Przejdź do treści
Polska 26 października – co wydarzyło się tego dnia
TV Republika

Tego dnia z Rapperswilu sprowadzono do Polski urnę z sercem Tadeusza Kościuszki; do Polski z Budapesztu potajemnie przedostał się Edward Śmigły-Rydz; została Polska Agencja Prasowa; racia Przemysław i Tomir Bałutowie uciekli „kukuruźnikiem” z Gdańska do Szwecji; odbyły się wybory do Sejmu, całkowicie sfałszowane przez komunistyczne władze; w Czeladzi rozpoczęto budowę pierwszej szkoły tysiąclecia; podpisano umowę licencyjną z koncernem FIAT na produkcję w Polsce „Fiata 126p”; podpisano układ o wycofaniu wojsk rosyjskich z Polski; uprowadzono Krzysztofa Olewnika. Urodzili się m. in. Eustachy Sangbszko, Maurycy Hauke, Ignacy Daszyński, Wacław Sobieski, Irena Dubiska, Wanda Chotomska, Krzesimir Dębski. Zmarli natomiast: Łukasz Smuglewicz, Józef Dowbor-Muśnicki, Olga Boznańska, Stefan Bagiński, Alfred Tarski, Barbara Ludwiżanka, Jerzy Pietrkiewicz oraz Marian Markiewicz.

1497 - Pod Koźminem (obecnie Ukraina) wycofujące się z Mołdawii wojska Jana I. Olbrachta doznały porażki w bitwie z wojskami wołoskimi Stefana III. Wielkiego

1768 - W Radzyniu Podlaskim urodził się Eustachy Sanguszko, ziemianin, poseł na Sejm Czteroletni; brał udział w wojnie z Rosją w 1792 r., odznaczony za bitwę pod Zieleńcami jednym z pierwszych krzyży Virtuti Militari; uczestnik Powstania Kościuszkowskiego i wyprawy na Moskwę w 1812 r. 

1775 - W Seifendorf koło Drezna urodził się Maurycy Hauke, generał artylerii, uczestnik wojny z Rosją w 1792 r., Powstania Kościuszkowskiego, oficer Legionów Polskich; generał wojsk Księstwa Warszawskiego; w kampanii 1813 r. dowodził obroną Twierdzy Zamość; od 1815 r. w armii Królestwa Polskiego, m.in. zastępca ministra wojny, senator; zaufany współpracownik w. księcia Konstantego; zastrzelony w noc listopadową przez powstańców; część źródeł jako datę urodzenia Haukego podaje 25.10.1773. 

1780 - Zmarł Łukasz Smuglewicz, nadworny malarz króla Augusta III. Sasa, twórca portretów rodziny królewskiej. 

1866 - W Zbarażu urodził się Ignacy Daszyński, działacz socjalistyczny, współzałożyciel Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska, następnie jeden z przywódców PPS; premier Tymczasowego Rządu powołanego w Lublinie w listopadzie 1918 r.; wicemarszałek i marszałek Sejmu w okresie II. RP. 

1872 - We Lwowie urodził się Wacław Sobieski, historyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. 

1883 - Na Politechnice w Rydze powstała polska korporacja akademicka „Welecja”. 

1899 - Urodziła się Irena Dubiska, skrzypaczka i pedagog. W okresie międzywojennym koncertowała głównie za granicą. W 1930 roku utworzyła „Kwartet Polski”, w którym grała z Wandą Wiłkomirską, Kazimierzem Wiłkomirskim i Mieczysławem Szaleskim. Była pierwszą wykonawczynią utworów skrzypcowych Karola Szymanowskiego. Od 2003 roku dla uczczenia pamięci skrzypaczki odbywa się Ogólnopolski Konkurs Skrzypcowy im. Ireny Dubiskiej

1927 - Z Rapperswilu wraz ze zbiorami tamtejszego Muzeum Narodowego Polskiego sprowadzono do Polski urnę z sercem Tadeusza Kościuszki, a także bezcenne polskie dzieła sztuki, książki, manuskrypty, które w większości zostały zniszczone podczas Powstania Warszawskiego. 

1929 - W Warszawie urodziła się Wanda Chotomska, pisarka, autorka wierszy, opowiadań, widowisk teatralnych i słuchowisk radiowych dla dzieci. Napisała ponad 200 książek dla dzieci i młodzieży. 

