Przejdź do treści
Polska 4 grudnia – co wydarzyło się tego dnia
facebook.com

Tego dnia utworzona została Liga Polska (piłka nożna); „Instrukcję Nr 1” dot. organizowania w kraju Związku Walki Zbrojnej; rozporządzenie o utworzeniu sądów doraźnych dla Polaków i Żydów; reaktywowano ZHP; rozpoczął się proces sprawców napadu na bank w Wołowie; rozbił się śmigłowiec z premierem Leszkiem Millerem. Urodzili się m.in. Adam Stanisław Sapieha, Franciszek Ksawery Pruszyński, Andrzej Szalawski, Zdzisław Kozień, Jarosław Gowin. Zmarli natomiast: Joachim Retyk (Georg Joachim von Lauchen), Józef Teodorowicz; Tadeusz Kasprzycki, Stanisława Walasiewicz; Adam Hanuszkiewicz i Kazimierz Świtoń.

1337 - Herman z Pragi został mianowany biskupem warmińskim.

1503 -  Wit Stwosz, twórca m.in. Ołtarza Mariackiego w Krakowie, został skazany za sfałszowanie weksla, na wypalenie piętna na policzkach i dożywotni zakaz opuszczania Norymbergi.

1520 - Na Sejmie w Bydgoszczy zatwierdzono wydany 7 stycznia tego roku przez króla Zugmunta Starego przywilej toruński, którego głównym postanowieniem było wprowadzenie przymusu pańszczyzny w wysokości jednego dnia w tygodniu, w miejsce 2-4 dni w roku.

1574 - W Koszycach zmarł Joachim Retyk, właściwie Georg Joachim von Lauchen, matematyk, astronom, lekarz, autor tablic trygonometrycznych; od 1554 r. przebywał w Krakowie; przyjaciel Mikołaja Kopernika, jeden z inicjatorów wydania jego dzieła. Retyk (matematyk, kartograf,  twórca przyrządów nawigacyjnych, lekarz i nauczyciel) przybył na Warmię z Wittenbergii w 1539 roku. Wspólnie z biskupem Tiedemannem Giesem nakłonił Kopernika, by ten wydał drukiem swe monumentalne dzieło. Druku „De revolutionibus orbium coelestium” miała dokonać norymberska oficyna Jana Petreiusa. We wrześniu 1541 roku Joachim Retyk opuszcza Warmię i wiezie ze sobą kopię rękopisu "O obrotach sfer niebieskich" do Norymbergii, gdzie księga miała być niezwłocznie oddana do druku. Jednak druk dzieła dość obszernego i opatrzonego licznymi rycinami przewlekał się aż do wiosny 1543 roku.

1689 - W Gdańsku urodził się Gotfryd Lengnich, prawnik, historyk.

1828 - W Warszawie urodził się Adam Stanisław Sapieha, książę, polityk galicyjski, ojciec kard. Adama Stefana Sapiehy.

1836 - W Poitiers we Francji ogłoszono "Manifest" Towarzystwa Demokratycznego Polskiego, który zapowiadał m.in. walkę o niepodległość, równość obywateli i uwłaszczenie chłopów bez odszkodowania.

1862 - Otwarto Kolej Warszawsko-Bydgoską.

1907 - W Wolicy Kierekieszynej na Wołyniu urodził się Franciszek Ksawery Pruszyński, reporter, dyplomata, publicysta.

1911 - W Warszawie urodził się Andrzej Szalawski, właściwie Andrzej Pluciński, aktor, znany m.in. z roli Juranda ze Spychowa w filmie Aleksandra Forda „Krzyżacy” oraz z „Ziemi obiecanej” Andrzeja Wajdy, w której zagrał Hermana Bucholca.

1924 - W Krakowie urodził się Zdzisław Kozień, aktor, znany m.in. z seriali: „07 zgłoś się” – rola porucznika Zubka oraz „Królowa Bona”, w którym zagrał króla Zygmunta I Starego.

1926 - W Poznaniu odbył się inauguracyjny zjazd Obozu Wielkiej Polski, na którym ogłoszono deklarację programową.

1926 -  Utworzona została Liga Polska, najwyższa klasa męskich rozgrywek w piłce nożnej.

1927 - Rozpoczęło nadawanie Polskie Radio Katowice.

1930 - Rząd marszałka Józefa Piłsudskiego podał się do dymisji; na czele nowego gabinetu stanął Walery Sławek.

1933 - Dokonano oblotu sportowego samolotu RWD-9.

1938 - We Lwowie zmarł Józef Teodorowicz, arcybiskup lwowski obrządku ormiańskiego, teolog, poseł na Sejm Ustawodawczy (1919-1922), senator RP (1923).

1939 - Gen. Kazimierz Sosnkowski podpisał "Instrukcję Nr 1" dotyczącą organizowania w kraju Związku Walki Zbrojnej.

1941 - Gen. Władysław Sikorski i Józef Stalin podpisali w Moskwie polsko-sowiecką deklarację o walce z Niemcami.

1941 - Władze niemieckie wydały rozporządzenie o utworzeniu na terenach zaanektowanych do III Rzeszy sądów doraźnych dla Polaków i Żydów.

1942 - W Warszawie przy Delegaturze Rządu na Kraj powstała Rada Pomocy Żydom "Żegota" - jedyna w okupowanej przez Niemców Europie instytucja państwowa ratująca Żydów od zagłady. 

1942 - We wsiach Pantalowice i Hadle Szklarskie okupanci niemieccy zamordowali dziewięciu Polaków pomagających Żydom.

