Przejdź do treści
Polska 26 listopada – co wydarzyło się tego dnia
TV Republika

Tego dnia w Gdańsku powołana została Macierz Szkolna; u wybrzeży wschodniej Anglii zatonął MS „Piłsudski”; Heinrich Himmler wydał rozkaz zniszczenia krematoriów w obozie Auschwitz-Birkenau; w Krakowie odsłonięto zrekonstruowany pomnik Adama Mickiewicza; na wniosek Polski Zgromadzenie Ogólne ONZ wykluczyła przedawnienie zbrodni wojennych; Czesław Kiszczak wystosował pismo do prokuratora generalnego, w którym domagał się skrócenia wyroków zabójcom ks. Jerzego Popiełuszki; odbyła się II. tura wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Urodzili się m. in. Stanisław Estreicher, Kazimierz Junosza-Stępowski, Władysław Konopczyński, Witold Hulewicz, Andrzej Wantuła, Łukasz Ciepliński, Leopold Kozłowski, Ryszard Kaczorowski, Andrzej Rzepliński, Krzysztof Kiersznowski, Marek Bukowski. Zmarli natomiast: Adam Mickiewicz, Antoni Pająk, Hilary Minc, Helena Wolińska oraz Joanna Bogacka.

Dzisiaj imieniny obchodzą: Konrad, Leonard oraz Alipiusz, Ammonia, Ammoniusz, Delfin, Dobiemiest, Faust, Hezychiusz, Jan, Kajetana, Konrada, Lechosław, Lechosława, Marceli, Nikon, Pachomiusz, Piotr, Stylian, Sylwester, Sylwestra, Syrycjusz, Teodor

Nietypowe święta: Światowy Dzień Drzewa Oliwnego, Dzień Ciasta

1335 - Zjazd w Wyszehradzie: Władca Czech Jan Luksemburski oraz król Węgier Karol Robert ogłosili wyrok w sporze polsko-krzyżackim. Polska miała odzyskać Kujawy i ziemię dobrzyńską, Pomorze Gdańskie miało pozostać we władzy Zakonu Krzyżackiego. 

1715 - W Tarnogrodzie zawiązano konfederację skierowaną przeciwko królowi Augustowi II. Mocnemu

1796 – Nowy cesarz Rosji Paweł I. Romanow wypuścił z niewoli Tadeusza Kościuszkę

1855 - W Stambule zmarł Adam Mickiewicz, czołowy twórca romantyzmu polskiego; autor „Ody do młodości”, „Ballad i romansów”, poematów historycznych „Grażyna” i „Konrad Wallenrod”, „Sonetów krymskich”, „Dziadów”, a także poematu „Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie”, autor broszury publicystycznej „Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego”, publicysta, działacz polityczny; jego ciało zostało przewiezione do Paryża i pochowane na cmentarzu w podparyskim Montmorency; w 1890 r. szczątki poety sprowadzono do Polski i złożono w krypcie na Wawelu. 

1869 - W Krakowie urodził się Stanisław Estreicher, historyk prawa, bibliograf, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, w latach 1919-1921 jego rektor; po wybuchu II. wojny światowej aresztowany przez Niemców podczas „Sonderaktion Krakau”; zmarł 28. grudnia 1939 r. w niemieckim obozie koncentracyjnym Sachsenhausen. 

1880 - W Wenecji urodził się Kazimierz Junosza-Stępowski, aktor, reżyser. 

1880 - W Warszawie urodził się Władysław Konopczyński, historyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, założyciel i redaktor „Polskiego Słownika Biograficznego”; poseł na Sejm RP w latach 1922-1927, związany z Narodową Demokracją. 

1895 - W Kościankach koło Wrześni urodził się Witold Hulewicz, poeta, prozaik, tłumacz; uczestnik powstania wielkopolskiego; w okresie międzywojennym pracownik i dyrektor Polskiego Radia w Wilnie, następnie kierownik działu literackiego w Polskim Radiu w Warszawie; w czasie niemieckiej okupacji redaktor podziemnego pisma „Polska żyje”; zamordowany przez Niemców w Palmirach w czerwcu 1941 r. 

1905 - W Ustroniu urodził się Andrzej Wantuła, teolog, duchowny Kościoła ewangelicko-augsburskiego; więzień niemieckich obozów koncentracyjnych Dachau i Mauthausen-Gusen; profesor i rektor Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej; biskup Kościoła ewangelicko-augsburskiego w Polsce (1959-1975); w latach 1963-1970 wiceprezydent Światowej Federacji Luterańskiej w Genewie. 

1913 - W Kwilczu k. Międzychodu w Wielkopolsce urodził się Łukasz Ciepliński; komendant Obwodu ZWZ Rzeszów (1940-1941), a następnie komendant Inspektoratu Rejonowego ZWZ-AK Rzeszów (1941-1945); w 1945 r. pełnił istotne funkcje w Delegaturze Sił Zbrojnych; w styczniu 1947 r. stanął na czele IV. Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”; aresztowany przez UB w listopadzie 1947 r.; po okrutnym śledztwie skazany przez władze komunistyczne na karę śmierci; rozstrzelany (strzał w tył głowy) 1. marca 1951 r. w więzieniu mokotowskim w Warszawie. 

