Przejdź do treści
Polska 14 lutego – co wydarzyło się tego dnia
facebook.com

Tego dnia w Krakowie uruchomiono wodociągi miejskie; rozkaz gen. Władysława Sikorskiego o przekształceniu ZWZ w AK; zgodnie z postanowieniami konferencji poczdamskiej rozpoczęły się wysiedlenia Niemców z Polski; na podstawie spisu ludności Polska liczyła 23 mln 930 tys. mieszkańców; Lech Kaczyński został prezesem NIK; spłonął Most Łazienkowski w Warszawie. Urodzili się m. in. Kazimierz Nestor Sapieha, Gustaw Ehrenberg, Walenty Gumplowicz, Tadeusz Pełczyński, Henryk Borowski, Zbigniew Mitzner, Roman Kłosowski, Krystyna Sienkiewicz, Anna German, Piotra Szczepanik. Zmarli natomiast: Franciszek Salezy Jezierski, Onufry Kopczyński, Wiktor Gomulicki, Mirosław Ferić, Aleksander Meysztorowicz, Jerzy Turek oraz Antoni Krauze.

1454 – Pod groźbą wystąpień zbrojnych mieszkańców miast warmińskich (m.in. Braniewa) kapituła ogłosiła we Fromborku przyłączenie się do powstańców. Mieszczanie fromborscy szykowali się do szturmu na wzgórze katedralne, ale na wieść o decyzji kapituły odstąpili od tego zamiaru.

1610 – W obozie wojsk polskich pod Smoleńskiem patriarcha moskiewski Filaret, zawarł tajny układ o powołaniu królewicza Władysława Wazę na tron moskiewski w zamian za zagwarantowanie wolności wyznawania religii prawosławnej.

1757 - Urodził się Kazimierz Nestor Sapieha, w czasie Sejmu Wielkiego marszałek konfederacji Wielkiego Księstwa Litewskiego, współautor Konstytucji 3 Maja, uczestnik Insurekcji Kościuszkowskiej, generał artylerii litewskiej.

1790 - W Warszawie urodził się Józef Hauke herbu Bosak, żołnierz Legionów Dąbrowskiego, armii Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego, kawaler Złotego Krzyża orderu Virtuti Militari, generał major wojsk rosyjskich, ojciec Józef a Hauke-Bosaka, jednego z dowódców w czasie Powstania Styczniowego 1863.

1791 - W Warszawie zmarł Franciszek Salezy Jezierski, duchowny, pisarz, działacz oświatowy, współpracownik Komisji Edukacji Narodowej, autor m.in. „Katechizmu o tajemnicach rządu polskiego”, „Rzepichy, matki królów”.

1802 - W Bohatyrce w guberni kijowskiej urodził się Józef Bohdan Zalewski, poeta działacz patriotyczny, żołnierz Powstania Listopadowego, autor „Dumy o Wacławie” i „Ducha od stepu”.

1817 - W Warszawie zmarł Onufry Kopczyński, pijar, poeta, językoznawca autor pierwszego podręcznika gramatyki języka polskiego.

1818 - W Warszawie urodził się Gustaw Ehrenberg, poeta, działacz niepodległościowy, autor wiersza „Gdy naród do boju wystąpił z orężem”.

1831 - Powstanie Listopadowe: pod Stoczkiem oddziały polskie dowodzone przez gen. Józefa Dwernickiego pokonały rosyjską dywizję gen. Fiodora Geismara, maszerującą na Warszawę.

1869 - W Krakowie urodził się Walenty Gumplowicz, polityk, dyplomata, geograf, działacz PPS, Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego i Wolnej Wszechnicy Polskiej.

1880 – W Filadelfii został założony Związek Narodowy Polski, jedna z najstarszych organizacji polonijnych w USA.

1892 - W Warszawie urodził się gen. Tadeusz Pełczyński, szef Oddziału II Sztabu Głównego WP (1935-38); w latach 1941-44 szef sztabu Komendy Głównej ZWZ-AK, od 1943 r. zastępca Dowódcy AK.

1901 - W Krakowie uruchomiono wodociągi miejskie.

1907 - Otwarta została Lwowska Galeria Obrazów.

1910 - W Płocku urodził się Henryk Borowski, aktor, pedagog; uczestnik Powstania Warszawskiego, znany m.in. z roli komtura Zygfryda de Loewe w „Krzyżakach” Aleksandra Forda.

1910 - W Krakowie urodził się Zbigniew Mitzner, publicysta dziennikarz, satyryk, założyciel tygodnika „Szpilki”.

1916 - W Zakopanem urodził się Wawrzyniec Żuławski, taternik, pisarz, muzykolog, ratownik górski, autor książek „Tragedie tatrzańskie”, „Niebieski krzyż”.

1919 - Początek wojny polsko-bolszewickiej: pierwsze starcia oddziałów Wojska Polskiego i Armii Czerwonej na Białorusi i Polesiu.

