Tego dnia w Łodzi władze carskie aresztowały Józefa Piłsudskiego; założono Polski Związek Krótkofalowców; Sejm PRL uchwalił amnestię dla więźniów politycznych; powstał pierwszy oddział antyterrorystyczny; przywrócono łączność telegraficzną ze światem. Urodzili się m. in. Dominik Merlini, Józef Kremer, Fryderyk Chopin, Oskar Kolberg, Ksawery Tartakower, Kazimierz Opaliński, Karol Bunsch, Mira Zimińska-Sygietyńska, Anna Kowalska, Katarzyna Gaertner, Bronisław Ziemięcki, Ryszard Bugaj. Zmarli natomiast: Eliasz Kobelau, Józef Kuraś, Mieczysław Jastrun, Leon Pietraszkiewicz, Tadeusz Łomnicki oraz Aleksander Doba.
1255 - Książę wrocławski Henryk III Biały nadał prawa miejskie Oleśnicy.
1472 – We Fromborku zmarł kanonik Eliasz Kobelau. Był nim od 1432 r. Na stałe rezydował na Warmii, a więc i we Fromborku, od 1447r.
1730 - W Castello we Włoszech urodził się Dominik Merlini, architekt włoskiego pochodzenia, działający w Polsce od połowy XVIII w. na dworze królewskim; prowadził m.in. budowę zespołu pałacowego w Łazienkach Królewskich oraz przebudowę Zamku Ujazdowskiego, zaprojektował pałac w Jabłonnie i Królikarnię.
1788 - W Gdańsku urodził się Arthur Schopenhauer, niemiecki filozof, autor dzieła „Świat jako wola i przedstawienie”.
1806 - W Krakowie urodził się Józef Kremer, filozof, historyk sztuki, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, współzałożyciel Akademii Umiejętności, żołnierz Powstania Listopadowego.
1810 - Według metryki chrztu, sporządzonej w kościele w Brochowie, w Żelazowej Woli koło Sochaczewa urodził się Fryderyk Chopin - największy polski kompozytor i jeden z najwybitniejszych artystów wszech czasów, którego koncerty, nokturny czy polonezy na trwałe weszły do kanonu światowej muzyki. Zdaniem Chopina i jego najbliższych dniem jego urodzin był 1 marca 1810 r.
1814 - W Przysusze urodził się Oskar Kolberg, etnograf, folklorysta, kompozytor, autor przełomowej dla polskiej etnografii pracy „Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzęd, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce”.
1846 - Powstanie krakowskie: powstał Rząd Narodowy. W jego skład weszli Jan Tyssowski, Ludwik Gorzowski i Aleksander Grzegorzewski, nadzorujący pracę 5-osobowej Rady Ministrów.
1876 - W Mikluszowicach urodził się Jan Ptaśnik, historyk, mediewista, profesor uniwersytetów we Lwowie i Krakowie, wieloletni redaktor „Kwartalnika Historycznego”.
1887 - W Rostowie na Donem urodził się Ksawery Tartakower, prawnik, szachista, arcymistrz, sześciokrotny reprezentant Polski na olimpiadach szachowych, zdobywca 5 medali, w tym złotego w roku 1930; od 1939 roku przebywał na emigracji.
1890 - W Przemyślu urodził się Kazimierz Opaliński, aktor, reżyser teatralny, znany m.in. z filmów „Dwie brygady”, „Człowiek na torze”, „Rękopis znaleziony w Saragossie”, „Klub profesora Tutki”, odtwórca roli Guślarza w inscenizacji „Dziadów” w reżyserii Kazimierza Dejmka w Teatrze Narodowym.
1897 - W Warszawie urodził się Karol Świerczewski, działacz komunistyczny, członek WKP(b); w latach 20. i 30. zajmował eksponowane stanowiska w Armii Czerwonej; w 1936 r. pod pseudonimem „generał Walter” dowodził w Hiszpanii XIV Brygadą Międzynarodową; w czasie II wojny światowej dowódca 2. Armii Wojska Polskiego (1944-1945); od 1946 r. wiceminister obrony narodowej, odpowiedzialny m.in. za represje wobec żołnierzy AK.
1898 - W Krakowie urodził się Karol Bunsch, pisarz, autor książek historycznych, publicysta, tłumacz, autor tzw. cyklu piastowskiego i trylogii o Aleksandrze Macedońskim.