1914 – Wojska austro-węgierskie powstrzymały ofensywę Rosjan w bitwie pod Krakowem. 

1917 - Rada Regencyjna za zgodą władz okupacyjnych nominowała Jana Kucharzewskiego na stanowisko Prezydenta Ministrów w Królestwie Polskim (premiera rządu). 

1918 - W Przemyślanach pod Lwowem urodził się Leopold Kozłowski, pianista, kompozytor, dyrygent, nazywany ostatnim klezmerem Galicji. 

1919 - W Białymstoku urodził się Ryszard Kaczorowski, harcerz, członek Szarych Szeregów; w 1940 r. skazany przez władze sowieckie na karę śmierci za działalność konspiracyjną, wyrok zamieniono na 10 lat łagru; wywieziony na Kołymę; odzyskał wolność po podpisaniu układu Sikorski-Majski; w 1942 r. wstąpił do armii gen. Władysława Andersa; przeszedł szlak bojowy 2. Korpusu Polskiego; w 1947 r. osiadł w Londynie; prezydent RP na uchodźstwie w latach 1989-1990; po wyborze Lecha Wałęsy na prezydenta przekazał na jego ręce insygnia władzy prezydenckiej II. RP. Zginął 10. kwietnia 2010 r. w katastrofie samolotu Tu-154 pod Smoleńskiem. 

1921 - W Wolnym Mieście Gdańsku powołana została Macierz Szkolna. 

1921 - W Krakowie urodził się Andrzej Nadolski, historyk wojskowości, archeolog. 

1932 - Założono klub hokejowy „Podhale" Nowy Targ. 

1939 - U wybrzeży wschodniej Anglii zatonął MS „Piłsudski”, statek pasażerski, transatlantyk, przebudowany po wybuchu wojny na wojskowy transportowiec; spośród liczącej 260 osób załogi zginęło kilku ludzi, wśród nich dowódca kpt. Mamert Stankiewicz; przyczyny zatonięcia statku nie zostały do dziś ustalone, ale najprawdopodobniej wszedł on na miny pozostawione przez niemieckie okręty. 

1943 – W Strzemieszycach Wielkich (dziś dzielnica Dąbrowy Górniczej) w odwecie za zamordowanie niemieckiego żandarma powieszono publicznie 11. Polaków. 

1944 - Heinrich Himmler wydał rozkaz zniszczenia krematoriów w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau. 

1949 - W Ciechanowie urodził się Andrzej Rzepliński, prawnik, kierownik Katedry Kryminologii i Polityki Kryminalnej Uniwersytetu Warszawskiego; związany z Helsińską Fundacją Praw Człowieka; w latach 2010-2016 prezes Trybunału Konstytucyjnego. 

1950 - W Warszawie urodził się Krzysztof Kiersznowski, aktor, wystąpił w filmach „Vabank”, „Vabank II, czyli riposta”, „Kiler”, „Cześć Tereska”, „Boisko bezdomnych” i „Pod Mocnym Aniołem”. 

1955 - Premiera filmu „Irena do domu!” w reżyserii Jana Fethke

1955 - W Krakowie – w setną rocznicę śmierci poety - odsłonięto zrekonstruowany pomnik Adama Mickiewicza, zniszczony przez Niemców w 1940 r. 

1956 – Podczas XVI. Letnich Igrzysk Olimpijskich w Melbourne Janusz Sidło zdobył srebrny medal w konkursie rzutu oszczepem. 

1965 - W Londynie zmarł Antoni Pająk, działacz socjalistyczny, żołnierz Legionów Polskich i POW; w okresie międzywojennym członek Rady Naczelnej PPS, poseł na Sejm (1927-1930); w 1940 r. deportowany przez władze sowieckie na Syberię; po zwolnieniu m.in. delegat ambasady RP w Jakucji; od 1947 r. na emigracji w Londynie; w latach 1955-1965 premier rządu RP na uchodźstwie. 

1967 - W Chrzanowie urodził się Mariusz Jakus, aktor. 

1968 - Konwencja przyjęta na wniosek Polski przez Zgromadzenie Ogólne ONZ wykluczyła przedawnienie zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości. 

1969 - W Miliczu urodził się Marek Bukowski, aktor, wystąpił w filmach „Nad rzeką, której nie ma”, „Pożegnanie z Marią”, a także w serialu „Dom”. 

1972 - Premiera serialu telewizyjnego „Chłopi” w reżyserii Jana Rybkowskiego

1973 - Została sformowana Polska Wojskowa Jednostka Specjalna mająca wejść w skład sił pokojowych ONZ na Bliskim Wschodzie. 

1974 - W Warszawie zmarł Hilary Minc, działacz komunistyczny, ekonomista; członek Biura Politycznego KC PZPR (1948-1954); w latach 1949-1956 wicepremier; współodpowiedzialny za wprowadzanie w Polsce sowieckiego modelu gospodarki. 