1931 - W Warszawie rozpoczął się tzw. proces brzeski, w którym na ławie oskarżonych zasiedli przywódcy opozycji parlamentarnej - Centrolewu, oskarżeni o przygotowywanie zamachu stanu. 

1937 - W Batorowie koło Poznania zmarł Józef Dowbor-Muśnicki; gen. armii rosyjskiej, po 1918 r. generał Wojska Polskiego; organizator i dowódca I. Korpusu Polskiego w Rosji (1917-1918); w czasie powstania wielkopolskiego naczelny dowódca armii wielkopolskiej. 

1937 - Premiera filmu „Dziewczęta z Nowolipek” w reżyserii Józefa Lejtesa

1939 - Hans Frank podpisał proklamację o utworzeniu „Generalnego Gubernatorstwa dla okupowanych polskich obszarów”. 

1940 - W Paryżu zmarła Olga Boznańska, jedna z najbardziej cenionych polskich malarek, przedstawicielka impresjonizmu, wybitna artystka okresu Młodej Polski. Jej najsławniejszym obrazem jest portret „Dziewczynka z chryzantemami” z 1894 r. Została odznaczona francuską Legią Honorową i orderem Polonia Restituta

1940 – 125. funkcjonariuszy NKWD uczestniczących w przygotowaniu zbrodni katyńskiej i jej wykonaniu zostało nagrodzonych przez Ławrientija Berię w tajnym rozkazie nr 001365 „za pomyślne wykonanie zadań specjalnych”. 

1941 - Do okupowanej Polski z Budapesztu potajemnie przedostał się marsz. Edward Śmigły-Rydz; zamieszkał w Warszawie; zmarł na atak serca 2. grudnia 1941 r., pochowany został na Cywilnym Cmentarzu na Powązkach pod nazwiskiem Adama Zawiszy

1945 - Dekretem Rady Ministrów powołana została Polska Agencja Prasowa. 

1945 - Dekret KRN o przejściu wszystkich gruntów w granicach Warszawy na rzecz gminy miasta stołecznego - tzw. dekret Bieruta

1947 - W Toruniu otwarto 13. odbudowaną po wojnie radiostację i rozgłośnię Polskiego Radia. 

1950 – Bracia Przemysław i Tomir Bałutowie uciekli z Gdańska do Szwecji dwupłatowym samolotem Po-2 (tzw. „kukuruźnikiem”). 

1951 - Na podstawie umowy pomiędzy rządem polskim i sowieckim dokonano wymiany terytoriów w Lubelskiem i Bieszczadach. Rosjanie urządzili tam kombinat węglowy, w którym wydobywano ok. 15 mln ton węgla rocznie (połowę wydobycia węgla w Polsce przedwojennej). 

1952 - Odbyły się wybory do Sejmu, całkowicie sfałszowane przez komunistyczne władze; wszystkie mandaty zdobył Front Narodowy, w którym większość miała Polska Zjednoczona Partia Robotnicza. 

1953 - W Wałbrzychu urodził się Krzesimir Dębski, kompozytor, aranżer, dyrygent, skrzypek, lider jazzowego zespołu „String Connection”. Autor utworów symfonicznych, kameralnych i religijnych, twórca muzyki filmowej: „Ogniem i mieczem”, „W pustyni i w puszczy”, „Szwadron”, „Szatan z VII klasy” oraz piosenek: „Diamentowy kolczyk”, „Dumka na dwa serca”, „Będzie tak, jak jest”. 

1956 – Prymas kard. Stefan Wyszyński został zwolniony z internowania w Komańczy. 

1958 - W Oblęgorku otwarto Muzeum Henryka Sienkiewicza

1958 – W Czeladzi rozpoczęto budowę pierwszej szkoły tysiąclecia. 

1964 - W Warszawie rozpoczął się proces Melchiora Wańkowicza, oskarżonego o przekazywanie za granicę „fałszywych informacji, oczerniających stosunki w Polsce”. 

1969 - Zmarł Stefan Bagiński, lekarz histolog, pionier badań histochemicznych w Polsce, autor licznych prac naukowych w tym „Zarysu embriologii człowieka”. 

