Przejdź do treści
Polska 24 lutego – co wydarzyło się tego dnia
facebook.com

Tego dnia w Radzyniu Chełmińskim założony został „Związek Jaszczurczy”; oddział Kedywu OSA przeprowadził zamach bombowy w Berlinie; władze PRL wykonały wyrok śmierci (powieszenie) na gen. Auguście Emilu Fieldorfie; zakończył się proces „taterników”; w Krakowie doszło do starć pomiędzy studentami i milicją; wyłączono reaktor jądrowy EWA. Urodzili się m. in. Kazimierz Małachowski, Julian Goslar, Julian Kaden Bandrowski, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Zdzisław Beksiński, Władysław Kowalski, Marek Król, Martyna Jakubowicz. Zmarli natomiast: Władysław Seyda, Emil Zegadłowicz, Czesław Tański. August Emil Fieldorf, Lech Bądkowski, Jerzy Kreczmar, Franciszek Kamiński, Tadeusz Sumiński, Ryszard Bender oraz Gustaw Lutkiewicz.

1243 – We Lwówku Śląskim odbył się pierwszy turniej rycerski na ziemiach polskich.

1272 – Książę Władysław Opolski nadał prawa miejskie Żorom.

1393 - Król Władysław II Jagiełło odnowił fundację klasztoru paulinów na Jasnej Górze, przyznając mu kolejne przywileje.

1397 - W Radzyniu Chełmińskim założony został Związek Jaszczurczy, polska organizacja rycerska działająca na terenach państwa Zakonu Krzyżackiego, a od 1410 roku w konspiracji.

1529 - Na skutek wichury zawalił się 50-metrowy drewniany hełm na wieży kościoła św. Elżbiety we Wrocławiu.

1595 - W Sarbiewie pod Płońskiem urodził się Maciej Kazimierz Sarbiewski, poeta, teolog, teoretyk literatury.

1765 - W Wiszniewie koło Słonima urodził się Kazimierz Małachowski, uczestnik Insurekcji Kościuszkowskiej i rosyjskiej kampanii Napoleona, żołnierz Legionów Polskich i armii Księstwa Warszawskiego.

1768 – Został podpisany narzucony przez państwa ościenne traktat warszawski („Traktat wieczystej przyjaźni pomiędzy Rosją a Rzecząpospolitą”), który przywrócił dysydentom swobodę kultu publicznego i prawa obywatelskie.

1818 - Ośmioletni Fryderyk Chopin po raz pierwszy wystąpił publicznie. Koncert odbył się w Pałacu Radziwiłłowskim w Warszawie (dziś Pałac Prezydencki).

1820 - Urodził się Julian Goslar, działacz niepodległościowy, uczestnik powstania 1846 roku i Wiosny Ludów, stracony w 1853 roku.

1833 - W nowo otwartym Teatrze Wielkim w Warszawie, zbudowanym według projektu Antonia Corazziego, odbyło się pierwsze przedstawienie - „Cyrulik Sewilski” Gioacchina Rossiniego.

1846 - Powstanie krakowskie: dyktatorem powstania został członek Rządu Narodowego Jan Tyssowski.

1849 - W Wiedniu zmarł Wacław Zalewski, pisarz, poeta, polityk, gubernator Galicji (1848-49).

1863 - Powstanie Styczniowe: Pod Małogoszczą doszło do bitwy pomiędzy oddziałami gen. Mariana Langiewicza i wojskami rosyjskimi; w wyniku starcia gen. Langiewicz zmuszony był wycofać się w stronę granicy Galicji.

1885 - W Rzeszowie urodził się Juliusz Kaden-Bandrowski, żołnierz Legionów Polskich, pisarz, autor powieści „Generał Barcz”, „Czarne skrzydła” i „Mateusz Bigda”.

1885 - W Warszawie urodził się Stanisław Ignacy Witkiewicz „Witkacy” - malarz, pisarz, dramaturg, filozof, fotograf - autor m.in. „Nienasycenia” i „Szewców”, twórca słynnych portretów, główny teoretyk awangardowej grupy malarzy formistów. Założył w Zakopanem Teatr Niezależny, w którym objął kierownictwo artystyczne. Był jednym z najoryginalniejszych twórców kultury polskiej. 18 września 1939 r. popełnił samobójstwo w Jeziorach - kresowej wiosce.

