Przejdź do treści
Polska 27 października – co wydarzyło się tego dnia
TV Republika

Tego dnia Rada Ambasadorów proklamowała Gdańsk Wolnym Miastem; trzy brygady KOP rozmieszczono na granicy wschodniej; gestapo aresztowało prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego; Leszek Kołakowski został wykluczony z PZPR; Ryszard Kocięba przeprowadził pierwszą w Europie udaną operację przyszycia ręki; odbyły się pierwsze po upadku komunizmu w pełni demokratyczne wybory parlamentarne. Urodzili się m. in. Franciszek Niepokólczycki, Andrzej Bobkowski, Kornel Filipowicz, Kornel Filipowicz, Jan Kott, Kazimierz Brandys, Witold Zegalski, Andrzej Czeczot, Janusz Korwin-Mikke, Andrzej Mastalerz, Marek Napiórkowski. Zmarli natomiast: Jan Dantyszek, Wacław Rzewuski, Zdzisław Jachimecki, Władysław Dubielak, Władysław Mróz, Tola Mankiewiczówna, Wacław Kowalski, Andrzej Panufnik oraz Jan Legowicz.

1430 - W Trokach zmarł wielki książę litewski Witold Kiejstutowicz

1548 - W Lidzbarku Warmińskim zmarł Jan Dantyszek, biskup warmiński, dyplomata, poeta, bliski doradca króla Zygmunta I. Starego

1703 - Kapituła warmińska wydała specjalne zarządzenie, na podstawie którego zwolniła miasto Frombork i jego mieszkańców z wszelkiej powinności tj. danin, kontrybucji krajowych i czynszów na okres 10. lat. Zarządzenie to miało na celu zachęcenie do powrotu do miasta tych, którzy opuścili je po pożarze, który strawił miasto 10. października tego roku oraz umożliwić im odbudowę domostw. Przy okazji rada miejska wydała rozporządzenie zakazujące budowy domów wyższych niż jedna kondygnacja, których dachy musiały być kryte dachówką. 

1779 - Zmarł Wacław Rzewuski, hetman wielki koronny, wojewoda krakowski; poeta, dramaturg. 

1827 - Urodził się Leopold Loeffler, malarz, profesor Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie. 

1900 - W Żytomierzu urodził się Franciszek Niepokólczycki, pułkownik WP, w czasie II. wojny światowej oficer ZWZ-AK; od 1943 r. zastępca komendanta Kierownictwa Dywersji KG AK; w latach 1945-1946 prezes Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. 

1901 – W Katowicach odbył się recital Ignacego Jana Paderewskiego

1913 - W Wiener Neustadt w Austrii urodził się Andrzej Bobkowski, pisarz, autor m.in. dziennika „Szkice piórkiem”; nazywany „chuliganem wolności”, po tym jak napisał: „Człowiek wolny, intelektualista, pisarz i poeta naprawdę wolny, który chce być wolny, będzie do końca tego świata miał coś z chuligana”. 

1913 - W Tarnopolu urodził się Kornel Filipowicz, pisarz, autor zbiorów opowiadań i mikropowieści, m.in. „Profile moich przyjaciół”, „Romans prowincjonalny”, „Pamiętnik antybohatera”, „Ogród pana Nietschke”, „Dzień wielkiej ryby”; autor i współautor scenariuszy filmowych. 

1914 - W Warszawie urodził się Jan Kott, krytyk literacki i teatralny, eseista, tłumacz. Był profesorem Uniwersytetu Warszawskiego i wyższych uczelni amerykańskich, autor szkiców „Mitologia i realizm”, „Szkoła klasyków”, „Postęp i głupstwo”. Jego najgłośniejszymi pracami były interpretacje dramatów Szekspira: „Szkice o Szekspirze” i „Szekspir współczesny”. 

1916 - W Łodzi urodził się Kazimierz Brandys, prozaik, eseista; autor m.in. „Matki Królów”, „Jak być kochaną” i „Nierzeczywistości”. 

1918 – W Cieszynie odbył się wiec mieszkańców Śląska Cieszyńskiego, podczas którego zadeklarowano przynależność tego obszaru do Polski. 

1920 - Rada Ambasadorów proklamowała Gdańsk Wolnym Miastem. 

1924 - W archikatedrze św. Jana w Warszawie odbyła się uroczystość złożenia szczątków Henryka Sienkiewicza, sprowadzonych z Vevey w Szwajcarii. 

1924 - Pierwsze trzy brygady Korpusu Ochrony Pogranicza zostały rozmieszczone na granicy wschodniej. 

1928 - Urodził się Witold Zegalski, pisarz science fiction. 

