Tego dnia w Krakowie rozpoczęto usypywanie Kopca Kościuszki; Franciszek Żwirko i Antoni Kocjan ustanowili pierwszy międzynarodowy rekord lotniczy, wznosząć się samolotem RWD-2 na wysokość 4004 metrów; w Lesie Szpęgawskim pod Starogardem Gdańskim Niemcy rozstrzelali 47. polskich księży; w Poznaniu powstał chór chłopięco-męski pod dyrekcją Stefana Stuligrosza; Telewizja Polska nadała pierwszy spektakl „Kabaretu Starszych Panów”; w Rzymie kolegium kardynalskie wybrało na papieża kard. Karola Wojtyłę; drewniane tablice z 21. postulatami MKS zostały wpisane na światową listę dziedzictwa kulturowego UNESCO. Urodzili się m. in. Józef Łubieński, Florian Stablewski, Jan Kanty Steczkowski, Ksawery Czernicki, Lucyna Messal, Franciszek Wład, Józef Kustroń, Jan Karcz, Andrzej Munk, Marian Jurczyk. Zmarli natomiast: Ignacy Jasiński, Władysław Sheybal, Tomasz Strzembosz, Jerzy Markuszewski oraz Jerzy Korczak.
1325 - Kazimierz, syn króla Władysława Łokietka, poślubił księżniczkę litewską Aldonę Annę Giedyminównę.
1384 - Na Wawelu odbyła się koronacja Jadwigi Andegaweńskiej na królową Polski.
1667 - Po bitwie pod Podhajcami, w której hetman Jan Sobieski odpierał ataki armii kozacko-tatarskiej, podpisany został pokój pomiędzy Tatarami i Rzeczpospolitą.
1672 - W obozie sułtańskim pod Buczaczem podpisany został polsko-turecki traktat, w którym Rzeczpospolita zrzekała się na rzecz Turcji Ukrainy (województw bracławskiego i kijowskiego) oraz Podola wraz z Kamieńcem, zobowiązała się również do płacenia sułtanowi rocznego haraczu w wysokości 22 tys. czerwonych złotych.
1672 - Pod Gołębiem niedaleko Puław stronnicy króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego zawiązali w jego obronie konfederację, występując przeciwko stronnictwu profrancuskiemu, dążącemu do jego detronizacji.
1794 – Gen. Tomasz Wawrzecki przybył do Warszawy i został zaprzysiężony na najwyższego naczelnika insurekcji kościuszkowskiej w miejsce wziętego do rosyjskiej niewoli Tadeusza Kościuszki.
1797 - W Zagościu urodził się Józef Łubieński, polityk, działacz gospodarczy w Królestwie Polskim, pisarz ekonomiczny i religijny.
1813 - Pod Lipskiem rozpoczęła się tzw. bitwa narodów, w której wojska francuskie pod wodzą Napoleona Bonaparte, wspierane przez polski korpus księcia Józefa Poniatowskiego, poniosły klęskę w walce z wojskami koalicyjnymi Austrii, Prus, Rosji i Szwecji; bitwa zakończyła się 19. października.
1820 - W Krakowie rozpoczęto usypywanie Kopca Kościuszki.
1841 - We Wschowie urodził się Florian Stablewski, arcybiskup poznański i gnieźnieński, prymas Polski w latach 1891-1906.
1862 - W Dąbrowie Tarnowskiej urodził się Jan Kanty Steczkowski, działacz Stronnictwa Prawicy Narodowej, minister skarbu i premier rządu utworzonego przez Radę Regencyjną (1918); po odzyskaniu niepodległości ponownie minister skarbu (1920-1921); dyrektor Polskiego Banku Krajowego, prezes Banku Gospodarstwa Krajowego.
1878 - Zmarł Ignacy Jasiński, polski malarz, powstaniec styczniowy, zesłaniec.
1882 - W Gidejkach na Wileńszczyźnie urodził się Ksawery Czernicki, kontradmirał, inżynier, w latach 1932-1939 szef służb Kierownictwa Marynarki Wojennej; w 1939 r. wywieziony do ZSRS, więziony w obozie w Kozielsku, zamordowany przez NKWD w 1940 r. w Katyniu.
1886 - W Płońsku urodził się Dawid Ben Gurion, działacz syjonistyczny; w latach 1948-1953 i 1955-1963 premier i minister obrony Izraela. Uczestniczył w budowaniu instytucji państwowych, przewodniczył w kierowaniu licznych projektów na rzecz rozwoju kraju.