1900 - W Łodzi władze carskie aresztowały za działalność w PPS Józefa Piłsudskiego - oskarżono go o kolportaż nielegalnej prasy i literatury, a także o udział w zabójstwie dwóch konfidentów; w kwietniu Piłsudski osadzony został w celi 39 - X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej.
1901 - W Płocku urodziła się Mira Zimińska-Sygietyńska, aktorka teatralna i kabaretowa, reżyser, pedagog; w 1948 r. wraz ze swym mężem Tadeuszem Sygietyńskim, kompozytorem i pedagogiem, założyła Państwowy Zespół Pieśni i Tańca „Mazowsze”, którego dyrektorem była od 1957 r.
1904 - W Oberwaltersdorf w Dolnej Austrii urodził się Franz Kutschera; nazistowski zbrodniarz; od września 1943 r. dowódca SS i policji na okręg warszawski; odpowiedzialny m.in. za masowe egzekucje uliczne; zastrzelony 1 lutego 1944 r. w Warszawie przez żołnierzy oddziału specjalnego Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej, którzy wykonali na nim wyrok śmierci.
1915 - I wojna światowa: Zakończyła się II bitwa nad jeziorami mazurskimi, w której wojska rosyjskie zostały pokonane przez armię niemiecką; straty rosyjskie: 56 tys. zabitych i rannych, 100 tys. żołnierzy dostało się do niewoli; straty niemieckie: 16 tys. zabitych i rannych.
1921 - W Krakowie urodził się Marek Rostworowski, historyk sztuki, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, wieloletni kustosz Muzeum Czartoryskich w Krakowie, minister kultury i sztuki.
1925 - W Warszawie założono Polski Związek Hokeja na Lodzie.
1930 – Założono Polski Związek Krótkofalowców.
1932 - W Sosnowcu urodziła się Anna Kowalska, pisarka, dziennikarka, działaczka Komitetu Obrony Robotników, autorka m.in. powieści „Pestka” i tomików poetyckich „Credo najmniejsze”, „Psalm z doliny”.
1941 – W Toronto ukazał się pierwszy numer czasopisma polonijnego „Kronika Tygodniowa”.
1942 - W Myślenicach urodziła się Katarzyna Gaertner, kompozytorka, autorka przebojów „Małgośka”, „Eurydyki tańczące”, śpiewogry „Pozłacany warkocz” i oratorium „Zagrajcie nam wszystkie srebrne dzwony”.
1944 - Premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill występując w Izbie Gmin poparł sowieckie postulaty w sprawie polskiej granicy wschodniej.
1944 - Rzeź wołyńska: Oddział UPA dokonał w nocy z 22 na 23 lutego masakry 131 Polaków w Berezowicy Małej.
1944 - W ruinach warszawskiego getta rozstrzelany został Bronisław Ziemięcki, polityk, działacz PPS, poseł na Sejm i minister rządów II RP, w latach 1927-33 prezydent Łodzi.
1944 - W Gawłowie pod Sochaczewem urodził się Ryszard Bugaj, ekonomista, działacz opozycji demokratycznej; współpracownik KOR; członek Zarządu Regionu Mazowsze NSZZ „S” (1980-1981), jeden z głównych ekspertów ekonomicznych Solidarności; w stanie wojennym internowany; działacz podziemnej Solidarności; uczestnik obrad Okrągłego Stołu; poseł na Sejm (1989-1997); współzałożyciel i przywódca „Solidarności Pracy” (1990); przewodniczący Unii Pracy (1993-1997).
1945 - Armia Czerwona zajęła Choszczno i Rytel.
1946 - W Warszawie urodził się Wojciech Wiszniewski, scenarzysta, reżyser, autor filmów dokumentalnych, m.in. „Robotnicy '71”, „Elementarz”, „Stolarz”.
1947 - Sejm przyjął deklarację o realizacji praw i wolności obywatelskich oraz uchwalił amnestię dla więźniów politycznych; w rzeczywistości amnestia została wykorzystana przez komunistyczne władze bezpieczeństwa do ewidencji członków niepodległościowego podziemia, z których większość następnie aresztowano.