1919 - W Warszawie zmarł Wiktor Gomulicki, poeta, powieściopisarz, eseista, varsavianista, redaktor wielu warszawskich pism, autor „Wspomnień niebieskiego mundurka” i „Pieśni o Warszawie”.

1929 - W Białej Podlaskiej urodził się Roman Kłosowski, aktor, związany m.in. z Teatrem Syrena w Warszawie; niezapomniany Maliniak z serialu telewizyjnego „Czterdziestolatek”, wystąpił także w filmach „Zamach”, „Hydrozagadka”, „Eroica”, „Baza ludzi umarłych”, „Kramarz”, „Czy jest tu panna na wydaniu?”; w latach 1976-81 dyrektor naczelny i artystyczny Teatru Powszechnego w Łodzi.

1935 - W Ostrowi Mazowieckiej urodziła się Krystyna Sienkiewicz, aktorka, związana z warszawskimi teatrami Ateneum i Syrena; występowała w Kabarecie Olgi Lipińskiej; zagrała m.in. w filmach „Rzeczpospolita babska”, „Lekarstwo na miłość” oraz serialu „Rodzina Leśniewskich”.

1936 - W Urgenczu w Uzbekistanie urodziła się Anna German, piosenkarka, kompozytorka, aktorka; laureatka wielu festiwali, m.in. w Monte Carlo, a także pierwsza Polka, która wystąpiła w San Remo.

1937 - Rozegrano pierwsze zawody na skoczni narciarskiej Skalite w Szczyrku. Obiekt umożliwiał osiąganie odległości do 40 metrów. Organizatorem zawodów był WKS Bielsko-Biała.

1942 - Rozkaz Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego o przekształceniu Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową; dowódcą AK został gen. Stefan Rowecki „Grot”.

1942 - W Lublinie urodził się Piotr Szczepanik, piosenkarz, gitarzysta; wykonawca takich przebojów jak „Żółte kalendarze”, „Kochać” i „Goniąc kormorany”.

1942 - W wypadku na lotnisku Northolt zginął por. Mirosław Ferić, as myśliwski, pilot Dywizjonu 303.

1943 - W Rzymie zmarł Aleksander Meysztowicz, ziemianin, konserwatysta; prezes Tymczasowej Komisji Rządzącej Litwy Środkowej (1921-22), poseł na Sejm, współzałożyciel wileńskiego „Słowa”; w latach 1926-28 minister sprawiedliwości.

1945 - Armia Czerwona wyzwoliła niemiecki obóz koncentracyjny Gross-Rosen, w którym Niemcy zamordowali w czasie II wojny światowej około 40 tys. więźniów.

1945 - Armia Czerwona zajęła miasta: Chojnice, Nowa Sól, Nowy Kisielin, Piła.

1945 - 701 osób zginęło, a 1184 zostały ranne w wyniku zbombardowania Pragi przez bombowce amerykańskie, pomylonej przez nawigatorów z Dreznem.

1945 - Nacjonaliści ukraińscy dokonali zbrodni na ok. 100 polskich mieszkańcach wsi Byczkowce, położonej w byłym powiecie czortkowskim województwa tarnopolskiego.

1945 - Prezydium Miejskiej Rady Narodowej uchwaliło powołanie Biura Odbudowy Stolicy.

1946 - Zgodnie z postanowieniami konferencji poczdamskiej z 1945 roku rozpoczęły się masowe wysiedlenia ludności niemieckiej z terytorium Polski; do 1949 roku z tzw. Ziem Odzyskanych wysiedlono do sowieckiej i brytyjskiej strefy okupacyjnej ponad 2,5 mln Niemców.

1946 - Według przeprowadzonego powszechnego spisu ludności Polska liczyła 23 mln 930 tys. mieszkańców, spośród nich 31,8 proc. mieszkało w miastach.

1948 - W swym pierwszym oficjalnym meczu reprezentacja Polski w piłce siatkowej kobiet pokonała w Warszawie Czechosłowację 3:1.

1950 - W Szczecinie zapadł wyrok w pokazowym procesie tzw. francuskiej siatki szpiegowskiej Robineau, pracownika Instytutu Francuskiego w Polsce; Robineau został skazany na 12 lat więzienia, w 1953 r. ułaskawiony i wydalony z kraju; jeden z polskich oskarżonych w procesie został skazany na karę śmierci, wyrok został wykonany.

1952 – W Oslo rozpoczęły się VI Zimowe Igrzyska Olimpijskie. W zmaganiach wzięło udział blisko siedmiuset zawodników z trzydziestu krajów. Polska kadra po wojennych zniszczeniach nadal była w budowie. Chociaż wystartowało trzydziestu reprezentantów, większość z nich kończyła zmagania poza czołową trzydziestką. Najlepiej zaprezentowała się Barbara Grocholska która w zjedzie zajęła 13., a w slalomie specjalnym 14. miejsce.