1977 - Założono klub piłkarski GKS Bełchatów. 

1981 - W całej Polsce rozpoczęły działalność Wojskowe Terenowe Grupy Operacyjne. 

1987 - Minister spraw wewnętrznych Czesław Kiszczak wystosował pismo do prokuratora generalnego PRL, w którym domagał się skrócenia wyroków zabójcom ks. Jerzego Popiełuszki

1989 - W Warszawie rozpoczął obrady XI. Nadzwyczajny Kongres Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, który podjął decyzję o zakończeniu działalności ZSL i powołaniu Polskiego Stronnictwa Ludowego „Odrodzenie”. 

1991 - Polska została członkiem Rady Europy. 

1996 - Zakończono dystrybucję powszechnych świadectw udziałowych. 

2000 - Rozpoczął działalność mBank, pierwszy w Polsce bank wirtualny. 

2001 – W Łodzi ukończono malowanie największego w Europie murala przy Piotrkowskiej. Na stworzenie malowidła o wymiarach 30 m długości i 20 m wysokości zużyto około 2000 puszek ze sprayem. W 2012 był to jeden z największych graffiti-murali w Europie (po namalowaniu w 2001, był to największy mural na świecie). 

2006 - W Polsce odbyła się II. tura wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast; w Warszawie zwyciężyła kandydatka PO Hanna Gronkiewicz-Waltz

2008 – W katedrze wawelskiej odbył się ponowny (po ekshumacji) pogrzeb gen. Władysława Sikorskiego

2008 - W Oksfordzie zmarła Helena Wolińska stalinowska prokurator wojskowa; jej wydania Polsce żądał pion śledczy IPN, oskarżając ją o bezprawne aresztowanie w latach 50. ponad 20 osób, w tym gen. Augusta Emila FieldorfaNila”. 

2010 - Duma Państwowa, izba niższa rosyjskiego parlamentu, przyjęła uchwałę w sprawie zbrodni katyńskiej; mord na polskich oficerach wiosną 1940 r. uznano w niej za zbrodnię reżimu stalinowskiego. 

2010 - W Jerozolimie zmarł Pinchas Menachem Joskowicz, naczelny rabin Polski w latach 1988-1999; urodził się w 1924 r. w Zduńskiej Woli w rodzinie chasydzkiej; w czasie II. wojny światowej przebywał w getcie łódzkim, skąd został wywieziony do niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau; po zakończeniu wojny wyemigrował do Izraela. 

2012 – W Sopocie zmarła Joanna Bogacka, aktorka teatralna i filmowa, znana z ról w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, ról w filmach „Linia” (1974) w reż. Kazimierza Kutza, „Sto koni do stu brzegów” (1978) oraz serialach „Szaleństwo Majki Skowron”, „07 zgłoś się”, „W piątą stronę świata”, „Tygrysy Europy”, „Boża podszewka II”, „Na kocią łapę”, „Siostry”. 

Źródło: PAP 

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.

Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.

Wiadomości

"Śląsk" wyrusza w bożonarodzeniową trasę koncertową do USA

Była kanclerz Niemiec Angela Merkel: wiara w Boga pomogła mi rządzić

MŚ w szachach: Mistrz na razie prowadzi

Krztusiec w natarciu. 5 tysięcy zachorowań w 4 tygodnie

Zima nie zapowiada się na spokojną. Mocne słowa szefa Sierpnia 80 o Tusku

Wyjątkowy świąteczny prezent – Republika Espresso z Telewizji Republika

PiS zaskarża do SN decyzję PKW. Decyzja PKW jest "bezprawna!

Zmarł najstarszy mężczyzna na świecie

Kotula zarzucała mu molestowanie. Prokuratura umorzyła śledztwo

Korea Północna terroryzuje Południe hałasem

Rząd Tuska zostawił powodzian bez pomocy- odwołany wojewoda dolnośląski kozłem ofiarnym?

Kolejny sukces polskich naukowców. Zobacz co zrobili!

Polska 26 listopada – co wydarzyło się tego dnia

Domański: to normalne, że Nawrocki ma niższą rozpoznawalność niż Trzaskowski, to nie jest teraz najważniejsze, jest jeszcze czas na pracę.

PiS ostro o raporcie komisji wizowej: nieprawdy i manipulacje!

Najnowsze

"Śląsk" wyrusza w bożonarodzeniową trasę koncertową do USA

Zima nie zapowiada się na spokojną. Mocne słowa szefa Sierpnia 80 o Tusku

Wyjątkowy świąteczny prezent – Republika Espresso z Telewizji Republika

PiS zaskarża do SN decyzję PKW. Decyzja PKW jest "bezprawna!

Zmarł najstarszy mężczyzna na świecie

Była kanclerz Niemiec Angela Merkel: wiara w Boga pomogła mi rządzić

MŚ w szachach: Mistrz na razie prowadzi

Krztusiec w natarciu. 5 tysięcy zachorowań w 4 tygodnie