Polska 13 grudnia – co wydarzyło się tego dnia

Dzisiaj imieniny obchodzą: Łucja, Otylia oraz Antioch, Antoni, Aubert, Auksencja, Auksencjusz, Auksenty, Edburga, Eugeniusz, Jodok, Orestes, Róża, Samboja, Walenty, Walentyn. 

Nietypowe święta: Dzień Księgarza, Dzień Pamięci Ofiar Stanu Wojennego, Światowy Dzień Skrzypiec. 

1253 – Książę Konrad I. lokował Głogów na lewym brzegu Odry i nadał mu prawa miejskie. 

1349 - Wikary katedry krakowskiej Marcin Baryczka został z rozkazu króla Kazimierza III. Wielkiego uwięziony, a następnie utopiony w Wiśle. 

1575 - Anna Jagiellonka została w wolnej elekcji wybrana na króla Polski i wielkiego księcia litewskiego, a dzień później stronnictwo szlacheckie pod przewodnictwem Jana Zamojskiego uznało ten fakt przydając jej na małżonka księcia Siedmiogrodu Stefana Batorego. 

1689 - W Królewcu zmarł Zbigniew Morsztyn, poeta, arianin. 

1801 - Urodził się Antoni Auleitner, polski leśnik i popularyzator wiedzy leśnej.

1830 - Sejm Królestwa Polskiego uznał Powstanie Listopadowe za powstanie narodowe.

1860 - W Warszawie powstało Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych.

1867 - W Amelie-les-Bains we Francji zmarł Artur Grottger, malarz, rysownik, autor prac poświęconych m.in. Powstaniu Styczniowemu.

1898 - We Lwowie urodził się Henryk Wereszycki, historyk.

1898 - W Warszawie urodził Feliks Parnell, tancerz i choreograf.

1907 - W Kijowie urodził się Jerzy Zagórski, poeta i tłumacz, współzałożyciel wileńskiej grupy literackiej „Żagary”, Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata. 

1913 - Podział Polskiego Stronnictwa Ludowego na PSL :Piast” i PSL „Lewica”. 

1915 - W Warszawie urodził się Michał Sumiński, zoolog, podróżnik, dziennikarz, autor popularnego telewizyjnego programu przyrodniczego dla młodzieży „Zwierzyniec”.

1919 - Powstał rząd Leopolda Skulskiego. 

1922 – Marszałek Józef Piłsudski wraz z rodziną przeprowadził się z Belwederu do kamienicy Próchnickich przy ul. Koszykowej w Warszawie. 1923 – Polska uznała ZSRS. 

1927 - Na mocy rozporządzenia Prezydenta RP odcień koloru czerwonego na fladze Rzeczpospolitej zmieniony został z karmazynu na cynober. 

1930 - W Borysławiu urodził się Zdzisław Leśniak, aktor teatralny, filmowy i kabaretowy.

1933 - W Wilnie urodziła się Natasza Zylska (właśc. Natasza Zygelman), piosenkarka, wykonawczyni takich przebojów jak „Bajo-Bongo”, „Kasztany”, „Klipsy”, „Choć wiem”.

1936 - Oblot pierwszego prototypu dwusilnikowego bombowca polskiej konstrukcji PZL 37 „Łoś”. 

1936 - W obecności wicepremiera i ministra skarbu Eugeniusza Kwiatkowskiego uroczyście otwarto zaporę wodną na Sole w Porąbce - największą inwestycję hydrologiczną II. RP. 

1942 - Pierwszy transport do KL Auschwitz Polaków wysiedlanych z Zamojszczyzny w ramach realizacji niemieckiego „Generalplan Ost” (Generalnego Planu Wschodniego).

1943 - W Warszawie żołnierze oddziału dyspozycyjnego „Agat” Komendy Głównej AK pod dowództwem Kazimierza Kardasia „Orkana” przeprowadzili udany zamach na Emila Brauna, kierownika niemieckiego Urzędu Kwaterunkowego, współorganizatora ulicznych łapanek w Warszawie i inicjatora tajnego planu masowego wysiedlania ludności z miasta. 

1944 - Grupa plut. Feliksa Maziarskiego z oddziału AK kpt. Dragana Sofirovicia uwolniła 11. zatrzymanych w areszcie powiatowego UBP w Brzozowie na Podkarpaciu. 

1947 - Na deskach Teatru Wielkiego w Poznaniu zadebiutował tancerz Conrad Drzewiecki. 

1949 - Zmarł Jan Morawiński, historyk sztuki i muzeolog. W 1939 roku ratował zabytki warszawskie. 