1956 - W Moskwie rozpoczął się XX Zjazd KPZR, podczas którego Nikita Chruszczow wygłosił tajny referat „O kulcie jednostki i jego następstwach”, odsłaniający kulisy rządów Józefa Stalina.

1964 - Premiera filmu Jana Łomnickiego „Wiano” z Zofią Kucówną i Romanem Wilhelmim w rolach głównych.

1977 - Oddano do użytku pierwszy blok mieszkalny na największym opolskim osiedlu im. ZWM (obecnie Armii Krajowej).

1983 - W Warszawie zmarł Władysław Krasnowiecki, aktor, dyrektor naczelny i artystyczny Teatru Narodowego (1949-51); rektor warszawskiej PWST, prezes ZASP (1965-1970); w czasie II wojny światowej członek Związku Patriotów Polskich, kierował teatrem Armii Polskiej w ZSRS.

1986 - W Łodzi zmarła Hanna Małkowska, aktorka teatralna i filmowa, pedagog, rektor Państwowej Wyższej Szkoły Aktorskiej w Łodzi (1951-52), dziekan wydziału filmowego PWSF, znana z ról w filmach „Głos z tamtego świata”, „Stajnia na Salwatorze”.

1992 - Lech Kaczyński został prezesem Najwyższej Izby Kontroli.

1995 - W katedrze św. Jana w Warszawie odbył się pogrzeb szczątków króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.

2010 - W Warszawie zmarł Jerzy Turek, aktor, przez wiele lat związany z warszawskim Teatrem Kwadrat; odtwórca wielu ról filmowych, m.in. trenera Wacława Jarząbka w komedii „Miś” Stanisława Barei.

2010 - W Gdyni otwarto Narodowy Stadion Rugby.

2015 – Spłonął Most Łazienkowski w Warszawie. Odbudowa przeprawy trwała do 28 października 2015 roku.

2018 – W wieku 78 lat zmarł Antoni Krauze. Był reżyserem i scenarzystą twórcą filmów krótkometrażowych i fabularnych, w tym „Monidło”, „Party przy świecach”, „Czarny czwartek. Janek Wiśniewski padł” oraz „Smoleńsk”, a także serialu „Akwarium”. W 1966 ukończył studia na wydziale reżyserii łódzkiej filmówki. Jako samodzielny reżyser pracował od 1969. Zadebiutował wówczas krótkometrażowym filmem telewizyjnym „Monidło” na podstawie opowiadania Jana Himilsbacha. Brał także udział w przedsięwzięciach Piwnicy pod Baranami. Studiował również na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, współpracował z teatrem STS. Był członkiem Polskiej Akademii Filmowej.

 

PAP

Wiadomości

Mastalerek: w Polsce mamy polityka konsekwentnie proniemieckiego, czyli Donalda Tuska

Izrael nie złamał prawa. USA będzie dalej pomagała

Gdzie i kim jest Bogdan Klich?

Potężne zwolnienia w Grupie Azoty to już pewne. Pracę straci 25 proc. załogi

Ostatni Żyd z Afganistanu dotarł do Izraela

Kaleta: badanie tego, jak powstał ten gigantyczny majątek Gajewskiej, jest misją dziennikarzy

Sikorski punktuje Trzaskowskiego. Obrażony wychodzi ze studia

Bosak: nie dla Trzaskowskiego, nie dla Sikorskiego!

Czapeczki z folii aluminiowej miały chronić przed NATO

Marszałek Szymon Hołownia wygwizdany podczas obchodów Święta Niepodległości!

Trump potwierdza: Mike Waltz zostanie doradcą ds. bezpieczeństwa narodowego

Mrowińska: mąż Kingi Gajewskiej powinien podać się do dymisji!

Jaki o Hołowni: Putina chciał wgniatać w ziemię, a teraz ...

Internet reaguje na tajemnice rodziny Gajewskich

Kuź: zaproszenie na spotkanie z Trumpem, to ogromne wyróżnienie dla prezydenta Andrzeja Dudy

Najnowsze

Republika zdominowała konkurencję w Święto Niepodległości - rekordowa oglądalność i wyświetlenia w Internecie

Potężne zwolnienia w Grupie Azoty to już pewne. Pracę straci 25 proc. załogi

Ostatni Żyd z Afganistanu dotarł do Izraela

Kaleta: badanie tego, jak powstał ten gigantyczny majątek Gajewskiej, jest misją dziennikarzy

Sikorski punktuje Trzaskowskiego. Obrażony wychodzi ze studia

Mastalerek: w Polsce mamy polityka konsekwentnie proniemieckiego, czyli Donalda Tuska

Izrael nie złamał prawa. USA będzie dalej pomagała

Gdzie i kim jest Bogdan Klich?