1944 - Niemcy dokonali pacyfikacji wsi i masakry 15 mieszkańców Zawadki (powiat myślenicki).

1955 - Otwarto Planetarium Śląskie w Chorzowie.

1956 - Reaktywacja Związku Harcerstwa Polskiego.

1961 - W Krakowie urodził się Jarosław Gowin, polityk, senator VI kadencji, poseł VI, VII, VIII kadencji; w latach 2011-2013 minister sprawiedliwości w rządzie Platformy Obywatelskiej, od 2015 roku wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego w rządzie PiS, publicysta i autor książek, wieloletni redaktor miesięcznika "Znak".

1961 - Uruchomiono Elektrociepłownię „Siekierki”.

1962 - We Wrocławiu rozpoczął się proces 6 sprawców napadu na bank w Wołowie. 19 sierpnia 1962 w Wołowie, w pobliżu Wrocławia pięcioosobowa grupa przestępców, wspomagana przez dwóch wspólników, dostała się do pomieszczeń oddziału Narodowego Banku Polskiego w budynku przy placu Jana III Sobieskiego 6 i dokonała kradzieży gotówki. W wyniku napadu skradziono 12 531 000 złotych. Średnie miesięczne wynagrodzenie w 1962 wynosiło 1680 zł.

1962 - Rozpoczęto wydobycie w KWK „Jastrzębie” w Jastrzębiu-Zdroju.

1969 - Rozpoczęto wydobycie w KWK „Zofiówka” w Jastrzębiu-Zdroju.

1971 -  Rozpoczęto wydobycie w KWK „Borynia” w Jastrzębiu-Zdroju.

1978 - W Montrealu zmarł gen. Tadeusz Kasprzycki, członek Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego, dowódca I Kompanii Kadrowej, komendant Polskiej Organizacji Wojskowej, ostatni minister spraw wojskowych II RP.

1980 - W Cleveland, w czasie napadu na sklep, została śmiertelnie postrzelona Stanisława Walasiewicz, polska lekkoatletka, wielokrotna rekordzistka świata, mistrzyni olimpijska w biegu na 100 m z Los Angeles w 1932 r.

1985 - Gen. Wojciech Jaruzelski złożył wizytę we Francji - pierwszą na Zachodzie od 1981 r.

1991 - Zarządzeniem ministra łączności w miejsce państwowej jednostki organizacyjnej Polska Poczta, Telegraf i Telefon powołano dwa oddzielne podmioty gospodarcze: Państwowe Przedsiębiorstwo Użyteczności Publicznej Poczta Polska oraz Spółkę Akcyjną Skarbu Państwa Telekomunikacja Polska

1996 – Wystartowała polska wersja telewizyjnego kanału dokumentalnego Planete.

1998 - Premiera komedii wojennej Złoto dezerterów w reżyserii Janusza Majewskiego.

2003 - Śmigłowiec Mi-8 z premierem Leszkiem Millerem rozbił się pod Piasecznem, w wyniku czego rannych zostało 14 spośród 15 osób na pokładzie.

2006 - Ujawniono seksaferę w Samoobronie RP.

2011 - W Warszawie zmarł Adam Hanuszkiewicz, aktor i reżyser teatralny; współtwórca i pierwszy reżyser naczelny Teatru TV; dyrektor teatrów warszawskich: Powszechnego, Narodowego i Nowego.

2014 - W Katowicach zmarł Kazimierz Świtoń, działacz opozycji w czasach PRL, represjonowany przez władze komunistyczne; członek Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO), współzałożyciel Wolnych Związków Zawodowych (1978), członek NSZZ „Solidarność”; poseł na Sejm (1991-1993).

 

PAP

Wiadomości

Czy nastąpi kolejna fala migracyjna po zwycięstwie islamistów w Syrii?

Rektor UKSW potwierdza: Znaleziony martwy mężczyzna to prof. Kurkowski

Donald Trump przestrzega Europę, kiedy USA może wyjść z NATO

Al Asad żyje. Wraz z rodziną dostał azyl w Rosji

Wojciechowska van Heukelom: Trzaskowski opowiada, że jest kandydatem niezależnym

Rysunki Jana Matejki w zbiorach Muzeum Jana Kochanowskiego

Rutke: w Polsce zbliża się kryzys w rolnictwie i upadają przedsiębiorstwa

Spotkanie na drodze. Starcie Schreiber z Babcia Kasią

Znaleziono samochód ze zwłokami w środku

Spotkanie Trumpa z Dudą. "To niewiarygodne upokorzenie dla Niemiec"

Jakubowski: uposażenia w oświacie powinny być finansowane z budżetu państwa

To był prawdziwy horror. Dźgał nożem jak opętany!

Ceny do świat stabilne, ale później wystrzelą do góry. Polacy zubożeją!

Kotka Fiona Prezesa podbija media społecznościowe

Sławomir Łosowski: Mistrz klawiszy i legenda polskiej muzyki! | Republika wstajemy!

Najnowsze

Czy nastąpi kolejna fala migracyjna po zwycięstwie islamistów w Syrii?

Wojciechowska van Heukelom: Trzaskowski opowiada, że jest kandydatem niezależnym

Rysunki Jana Matejki w zbiorach Muzeum Jana Kochanowskiego

Rutke: w Polsce zbliża się kryzys w rolnictwie i upadają przedsiębiorstwa

Spotkanie na drodze. Starcie Schreiber z Babcia Kasią

Rektor UKSW potwierdza: Znaleziony martwy mężczyzna to prof. Kurkowski

Donald Trump przestrzega Europę, kiedy USA może wyjść z NATO

Al Asad żyje. Wraz z rodziną dostał azyl w Rosji