1947 - W szpitalu w Nowym Targu zmarł mjr Józef Kuraś „Ogień”, dowódca oddziału podziemia antykomunistycznego; dzień wcześniej otoczony przez UB i KBW usiłował popełnić samobójstwo. Kuraś był żołnierzem Konfederacji Tatrzańskiej, Armii Krajowej, dowódcą oddziałów Ludowej Straży Bezpieczeństwa; od 1945 r. dowodził zgrupowaniem „Błyskawica” walczącym z władzą komunistyczną.
1960 - Urodził się Marek Kościkiewicz, muzyk, kompozytor, autor tekstów, lider zespołu DeMono.
1960 - W Warszawie rozpoczął się VI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.
1963 - Rolą Iriny w „Trzech siostrach” Antoniego Czechowa w reżyserii Erwina Axera na deskach teatru Współczesnego zadebiutowała Marta Lipińska.
1965 - W Warszawie rozpoczął się VII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.
1966 - Premiera filmu Katastrofa w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego.
1972 - W Zabrzu urodziła się Katarzyna Groniec, piosenkarka, aktorka, znana m.in. z musicalu „Metro”; od 2000 r. wydaje swoje płyty m.in. „Mężczyźni”, „Przypadki”, „Na żywo”, „Listy Julii”.
1976 - Przy Komendzie Stołecznej MO utworzono pierwszy w kraju oddział antyterrorystyczny
1978 - Podczas mistrzostw świata w narciarstwie klasycznym w Lahti Józef Łuszczek zdobył złoty medal w biegu na 15 km i brązowy medal na dystansie 30 km; był pierwszym Polakiem, który został mistrzem świata w biegach narciarskich.
1982 - Stan wojenny: przywrócono łączność telegraficzną Polski ze światem.
1983 - W Warszawie zmarł Mieczysław Jastrun, poeta, eseista, tłumacz, autor m.in. „Spotkania z Salomeą”, „Pięknej choroby”.
1986 - Premiera pierwszego odcinka serialu telewizyjnego „Tulipan”.
1987 - W Warszawie zmarł Leon Pietraszkiewicz, aktor filmowy i teatralny pedagog, znany z ról w filmach „Zakazane piosenki”, „Młodość Chopina”, „Gdzie jest trzeci król?”.
1990 - Ukazał się pierwszy numer Gazety w Katowicach – regionalnego wydania Gazety Wyborczej.
1992 - W Poznaniu, podczas próby „Króla Leara”, zmarł Tadeusz Łomnicki, jeden z najwybitniejszych polskich aktorów, reżyser, pedagog, założyciel i pierwszy dyrektor Teatru Na Woli w Warszawie; wystąpił m.in. w filmach „Pokolenie”, „Ósmy dzień tygodnia”, „Kamienne niebo”, „Niewinni czarodzieje”, „Człowiek z marmuru”, „Gdziekolwiek jesteś panie prezydencie”; największą popularność przyniosła mu rola Wołodyjowskiego w „Panu Wołodyjowskim”, „Przygodach pana Michała” oraz „Potopie”.
1998 – Utworzono Euroregion Bałtyk.
2014 – Podczas XXII Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Soczi polska drużyna kobiet w składzie: Natalia Czerwonka, Katarzyna Bachleda-Curuś, Katarzyna Woźniak, Luiza Złotkowska – zdobyła srebrny, a drużyna mężczyzn brązowy medal w łyżwiarstwie szybkim.
2015 - Polski film „Ida” w reżyserii Pawła Pawlikowskiego zdobył Oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego.
2021 – Na szczycie Kilimandżaro zmarł podróżnik Aleksander Doba, który trzykrotnie samotnie przepłynął kajakiem Ocean Atlantycki. Czasopismo „National Geographic” przyznało mu tytuł Podróżnika Roku 2015.
Polecamy Nasze programy
Wiadomości
Ziobro ukarany za nieobecność na nielegalnej komisji ds. "Pegasusa". Polityk: "ukarała mnie celebrytka TVN"
Dla Tuska Trump to "nakryty na kradzieży złodziej", a dla żony Sikorskiego - "produkt mafijnego świata"
Najnowsze
Kanthak: Donald Tusk jest boomerem, który uważa, że żyje w czasach, kiedy nie było Internetu
Ziobro ukarany za nieobecność na nielegalnej komisji ds. "Pegasusa". Polityk: "ukarała mnie celebrytka TVN"
Express Republiki | 09.11.2024 | Republika
Obywatelskie ujęcie kompletnie pijanego... policjanta, który przewoził dziecko