Przejdź do treści
Polska 26 maja – co wydarzyło się tego dnia
PAP, dzieje.pl; grafika własna

Tego dnia zakończyła się bitwa w rejonie Góry św. Anny; Ignacy Mościcki otrzymał uprawnienia do wydawania dekretów w zakresie obrony państwa; odbył się pierwszy koncert Filharmonii Śląskiej; oficjalnie otwarto „Piwnicę pod Baranami”; otwarto Szpital Centrum Zdrowia Matki Polki; w wyborach do PE zwyciężyło PiS. Urodzili się m. in. Oskar Halecki, Andrzej Milczanowski, Krzysztof Warlikowski, Artur Żmijewski, Bartłomiej Topa, Anna Ignatowicz-Glińska. Zmarli natomiast: Ludwik Kicki, Henryk Ignacy Kamieński, Henryk Dmochowski, Stanisław Kętrzyński, Jacek Bierezin, Marek Walczewski oraz Zbigniew Brzeziński.

1331 – W Chęcinach rozpoczął się zwołany przez króla Władysława Łokietka zjazd możnych, określany przez Jana Długosza jako „walny zjazd wszystkich ziem polskich”. Wydarzenie to uznawane jest za jeden z pierwszych przejawów kształtowania się polskiego sejmu. Zjazd zakończył się 14 czerwca.

1569 - Król Zygmunt II August inkorporował do Królestwa Polskiego województwa wołyńskie i bracławskie.

1584 - Na Wawelu odbyła się egzekucja Samuela Zborowskiego, rotmistrza królewskiego, skazanego na banicję za zabicie w 1574 r. kasztelana przemyskiego; w 1575 r. Zborowski powrócił nielegalnie do kraju wraz z królem Stefanem Batorym; początkowo korzystał z protekcji monarchy i kanclerza Jana Zamoyskiego, następnie stał się ich przeciwnikiem; schwytany jako banita i ścięty pod zarzutem próby zamachu na króla.

1648 - Powstanie Chmielnickiego: Klęska wojsk polskich pod Korsuniem.

1831 - Powstanie listopadowe: klęska wojsk polskich w bitwie pod Ostrołęką; w walce polegli m.in. generałowie Ludwik Kicki i Henryk Ignacy Kamieński; ogólnie straty polskie wyniosły 6,5 tys. żołnierzy.

1863 - Powstanie styczniowe: w czasie starcia z wojskami rosyjskimi niedaleko wsi Porzecze na terenie Białorusi poległ Henryk Dmochowski - dowódca oddziału powstańczego, rzeźbiarz, uczestnik Powstania Listopadowego.

1872 - Otwarto dwutorową linię kolejową Inowrocław - Bydgoszcz.

1891 - W Wiedniu urodził się Oskar Halecki, historyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego; od 1939 r. na emigracji; współzałożyciel, dyrektor i prezes Polskiego Instytutu Naukowego w Nowym Jorku.

1898 - W Krakowie urodził się Artur Nacht-Samborski, malarz.

1915 - I wojna światowa: I Brygada Legionów Polskich zakończyła ciężkie walki z wojskami rosyjskimi pod Konarami; zginęło w nich ponad 150 legionistów, a ponad 600 zostało rannych.

1921 - III Powstanie Śląskie: zwycięstwem Niemców zakończyła się bitwa w rejonie Góry św. Anny (21 - 26 maja).

1926 - W Paryżu zamordowany został Semen Petlura, przywódca Ukraińskiej Republiki Ludowej i naczelny dowódca jej wojsk; sprzymierzeniec Polski w wojnie z bolszewikami; od 1921 r. na emigracji; jego zabójcą był Szolem Szwarcbard, który miał zemścić się za pogromy Żydów organizowane w czasie rządów Petlury na Ukrainie.

1939 - Prezydent Ignacy Mościcki otrzymał od Sejmu uprawnienia do wydawania dekretów w zakresie obrony państwa.

1939 - W Równem na Wołyniu urodził się Andrzej Milczanowski, prawnik, współpracownik KSS KOR, działacz Solidarności; w 1982 r. skazany na pięć lat więzienia za kierowanie strajkiem w Stoczni Szczecińskiej; po wyjściu na wolność stanął na czele podziemnej Rady Koordynacyjnej NSZZ „S” Pomorze Zachodnie, region ten reprezentował w Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej; uczestnik obrad Okrągłego Stołu; szef UOP (1990-1992); minister spraw wewnętrznych (1992-1995).

1941 - Polski niszczyciel „Piorun” podjął walkę z niemieckim pancernikiem „Bismarck”, przyczyniając się do jego zatopienia.

1943 - Oddział Kedywu AK dokonał masakry 28 Ukraińców we wsiach Strzelce i Tuchanie koło Chełma.

1944 - Rząd RP na żądanie władz brytyjskich oddał Brygadę Spadochronową, którą dowodził gen. Stanisław Sosabowski, do dyspozycji alianckiego dowództwa.

1945 - Odbył się pierwszy koncert Filharmonii Śląskiej w Katowicach.