1971 - Podpisanie umowy licencyjnej z koncernem motoryzacyjnym FIAT na produkcję w Polsce „Fiata 126p”. 

1981 - Początek strajku okupacyjnego w Wyższej Szkole Inżynieryjnej w Radomiu. 

1982 - Stan wojenny: Sejm uchwalił ustawę o osobach uchylających się od pracy oraz ustawę o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. 

1983 - W Berkeley zmarł Alfred Tarski, urodzony w Warszawie matematyk, filozof, jeden z najwybitniejszych logików, twórca semantycznej definicji prawdy, profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley. Jest współtwórcą tzw. paradoksu Banacha-Tarskiego, definicji prawdy i teorii modeli. 

1990 - W Warszawie zmarła Barbara Ludwiżanka, aktorka, związana z Teatrem Polskim w Warszawie oraz Teatrem Współczesnym; wystąpiła m.in. w filmach „Godzina pąsowej róży”, „Sublokator”, „Kłopotliwy gość”, a także w serialach „Chłopi” oraz „Noce i dnie”. 

1991 - Podpisano układ o wycofaniu wojsk rosyjskich z Polski do końca 1993 r. 

1993 - Prezydent Lech Wałęsa powołał rząd Waldemara Pawlaka

2001 - W Drobinie na Mazowszu uprowadzono Krzysztofa Olewnika, którego następnie zamordowano; porwanie i zabójstwo stało jedną z najgłośniejszych spraw kryminalnych w Polsce. 

2007 - Zmarł Jerzy Pietrkiewicz, poeta, pisarz, badacz literatury i tłumacz polskiej literatury na język angielski, m.in. poezji Karola Wojtyły

2007 - Weszła w życie ustawa o zakazie handlu w niektóre dni świąteczne. 

2013 - Trener Adam Nawałka został nominowany selekcjonerem reprezentacji Polski w piłce nożnej. 

2022 – Zmarł Marian Markiewicz, ps. „Maryl”, żołnierz Armii Krajowej i podziemia antykomunistycznego, uczestnik bitwy pod Surkontami, w latach 1947-1955 więzień reżimu komunistycznego. 

źródło: PAP 

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.

Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.

Wiadomości

Klub Gazety Polskiej w Bełchatowie zaprasza dziś na spotkanie z red. Tomaszem Sakiewiczem

Umowa z Mercosur zniszczy polskie rolnictwo, w tym branżę, w której jesteśmy światowym potentatem

Problemy Jelcza: Spadek produkcji i straty na kontraktach dla wojska

Marcin Romanowski nie stawił się w sądzie. Powodem - poważna operacja

Koalicja Tuska chce wprowadzić nowe opłaty. Uderzą w małe i średnie miasta

13.12.1981 i 13.12.2023 - Dni Hańby Narodowej

Przyłębska: „Trybunał działa i nie ulega presji”

Polska 9 grudnia – co wydarzyło się tego dnia

Koordynator Tuska zamiast robić, szuka winnych. Stara sztuczka

Republika. Poranek i przedpołudnie z red. Adrianem Klarenbachem

Republika. O godz. 9 zapraszamy na najnowszy odcinek W Ruchu

To ona będzie doradcą przyszłego prezydenta USA

Romanowski może trafić do aresztu już dziś

Pułkownik SOP zaatakował ratowników medycznych podczas interwencji

"To wizja wariatów", mówi o dyrektywie budynkowej polska europosłanka i żąda wycofania się z "patologicznych zapisów"

Najnowsze

Klub Gazety Polskiej w Bełchatowie zaprasza dziś na spotkanie z red. Tomaszem Sakiewiczem

Koalicja Tuska chce wprowadzić nowe opłaty. Uderzą w małe i średnie miasta

13.12.1981 i 13.12.2023 - Dni Hańby Narodowej

Przyłębska: „Trybunał działa i nie ulega presji”

Polska 9 grudnia – co wydarzyło się tego dnia

Umowa z Mercosur zniszczy polskie rolnictwo, w tym branżę, w której jesteśmy światowym potentatem

Problemy Jelcza: Spadek produkcji i straty na kontraktach dla wojska

Marcin Romanowski nie stawił się w sądzie. Powodem - poważna operacja