1886 - W Warszawie urodziła się Lucyna Messal (Messalka), aktorka, śpiewaczka, tancerka.
1888 - W Otyni niedaleko Stanisławowa urodził się Franciszek Wład, generał WP; w kampanii polskiej 1939 r. dowódca 14. Wielkopolskiej Dywizji Piechoty. Zmarł w wyniku ran odniesionych w bitwie nad Bzurą 18. września 1939 r.
1889 – Fotograf i wynalazca Konrad Brandel uzyskał rosyjski patent na ręczny aparat do zdjęć migawkowych zwany fotorewolwerem. Znany on jest także z licznych fotografii Warszawy.
1892 - W Stryju urodził się Józef Kustroń, żołnierz Legionów Polskich, generał WP; w czasie kampanii 1939 r. dowodził 21. Dywizją Piechoty Górskiej; zmarł 16. września 1939 r. w wyniku ran odniesionych w walce pod Oleszycami.
1892 - W Modlnicy koło Krakowa urodził się Jan Karcz, pułkownik WP, w kampanii 1939 r. dowódca Mazowieckiej Brygady Kawalerii; członek konspiracyjnej Organizacji Orła Białego, a następnie ZWZ; więzień KL Auschwitz, jeden z przywódców tajnej organizacji obozowej; rozstrzelany przez Niemców w styczniu 1943 r.
1895 - W Fuessen w Bawarii urodził się Max Koegel, nazistowski zbrodniarz, SS-Obersturmbannfuehrer, komendant obozów koncentracyjnych: Ravensbrueck (1940-1942), Majdanek (1942) i Flossenbuerg (1943-1945); po wojnie aresztowany, w 1946 r. popełnił samobójstwo w więziennej celi.
1921 - W Krakowie urodził się Andrzej Munk, reżyser, scenarzysta, twórca filmów „Człowiek na torze”, „Eroica”, „Zezowate szczęście”, „Pasażerka”; część źródeł jako datę urodzin Andrzeja Munka podaje 16. października 1920 r.
1927 - W Gdańsku urodził się Guenter Grass, niemiecki pisarz, a także rzeźbiarz i rysownik; autor m.in. powieści „Blaszany bębenek”, „Psie lata”, „Wróżby kumaka”; laureat literackiej Nagrody Nobla w 1999 r.
1929 - Ustanowiony został pierwszy międzynarodowy rekord lotniczy dla Polski; w samolocie RWD-2 piloci Franciszek Żwirko i Antoni Kocjan wznieśli się na wysokość 4004 metrów, co było rekordem w klasie samolotów o masie do 280 kg.
1935 - W Karczewicach koło Częstochowy urodził się Marian Jurczyk, działacz opozycji antykomunistycznej, w sierpniu 1980 r. kierował strajkiem w Stoczni Szczecińskiej i w regionie, jako przewodniczący Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego; sygnatariusz szczecińskich Porozumień Sierpniowych; od 1981 r. przewodniczący Zarządu Regionu Pomorze Zachodnie i członek Komisji Krajowej NSZZ „S”; internowany w stanie wojennym, następnie w 1982 r. aresztowany, wyszedł na wolność w 1984 r. na mocy amnestii; w 1990 r. założył NSZZ „Solidarność '80”; senator RP (1997-2000); w latach 1998-2000 i 2002-2006 prezydent Szczecina.
1937 - W Warszawie powstał Klub Demokratyczny, ugrupowanie opozycyjne wobec rządu, tworzone przez środowiska wywodzące się z sanacyjnej lewicy.
1939 - Polska Partia Socjalistyczna przekształciła się w konspiracyjną organizację „Wolność-Równość-Niepodległość”.
1939 - W Lesie Szpęgawskim pod Starogardem Gdańskim Niemcy rozstrzelali 47. polskich księży.
1942 - Okupacyjne władze niemieckie powiesiły 50. więźniów Pawiaka w odwecie za przeprowadzoną przez oddziały AK akcję dywersyjną „Wieniec”, w czasie której uszkodzono tory w kilku punktach wokół Warszawy, paraliżując w ten sposób na wiele godzin zaopatrzenie niemieckiej armii walczącej na froncie wschodnim.
1945 - Minister spraw zagranicznych Wincenty Rzymowski podpisał w imieniu Polski Kartę Narodów Zjednoczonych.