1930 - W Gdyni powołano Ligę Morską i Kolonialną. 

1931 - Kapitan Franciszek Jach dokonał w Dęblinie oblotu pierwszego polskiego szybowca wyczynowego NN-1

1933 - Premiera filmu „Szpieg w masce” w reżyserii Mieczysława Krawicza

1933 - W Krakowie urodził się Andrzej Czeczot, grafik, autor rysunków satyrycznych i humorystycznych, projektant grafiki użytkowej, takiej jak plakaty, afisze, okładki. 

1937 – Odbył się protest Rady Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Warszawskiego przeciw bojówkarskim atakom prawicowych studentów. 

1939 - W warszawskim ratuszu gestapo aresztowało prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego; aresztowany przez Niemców 27. października 1939 r. i przewieziony do więzienia na Pawiaku; jego dalsze losy przez wiele lat były nieznane, w 2014 r. pion śledczy IPN ustalił, że Starzyński został zamordowany przez Gestapo między 21. a 23. grudnia 1939 r. w Warszawie lub w jej okolicach. 

1942 - Początek drugiej akcji deportacyjnej w krakowskim getcie: do obozów zagłady w Bełżcu i Auschwitz Niemcy wywieźli około 7 tys. Żydów. 

1942 - W Warszawie urodził się Janusz Korwin-Mikke, publicysta, polityk; prezes Unii Polityki Realnej w latach 1989-1997 i 1999-2002; poseł na Sejm I. kadencji (1991-1993); założyciel tygodnika „Najwyższy Czas!”. 

1944 – Funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej dokonali masakry około 30. Ukraińców w Peresołowicach koło Hrubieszowa. Był to odwet za zamordowanie dwóch polskich rodzin przez UPA. 

1953 - Zmarł Zdzisław Jachimecki, muzykolog, krytyk muzyczny i teatralny, kompozytor, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. 

1955 - Został stracony ostatni więzień polityczny - ppor. Władysław Dubielak ps. „Myśliwy”. Był żołnierzem Związku Walki Zbrojnej, Armii Krajowej oraz jednym z dowódców Ruchu Oporu Armii Krajowej (rejon powiatu gostyńskiego). 

1957 – Założono Biskupie Seminarium Duchowne w Gdańsku. 

1960 – W Paryżu został zamordowany zbiegły oficer polskiego wywiadu Władysław Mróz

1964 - W Chorzowie urodził się Andrzej Mastalerz, aktor, wystąpił m.in. w filmach „Pokłosie” i „Zmruż oczy”. 

1966 - Leszek Kołakowski został wykluczony z PZPR. Bezpośrednią przyczyną był referat wygłoszony na zebraniu ZMS w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, w którym powiedział m.in., że „socjalizm jest z natury samej brakiem swobód politycznych, brakiem krytyki, a wobec tego każde żądanie swobód politycznych jest automatycznie żądaniem powrotu do kapitalizmu”. 

1968 - W Meksyku zakończyły się XIX. Letnie Igrzyska Olimpijskie; polscy reprezentanci zdobyli na nich 18 medali: pięć złotych [Waldemar Baszanowski – podnoszenie ciężarów, waga lekka; Jerzy Kulej – boks, waga lekkopółśrednia; Jerzy Pawłowski – szermierka, szabla indywidualnie; Irena Szewińska – bieg na 200 m; Józef Zapędzki – strzelectwo, pistolet sylwetkowy], 2 srebrne i 11 brązowych. 

1969 - W Jeleniej Górze urodził się Marek Napiórkowski, gitarzysta jazzowy, kompozytor. 

1971 - W szpitalu w Trzebnicy dr Ryszard Kocięba przeprowadził pierwszą w Europie udaną operację przyszycia ręki. 

1977 - Sejm przyjął ustawę o zaopatrzeniu emerytalnym i rentowym rolników. 

1984 - Szef MSW gen. Czesław Kiszczak podał nazwiska funkcjonariuszy SB uczestniczących w porwaniu ks. Jerzego Popiełuszki; byli oni pracownikami IV. Departamentu MSW: Grzegorz Piotrowski, naczelnik jednego z wydziałów, oraz dwaj funkcjonariusze departamentu: Leszek Pękala i Waldemar Chmielewski

1985 - W Warszawie zmarła Tola Mankiewiczówna, jedna z najpopularniejszych aktorek w międzywojennej Polsce, piosenkarka, śpiewaczka operowa, znana m.in. z filmów „Co mój mąż robi w nocy...” i „Pani minister tańczy”. 

1990 - W Brwinowie pod Warszawą zmarł Wacław Kowalski, aktor, niezapomniany Pawlak z komedii „Sami swoi” i dozorca Popiołek z serialu „Dom”. 