1947 - W Londynie powstała Liga Niepodległości Polski, skupiająca członków działającego w czasie II wojny światowej w Wielkiej Brytanii Związku Piłsudczyków; na czele Ligi stanął Juliusz Łukasiewicz.

1950 - W Warszawie zmarł prof. Stanisław Kętrzyński, historyk, dyplomata.

1952 - W prasie opublikowano projekt Konstytucji PRL.

1956 - W Krakowie oficjalnie otwarto Piwnicę pod Baranami, którą założył Piotr Skrzynecki i studenci krakowskich uczelni.

1962 - W Szczecinie urodził się Krzysztof Warlikowski, wybitny reżyser teatralny i operowy, założyciel i dyrektor artystyczny Nowego Teatru w Warszawie.

1966 - W Brzegu z powodu decyzji władz o eksmisji wikarych z zajmowanego przez nich budynku doszło do starć ludności z milicją.

1966 - W Warszawie urodził się Artur Żmijewski, artysta sztuk wizualnych.

1967 - W Nowym Targu urodził się Bartłomiej Topa, aktor, producent filmowy; wystąpił m.in. w filmach „Prowokator”, „Wesele”, „Dom zły”, „Drogówka”, „Mój biegun”, „Karbala”, znany również z seriali „Złotopolscy”, „Stacyjka”, „Wataha”.

1968 - W Warszawie urodziła się Anna Ignatowicz-Glińska, kompozytorka.

1988 - W Łodzi otwarto Szpital Centrum Zdrowia Matki Polki.

1993 - W Paryżu zmarł Jacek Bierezin, poeta, działacz opozycji w PRL, taternik, współzałożyciel ukazującego się poza cenzurą czasopisma „Puls” (1977-1981).

1998 - W Warszawie oddano do użytku stację metra Centrum.

2001 - W Krakowie odsłonięto Pomnik psa Dżoka.

2006 - Papież Benedykt XVI odprawił mszę na pl. Piłsudskiego w Warszawie.

2009 - W Warszawie zmarł Marek Walczewski, aktor, znany m.in. z ról w filmach „Wesele”, „Ziemia obiecana”, „Śmierć prezydenta”, „Golem”, a także z serialu „Polskie drogi”.

2017 - W Falls Church zmarł Zbigniew Brzeziński, polski politolog, sowietolog, geostrateg, doradca ds. bezpieczeństwa narodowego w czasie prezydentury Jimmy'ego Cartera (1977-1981), wcześniej doradca prezydentów Lyndona Johnsona oraz Johna F. Kennedy'ego.

2019 – W wybora ch do Parlamentu Europejskiego zwyciężyło Prawo i Sprawiedliwość (45,38 proc. głosów) uzyskując 27 mandatów. Drugie miejsce zajęła Koalicja Europejska PO-PSL SLD-.N-Zieloni (38,47 proc.), co dało jej 22 mandaty. Na Wiosnę Roberta Biedronia zagłosowało 6,06 proc. wyborców (3 mandaty). Frekwencja wyniosła 45,68 proc.

 

 

PAP

Wiadomości

NASZ NEWS! Karol Nawrocki kandydatem PiS na prezydenta

Orędzie Putina. Zapowiada użycie potężnej broni nie tylko przeciwko Ukrainie

Rosja wystrzeliła międzykontynentalny pocisk balistyczny - Polska poderwała myśliwce

Hernand: nikt nie może pełnić funkcji Prokuratora Krajowego zamiast pana Barskiego

Chrystianofobia znowu daje o sobie znać w Polsce

Choinka już przywieziona do Watykanu. Zatrzymać chcieli ją ekolodzy!

Nielegalna PK chce siłą doprowadzić Ziobrę przed komisję!

Kubica przedłużył umowę z AF Corse

Raz nie, raz tak, czyli świat według PKW

Miał docisnąć najbogatszych, uderzy we wszystkich

Jakubiak ostro w Sejmie: robicie cyrk na kółkach! Kłamiecie, kłamaliście i kłamać będziecie!

Obajtek mocno o "teatrze politycznym, który obecnie dzieje się wokół Orlenu"

Liga NBA: „Kawalerzyści” znowu wygrywają

Rolnicy grożą paraliżem kraju i żądają blokady umowy z Mercosur

Tysiące włamań do świątyń i profanacji! Tak wygląda Kościół we Francji

Najnowsze

NASZ NEWS! Karol Nawrocki kandydatem PiS na prezydenta

Chrystianofobia znowu daje o sobie znać w Polsce

Choinka już przywieziona do Watykanu. Zatrzymać chcieli ją ekolodzy!

Nielegalna PK chce siłą doprowadzić Ziobrę przed komisję!

Kubica przedłużył umowę z AF Corse

Orędzie Putina. Zapowiada użycie potężnej broni nie tylko przeciwko Ukrainie

Rosja wystrzeliła międzykontynentalny pocisk balistyczny - Polska poderwała myśliwce

Hernand: nikt nie może pełnić funkcji Prokuratora Krajowego zamiast pana Barskiego