1945 - W Poznaniu powstał chór chłopięco-męski im. ks. Wacława Gieburowskiego, pod dyrekcją Stefana Stuligrosza.
1946 - W Norymberdze powieszeni zostali nazistowscy zbrodniarze III. Rzeszy skazani na karę śmierci przez Międzynarodowy Trybunał Wojskowy: Hans Frank - generalny gubernator w okupowanej Polsce; Wilhelm Frick - generał SS i SA, protektor Czech i Moraw; Alfred Jodl - szef sztabu w Naczelnym Dowództwie Wehrmachtu; Ernst Kaltenbrunner - szef Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy; Wilhelm Keitel - feldmarszałek Rzeszy, szef Naczelnego Dowództwa Wehrmachtu; Joachim von Ribbentrop - minister spraw zagranicznych; Alfred Rosenberg - ideolog partyjny NSDAP, minister Rzeszy ds. Terenów Wschodnich; Fritz Sauckel - generał SS i SA, organizator pracy przymusowej; Arthur Seyss-Inquart - komisarz Rzeszy w Holandii; Julius Streicher - wydawca „Der Stuermer”, współorganizator eksterminacji Żydów.
1958 - Telewizja Polska nadała pierwszy spektakl „Kabaretu Starszych Panów”.
1968 – IV. Zjazd ZHP jednogłośnie uchwalił apel do społeczeństwa, do władz Fromborka, do zuchów, harcerzy i instruktorów oraz przyjaciół i sympatyków harcerstwa w sprawie „Operacji 1001–Frombork”.
1976 - Odsłonięto replikę zniszczonego w czasie II. wojny światowej Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie.
1977 - Premiera serialu telewizyjnego „Polskie drogi” w reżyserii Janusza Morgensterna.
1978 - W Rzymie kolegium kardynalskie wybrało metropolitę krakowskiego kard. Karola Wojtyłę na papieża Kościoła katolickiego. Przyjął on imię Jan Paweł II; beatyfikowany 1. maja 2011 r. i kanonizowany 27. kwietnia 2014 r.
1978 - Wanda Rutkiewicz, jako trzecia kobieta na świecie i pierwsza Europejka, zdobyła Mont Everest.
1978 - Premiera filmu „Hallo Szpicbródka, czyli ostatni występ króla kasiarzy”.
1991- Zgodnie z umową pomiędzy RP i RFN powstała Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”, działająca na rzecz ofiar represji niemieckich w czasie II. wojny światowej i polsko-niemieckiego dialogu.
1992 - W Londynie zmarł Władysław Sheybal, aktor, reżyser.
1998 - Premiera filmu „Zabić Sekala” w reżyserii Vladimira Michalka.
2003 - Drewniane tablice z 21. postulatami Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, który przekształcił się w NSZZ „Solidarność”, zostały wpisane na światową listę dziedzictwa kulturowego UNESCO „Pamięć Świata”.
2004 - W Warszawie zmarł prof. Tomasz Strzembosz, historyk; badacz dziejów Polski okresu II. wojny światowej; profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Instytutu Studiów Politycznych PAN; w latach 1989-1993 przewodniczący Rady Naczelnej Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej, następnie honorowy przewodniczący ZHR.
2006 - Lider „Samoobrony” Andrzej Lepper został ponownie mianowany wicepremierem oraz ministrem rolnictwa i rozwoju wsi w rządzie premiera Jarosława Kaczyńskiego.
2006 - Otwarto nowo wybudowany peron na stacji kolejowej Włoszczowa Północ.
2007 - W Warszawie zmarł Jerzy Markuszewski, reżyser teatralny, twórca STS-u (Studenckiego Teatru Satyryków), scenarzysta, aktor.
2021 – W Krakowie zmarł Jerzy Korczak, pisarz, prozaik i satyryk. Był autorem ponad dwudziestu tomów prozy – powieści, opowiadań i reportaży historycznych oraz tekstów publicystycznych, ogłaszanych na łamach prasy krajowej i emigracyjnej.
źródło: PAP
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.
Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.
Najnowsze
Klub Gazety Polskiej w Bełchatowie zaprasza dziś na spotkanie z red. Tomaszem Sakiewiczem
Umowa z Mercosur zniszczy polskie rolnictwo, w tym branżę, w której jesteśmy światowym potentatem
Problemy Jelcza: Spadek produkcji i straty na kontraktach dla wojska
Marcin Romanowski nie stawił się w sądzie. Powodem - poważna operacja