1905 - Rewolucja 1905: w Warszawie miała miejsce pierwsza akcja zbrojna bojowców PPS.

1911 - W Krakowie urodził się Włodzimierz Reczek, działacz sportowy, polityk, w latach 1952-74 prezes Polskiego Komitetu Olimpijskiego, prezes Polskiego Związku Piłki Nożnej (1981-84), członek Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (1961-96), działacz PPS i PZPR, poseł na sejm PRL.

1912 - W Warszawie urodziła się Zofia Chądzyńska, tłumaczka, pisarka, popularyzatorka literatury iberoamerykańskiej.

1921 - W Rydze został podpisany polsko-sowiecki układ o repatriacji zakładników, jeńców cywilnych i wojennych, osób internowanych, uchodźców i emigrantów.

1925 - Prasa warszawska rozpoczęła drukowanie programu pierwszej polskiej radiowej stacji nadawczej.

1928 - Rozporządzenie prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego o utworzeniu Biblioteki Narodowej w Warszawie - centralnej biblioteki państwa polskiego, nawiązującej do tradycji Biblioteki Załuskich z XVIII w.

1929 - W Sanoku urodził się Zdzisław Beksiński malarz, fotograf, rzeźbiarz; jego obrazy pokazywane były w prestiżowych galeriach na całym świecie, m.in. we Włoszech, Niemczech, Francji, Belgii. Jako jedyny Europejczyk ma stałą ekspozycję w muzeum sztuki w japońskiej Osace.

1931 - SS „Niemen” jako pierwszy polski statek handlowy przekroczył równik. Wcześniej uczynił to jedyne okręt żaglowy Szkoły Morskiej „Lwów”.

1933 - Premiera filmu „Każdemu wolno kochać” w reżyserii Mieczysława Krawicza i Janusza Warneckiego.

1934 - Premiera filmu „Pieśniarz Warszawy” w reżyserii Michała Waszyńskiego.

1936 - W Żurawcach koło Tomaszowa Lubelskiego urodził się Władysław Kowalski, aktor, pedagog, związany z warszawskimi teatrami: Ateneum, Powszechnym i Dramatycznym; wystąpił m.in. w filmach „Złoto”, „Trzeba zabić tę miłość”, „Medium”, „Cynga”, „Katyń”, a także w serialu „Kolumbowie”.

1939 - W Poznaniu zmarł Władysław Seyda, prawnik, polityk ruchu narodowego, członek Ligi Narodowej i Naczelnego Komitetu Narodowego w Powstaniu Wielkopolskim, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego (1924-29).

1940 - Nieznani sprawcy zamordowali niemieckiego burmistrza Legionowa. W odwecie Niemcy rozstrzelali 2 dni później w Palmirach 190 mieszkańców miasta i okolic.

1941 - W Sosnowcu zmarł Emil Zegadłowicz, poeta, prozaik, tłumacz, autor m.in. „Zmór”, „Motorów”.

1942 - W Olszance koło Żyrardowa zmarł Czesław Tański, konstruktor lotniczy, popularyzator lotnictwa; malarz.

1943 - W Berlinie na stacji Friedrichstrasse żołnierze oddziału wydzielonego „Osa” (Organizacja Specjalnych Akcji Bojowych), podporządkowanego bezpośrednio Komendantowi Armii Krajowej, przeprowadzili zamach bombowy, w wyniku którego zginęło 36 osób, a 78 zostało rannych; ofiarami w większości byli żołnierze Wehrmachtu i funkcjonariusze niemieckiej policji.

1943 - W odwecie za pomoc udzielaną Żydom okupanci niemieccy spacyfikowali wieś Paulinów koło Sokołowa Podlaskiego, mordując 11 Polaków oraz trzech uciekinierów korzystających z ich wsparcia.

1947 – Przed Najwyższym Trybunałem Narodowym zakończył się proces członków okupacyjnych władz Warszawy.

1949 - Została powołana Komisja Bezpieczeństwa KC PZPR.