1954 - Z miejsca odosobnienia zwolniony został Władysław Gomułka; działacz komunistyczny; od 1943 r. przywódca PPR; w latach 1944-1949 wicepremier, minister Ziem Odzyskanych (1945-1949); oskarżony o tzw. odchylenia prawicowo-nacjonalistyczne i usunięty ze stanowiska sekretarza PPR; w 1951 r. zatrzymany.

1957 - Sejm podjął decyzję o przywróceniu zniesionej w 1952 r. Najwyższej Izby Kontroli.

1961 - W basenie portowym Stoczni Gdańskiej doszło do pożaru na M/S „Maria Konopnicka”; zginęło 21 osób.

1966 - W Waszyngtonie zmarł Stanisław Mikołajczyk - działacz ruchu ludowego, premier rządu RP na uchodźstwie w latach 1943-1944; jako wicepremier i minister rolnictwa w powojennym Tymczasowym Rządzie Jedności Narodowej stał się symbolem opozycji wobec komunistów. 

1967 - W Miastku w woj. pomorskim urodziła się Ewa Gawryluk, aktorka. 

1972 - W Warszawie zmarł Jan Cybis, malarz, krytyk sztuki. 

1980 - Nieznani sprawcy zabili pałką 9 z 14. zagrożonych wyginięciem dropii z hodowli w Siemianicach (województwo wielkopolskie), a dwa lata później kolejne dwa. Doprowadziło to do wyginięcia tego gatunku w Polsce (ostatni drop padł w 1989 roku). 

1981 - O godz. 6 rano Polskie Radio nadało wystąpienie gen. Wojciecha Jaruzelskiego, w którym informował on Polaków o ukonstytuowaniu się Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON) i wprowadzeniu na mocy dekretu Rady Państwa stanu wojennego na terenie całego kraju. 

1981 – Decyzją Rady Państwa z dnia poprzedniego o północy został wprowadzony stan wojenny, powołano Wojskową Radę Ocalenia Narodowego, władzę w kraju przejęło wojsko, internowano działaczy opozycyjnych, zawieszono naukę w szkołach i na uczelniach, wprowadzono cenzurę korespondencji, przerwano łączność telefoniczną, wprowadzono godzinę milicyjną. 

1983 - W Rudzie Śląskiej urodził a się Otylia Jędrzejczak, pływaczka; trzykrotna medalistka igrzysk olimpijskich w Atenach (2004): na 200 m stylem motylkowym wywalczyła złoty medal, a na 100 m stylem motylkowym i 400 m stylem dowolnym była druga; wielokrotna medalistka mistrzostw świata i Europy; trzykrotna rekordzistka świata.

1984 - W Wilnie urodziła się Joanna Moro, aktorka, odtwórczyni głównej roli w serialu telewizyjnym poświęconym Annie German.

1987 - W Warszawie zmarł Stanisław Radkiewicz, działacz komunistyczny, członek KPP; podczas II. wojny światowej w ZSRS; w Armii Czerwonej (1941-1943); członek Biura Politycznego KC PPR i PZPR (1945-1955); w latach 1944-1954 stał na czele Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego; odpowiedzialny za zbrodnie komunistycznego reżimu.

1989 - Premiera filmu „Przesłuchanie” w reżyserii Ryszarda Bugajskiego.

1991 - Premiera filmu „Rozmowy kontrolowane” w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego.

1991 - W Warszawie zmarł Andrzej Twerdochlib, pisarz i scenarzysta. 

2002 - Rząd Leszka Millera zakończył w Kopenhadze negocjacje dotyczące warunków członkostwa Polski w Unii Europejskiej. 

2008 - Otwarto nowy gmach Opery Krakowskiej.

2014 - W Rydze podczas gali Europejskich Nagród Filmowych „Ida” Pawła Pawlikowskiego zdobyła nagrody w kategoriach: najlepszy film europejski, najlepsza reżyseria oraz najlepszy scenariusz i zdjęcia.

2019 – W Krakowie zmarł gen. Tadeusz Bieńkowicz ps. „Rączy”, żołnierz AK, kawaler Orderu Virtuti Militari, w 1950 r. skazany przez komunistyczne władze na karę śmierci, zamienioną na dożywocie.

2021 – W Warszawie zmarł Józef Tejchma, minister kultury i sztuki (w latach 1974–1978 i 1980–1982), minister oświaty i wychowania (1979–80), w latach 1972–79 wiceprezes Rady Ministrów, jeden z najważniejszych działaczy partyjnych lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych.

2022 – W Warszawie zmarł Mariusz Walter, redaktor naczelny Redakcji Widowisk Publicystycznych i Form Dokumentalnych „Studia-2” Telewizji Polskiej w latach 1978–82, działacz PZPR, w 1984 r. twórca koncernu ITI oraz istniejącej od 1997 r. telewizji TVN. 

Źródło: PAP 

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.

Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.