janusza Zaorskiego „Uciec jak najbliżej”.
1979 - W Forcie Rembertowskim w Warszawie wykonano ostatni w Polsce wyrok śmierci przez rozstrzelanie na żołnierzu skazanym za morderstwo na tle seksualnym.
1982 - Reprezentacja Polski zajęła 3. miejsce na zakończonych w RFN X Mistrzostwach Świata w Piłce Ręcznej Mężczyzn.
1985 - W Puszczykowie pod Poznaniem zmarł Arkady Fiedler, podróżnik, pisarz; uczestnik Powstania Wielkopolskiego, żołnierz POW, w czasie II wojny światowej w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie; autor ponad 30 książek m.in. „Dywizjonu 303”, „Ryby śpiewają w Ukajali” i „Kanady pachnącej żywicą”.
1987 - W Warszawie zmarł Eugeniusz Eibisch, malarz.
1993 - Rozpoczęła nadawanie pierwsza polska komercyjna stacja telewizyjna Polonia 1.
1995 - Józef Oleksy został premierem RP.
1997 - W Warszawie zmarła Agnieszka Osiecka, poetka, dziennikarka, autorka tekstów ponad 2 tys. piosenek, wiele z nich, m.in. „Okularnicy” czy „Małgośka”, przeszło do klasyki polskiej piosenki.
2009 – W Stoczni Szczecińskiej Nowa zwodowano ostatni statek – kontenerowiec Fesco Vladimir dla armatora rosyjskiego.
2012 - W Aleksandrowie Łódzkim zmarł Włodzimierz Smolarek, piłkarz, wielokrotny reprezentant Polski; wspólnie z drużyną narodową wywalczył trzecie miejsce na Mistrzostwach Świata w Hiszpanii w 1982 r.; z zespołem Widzewa dwa razy zdobywał tytuł mistrza Polski (1981, 1982).
2014 - W Sopocie rozpoczęły się 15. Halowe Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce, podczas których Polacy zdobyli 3 medale (1 złoty – Kamila Lićwinko, skok wzwyż oraz 2 srebrne – Angelika Cichocka, bieg na 800 m i Adam Kszczot, w biegu na 800 m).
2014 - Premiera filmu „Kamienie na szaniec” w reżyserii Roberta Glińskiego.
2016 - W Warszawie zmarł Aleksander Minkowski - dziennikarz, pisarz, scenarzysta, autor scenariuszy popularnych seriali „Gruby”, „Dyrektorzy”, „Szaleństwo Majki Skowron”.
2020 – W Saint Cloud zmarł Ludwik Stomma, antropolog kultury, publicysta, etnolog. Wykładał m.in. na Uniwersytecie Jagiellońskim, Uniwersytecie Warszawskim, paryskiej Sorbonie, Katolickim Uniwersytecie Lubelskim oraz na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika.
Polecamy Nasze programy
Wiadomości
Ziobro ukarany za nieobecność na nielegalnej komisji ds. "Pegasusa". Polityk: "ukarała mnie celebrytka TVN"
Dla Tuska Trump to "nakryty na kradzieży złodziej", a dla żony Sikorskiego - "produkt mafijnego świata"
Najnowsze
Ziobro ukarany za nieobecność na nielegalnej komisji ds. "Pegasusa". Polityk: "ukarała mnie celebrytka TVN"
Express Republiki | 09.11.2024 | Republika
Obywatelskie ujęcie kompletnie pijanego... policjanta, który przewoził dziecko
"Budda" miał być szantażowany. Prokuratura potwierdza, że zajmowała się tą sprawą