1953 - W Warszawie w więzieniu na Mokotowie władze komunistyczne wykonały wyrok śmierci (przez powieszenie) na gen. Auguście Emilu Fieldorfie „Nilu”. Gen. Fieldorf był organizatorem i dowódcą Kedywu Komendy Głównej AK, jednym z najbardziej zasłużonych żołnierzy Rzeczypospolitej, Armii Krajowej i polskiego podziemia niepodległościowego  Egzekucję nadzorowali prokurator Witold Gatner i wicedyrektor Departamentu Sądowego Prokuratury Generalnej Alicja Graff.

1953 - W Poznaniu urodził Marek Król, dziennikarz, polityk, poseł na Sejm PRL z list PZPR, sekretarz Komitetu Centralnego PZPR, redaktor naczelny tygodnika „Wprost” (1989-2009).

1954 - Premiera filmu „Piątka z ulicy Barskiej” w reżyserii Aleksandra Forda.

1955 - W Krakowie urodziła się Martyna Jakubowicz, wokalistka folkowo-bluesowa, kompozytorka, autorka przebojów „W domach z betonu”, „Wielka fala, kiedy będę starą kobietą”, „Kołysanka dla Misiaków”.

1960 - Ze służby wycofany został niszczyciel ORP „Burza”.

1967 - Premiera filmu Henryka Kluby „Chudy i inni”.

1969 - Do Gdyni powrócił z ostatniego rejsu m/s „Batory”.

1970 - W Warszawie zakończył się proces „taterników”, oskarżonych o przekazywanie do paryskiej „Kultury” dokumentów dotyczących wydarzeń marcowych oraz przemycanie przez Tatry do Polski wydawnictw emigracyjnych. Byli to: Maciej Kozłowski, Andrzej Mróz, Maria Tworkowska, Krzysztof Szymborski, Jan Krzysztof Kelus, Maciej Włodek, Urszula Sikorska oraz Jakub Karpiński i Małgorzata Szpakowska, którzy niezależnie zbierali dokumentację wydarzeń Marca 1968. Kary były surowe - od 3 lat do 4,5 roku więzienia. Później zostały nieco złagodzone przez Sąd Najwyższy. Na mocy amnestii we wrześniu 1970 roku, jako ostatni więzienie opuścił Maciej Kozłowski.

1973 - W Warszawie urodził się Jan Klata, dramaturg, reżyser teatralny, w latach 2013-2017 dyrektor Narodowego Starego Teatru w Krakowie.

1984 - W Gdańsku zmarł Lech Bądkowski, pisarz, dziennikarz, tłumacz, działacz niepodległościowy, żołnierz kampanii wrześniowej, uczestnik bitwy o Narvik, członek prezydium i rzecznik prasowy Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 roku.

1985 - W Warszawie zmarł Jerzy Kreczmar, reżyser, eseista, teatrolog, tłumacz.

1985 - W Zakopanem w sali teatralnej Domu Zdrojowego dr. Chramca odbyło się inauguracyjne przedstawienie Teatru im. Stanisława Ignacego Witkiewicza. Spektakl inspirowany tekstami Witkacego, w reżyserii Andrzeja Dziuka nosił tytuł - „Witkacy - Autoparodia”.

1988 - Rada Państwa ratyfikowała Konwencję wiedeńską o ruchu drogowym.

1989 - W Krakowie doszło do starć pomiędzy zmierzającymi w stronę siedziby władz miejskich studentami i milicją; rannych zostało 74 milicjantów, liczba manifestantów, którzy odnieśli obrażenia nie została ustalona.

1990 - Powołano Urząd Antymonopolowy (od 1996 roku Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów).

1995 - Po 37 latach bezawaryjnej pracy w Instytucie Badań Jądrowych wyłączono pierwszy polski badawczy reaktor jądrowy EWA.

1998 - W Nagano zakończyły się XVIII Zimowe Igrzyska Olimpijskie. Wzięły w nich udział reprezentacje 72 państw; polska ekipa liczyła 41 zawodników. Najlepsze miejsca wśród biało-czerwonych wywalczyli: Andrzej Bachleda-Curuś zajmując 5. pozycję w kombinacji alpejskiej oraz męska sztafeta biathlonowa kończąc bieg również na 5. miejscu.