1991 - W Polsce odbyły się pierwsze po upadku komunizmu w pełni demokratyczne wybory parlamentarne. Do Sejmu weszło 29 ugrupowań, najwięcej mandatów uzyskały: Unia Demokratyczna 62, Sojusz Lewicy Demokratycznej 60, Wyborcza Akcja Katolicka 49, Polskie Stronnictwo Ludowe 48, Konfederacja Polski Niepodległej 46, Porozumienie Obywatelskie Centrum 44, Kongres Liberalno-Demokratyczny 37, Porozumienie Ludowe 28 i NSZZ „Solidarność” 27. W wyborach do Senatu najwięcej miejsc zdobyła UD - 21, następnie NSZZ „S” 11, WAK 9, POC 9, PSL 7, KLD 6, PL 5, SLD 4 i KPN 4; pozostałe 24 miejsca przypadły innym ugrupowaniom. Frekwencja wyniosła 43,2 proc. 

1991 - W Londynie zmarł Andrzej Panufnik, kompozytor, dyrygent; pierwsze większe utwory, m.in. dwie symfonie, ukończył w czasie II. wojny światowej; podczas wojny stworzył muzykę do piosenki „Warszawskie dzieci”; w 1954 r. wyemigrował do Wielkiej Brytanii, gdzie powstała większość jego znanych kompozycji, w tym symfonii i innych utworów orkiestrowych. 

1992 - Zmarł Jan Legowicz, filozof, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, autor m.in. „Zarysu historii filozofii” i „Historii filozofii średniowiecznej Europy Zachodniej”. 

2004 - Otwarto odcinek autostrady A2 Nowy Tomyśl - Komorniki. 

2006 - Żałoba we wszystkich polskich szkołach, ogłoszona przez ministra edukacji narodowej Romana Giertycha dla uczczenia pamięci czternastoletniej gimnazjalistki Anny Halman z Gdańska, która 21. października popełniła samobójstwo po tym, jak dzień wcześniej została upokorzona podczas lekcji przez uczniów swojej klasy. 

2007 - Paweł Kotuliński pobił w Świdnicy rekord Guinnessa na najdłuższy talk-show, który trwał łącznie 40 godzin. 

2019 – W Cambridge zmarł Władimir Bukowski, rosyjski pisarz, dysydent, obrońca praw człowieka, komentator stosunków polsko-rosyjskich. 

źródło: PAP 

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.

Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.

Wiadomości

Republika z większa oglądalnością niż TVN24! Konwencja Trzaskowskiego nie pomogła konkurencji

Tradycyjne Smaki Lubelszczyzny. Karp po sobieszyńsku [wideo]

Błaszczak: Polską rządzą ludzie nieodpowiedzialni

Klub Gazety Polskiej w Bełchatowie zaprasza dziś na spotkanie z red. Tomaszem Sakiewiczem

Umowa z Mercosur zniszczy polskie rolnictwo, w tym branżę, w której jesteśmy światowym potentatem

Problemy Jelcza: Spadek produkcji i straty na kontraktach dla wojska

Marcin Romanowski nie stawił się w sądzie. Powodem - poważna operacja

Koalicja Tuska chce wprowadzić nowe opłaty. Uderzą w małe i średnie miasta

13.12.1981 i 13.12.2023 - Dni Hańby Narodowej

Przyłębska: „Trybunał działa i nie ulega presji”

Polska 9 grudnia – co wydarzyło się tego dnia

Koordynator Tuska zamiast robić, szuka winnych. Stara sztuczka

Republika. Poranek i przedpołudnie z red. Adrianem Klarenbachem

Republika. O godz. 9 zapraszamy na najnowszy odcinek W Ruchu

To ona będzie doradcą przyszłego prezydenta USA

Najnowsze

Republika z większa oglądalnością niż TVN24! Konwencja Trzaskowskiego nie pomogła konkurencji

Umowa z Mercosur zniszczy polskie rolnictwo, w tym branżę, w której jesteśmy światowym potentatem

Problemy Jelcza: Spadek produkcji i straty na kontraktach dla wojska

Marcin Romanowski nie stawił się w sądzie. Powodem - poważna operacja

Koalicja Tuska chce wprowadzić nowe opłaty. Uderzą w małe i średnie miasta

Tradycyjne Smaki Lubelszczyzny. Karp po sobieszyńsku [wideo]

Błaszczak: Polską rządzą ludzie nieodpowiedzialni

Klub Gazety Polskiej w Bełchatowie zaprasza dziś na spotkanie z red. Tomaszem Sakiewiczem