2000 - W Warszawie zmarł Franciszek Kamiński, komendant główny Batalionów Chłopskich, działacz ruchu ludowego.

2002 - W amerykańskim Salt Lake City zakończyły się XIX Zimowe Igrzyska Olimpijskie. Wystartowała w nich 2527 uczestników z 78 krajów. Polska ekipa liczyła 30 zawodników. Adam Małysz zdobył dwa medale: srebrny i brązowy w skokach narciarskich. Z pozostałych kadrowiczów bardzo blisko medalu była Jagna Marczułajtis w snowboardowym równoległym slalomie gigancie, kończąc rywalizację na tuż za podium na 4. miejscu.

2005 - W związku z poważnymi problemami z oddychaniem papież Jan Paweł II został ponownie hospitalizowany. Wieczorem przeszedł zabieg tracheotomii w znieczuleniu ogólnym.

2009 - W Warszawie zmarł Tadeusz Sumiński, ps. Leszczyc, fotografik, żołnierz batalionu „Zośka”, powstaniec warszawski.

2016 - W Lublinie zmarł Ryszard Bender - historyk, wieloletni wykładowca KUL, działacz katolicki, polityk.

2017 - W Warszawie zmarł Gustaw Lutkiewicz, aktor teatralny i filmowy znany między innymi z filmów „Ogniem i mieczem”, seriali „Złotopolscy” i „Alternatywy 4” oraz licznych ról teatralnych, także Teatru Telewizji. Był również cenionym odtwórcą ballad Bułata Okudżawy.

2022 - Nad ranem siły zbrojne Federacji Rosyjskiej rozpoczęły pełnoskalowy atak na Ukrainę. Wieczorem prezydent RP Andrzej Duda wyraził poparcie Polski dla walki Ukraińców z najazdem Rosji.



PAP

Wiadomości

Zwycięstwo Donalda Trumpa to również zasługa Polonii | Zdaniem Kowalskiego

HIT! Lis przyznał się, że jest członkiem KO? Ten wpis na to wskazuje!

Kolejne masowe zwolnienia. Pracę ma stracić ponad 200 osób

Kanthak: Donald Tusk jest boomerem, który uważa, że żyje w czasach, kiedy nie było Internetu

Ziobro ukarany za nieobecność na nielegalnej komisji ds. "Pegasusa". Polityk: "ukarała mnie celebrytka TVN"

Express Republiki | 09.11.2024 | Republika

Obywatelskie ujęcie kompletnie pijanego... policjanta, który przewoził dziecko

"Budda" miał być szantażowany. Prokuratura potwierdza, że zajmowała się tą sprawą

Gryglas: Pomnik Ofiar Tragedii Smoleńskiej to miejsce, które powinno nas łączyć

Republika: o 19.45 zapraszamy na Gościa Dzisiaj

Manasterski: w retoryce Donalda Tuska oskarżanie kogoś o związki z Rosją jest wygodnym narzędziem

Dla Tuska Trump to "nakryty na kradzieży złodziej", a dla żony Sikorskiego - "produkt mafijnego świata"

Polska Federacja Ruchów Obrony Życia ostro reaguje na decyzję większości sejmowej godzącej w prawa dzieci nienarodzonych

Prawybory w KO wyłonią kandydata na prezydenta. Internauci bezlitośni wobec nominowanych

Bitwa Polityczna | Kłamstwa Tuska o Trumpie [wideo]

Najnowsze

Zwycięstwo Donalda Trumpa to również zasługa Polonii | Zdaniem Kowalskiego

Ziobro ukarany za nieobecność na nielegalnej komisji ds. "Pegasusa". Polityk: "ukarała mnie celebrytka TVN"

Express Republiki | 09.11.2024 | Republika

Obywatelskie ujęcie kompletnie pijanego... policjanta, który przewoził dziecko

"Budda" miał być szantażowany. Prokuratura potwierdza, że zajmowała się tą sprawą

HIT! Lis przyznał się, że jest członkiem KO? Ten wpis na to wskazuje!

Kolejne masowe zwolnienia. Pracę ma stracić ponad 200 osób

Kanthak: Donald Tusk jest boomerem, który uważa, że żyje w czasach, kiedy nie było Internetu