Przejdź do treści
Polska 10 lutego – co wydarzyło się tego dnia
facebook.com

Tego dnia odbyło się pierwsze posiedzenie Sejmu Ustawodawczego; w Pucku odbyły się symboliczne zaślubiny Polski z Bałtykiem; podpisany został konkordat pomiędzy Polską a Stolicą Apostolską; Episkopat Polski zaprotestował przeciwko niewydaniu kard. Stefanowi Wyszyńskiemu paszportu na uroczystości milenijne w Rzymie; Sejm uchwalił poprawki do konstytucji zapisując przewodnią rolę PZPR i przyjaźń z ZSRS. Urodzili się m. in. Karol Beyer, Jerzy Szaniawski, Zygmunt Wiehler, Olgierd Budrewicz, Maciej Gintowt, Janusz Rzeszewski, Tadeusz Strugała, Maciej Płażyński, Renata Przemyk. Zmarli natomiast: Józef Wolff, Zula Pogorzelska, Feliks Koneczny, Władysław Broniewski, Józef Ozga-Michalski, Jan Błoński, Józef Życiński, Maria Dmochowska oraz Stanisław Maria Jankowski.

1326 – Król Władysław I Łokietek wraz z posiłkami litewskimi najechał Brandenburgię.

1454 - Król Kazimierz Jagiellończyk poślubił córkę króla niemieckiego i węgierskiego Albrechta II Habsburga, Elżbietę, zwaną „Rakuszanką”. Para doczekała się trzynaściorga dzieci.

1598 - W Warszawie zmarła Anna Habsburżanka, córka arcyksięcia Karola Habsburga, pierwsza żona Zygmunta II Wazy, matka Władysława IV.

1648 - Król Władysław IV nadał prawa miejskie podwarszawskiej Pradze.

1807 - W dokumencie pisanym pojawiła się po raz pierwszy nazwa regionu kociewskiego; podpułkownik Hurtig raportował do gen. Jana Henryka Dąbrowskiego, że „wysyła patrol ku Gociewiu”.

1818 - W Warszawie urodził się Karol Beyer, pierwszy zawodowy fotograf warszawski; twórca polskiej fotografii profesjonalnej; numizmatyk.

1864 - Powstanie styczniowe: Konstanty Kalinowski, dowodzący faktycznie siłami powstańczymi na Litwie, został schwytany przez Rosjan po zdradzie jednego ze swych żołnierzy. Stracono go w Wilnie 22 marca tego roku.

1878 - W Lebiodce koło Lidy urodził się Jerzy Iwanowski, inżynier, działacz polityczny, członek PPS, minister rządów Jędrzeja Moraczewskiego i Ignacego Jana Paderewskiego, oraz minister spraw zagranicznych Litwy Środkowej, senator II RP.

1886 - W Zegrzynku urodził się Jerzy Szaniawski, dramaturg, prozaik, felietonista, autor m.in. sztuki „Dwa teatry” oraz zbioru opowiadań o profesorze Tutce.

1890 - W Krakowie urodził się Zygmunt Wiehler, kompozytor, dyrygent, autor ponad tysiąca piosenek, wśród nich wielu przebojów, m.in. „Ada, to nie wypada” i „Nie kochać w taką noc to grzech”.

1907 - W Hołubiu (obecnie Gołębie) nad Bugiem urodził się Stefan Swieżawski, filozof, tomista, historyk filozofii średniowiecznej i nowożytnej; autor monumentalnej publikacji „Dzieje filozofii europejskiej XV wieku”; także autor nagradzanych „Dziejów europejskich filozofii klasycznej”; przez wiele lat związany z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim.

1918 - W Warszawie zmarł Józef Wolff, wydawca, dziennikarz, redaktor naczelny „Tygodnika Ilustrowanego”.

1919 - W gmachu byłego rosyjskiego Instytutu Maryjskiego przy ul. Wiejskiej w Warszawie odbyło się pierwsze posiedzenie Sejmu Ustawodawczego.

1920 - W Pucku odbyły się symboliczne zaślubiny Polski z Bałtykiem; gen. Józef Haller wrzucił w fale pierścień - symbol odzyskania dostępu do morza. W czasie uroczystości generał mówił: „Teraz wolne przed nami światy i wolne kraje. Żeglarz polski będzie mógł dzisiaj wszędzie dotrzeć pod znakiem Białego Orła, cały świat stoi mu otworem”.

1923 - W Warszawie urodził się Olgierd Budrewicz, dziennikarz, varsavianista, podróżnik.

1925 - W Rzymie podpisany został konkordat pomiędzy Polską a Stolicą Apostolską.

1925 - W Warszawie urodził się Symcha Rotem (właśc. Szymon Ratajzer), ps. Kazik, żołnierz Żydowskiej Organizacji Bojowej, uczestnik Powstania w Warszawskim Getcie w 1943 roku i Powstania Warszawskiego w 1944 roku.

1926 - Rozporządzeniem Rady Ministrów Gdynia otrzymała prawa miejskie.

1927 - W Warszawie urodził się Maciej Gintowt, architekt, współautor projektu katowickiego „Spodka” i hali „Olivia” w Gdańsku.

1928 - Powstała Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej (LOPP). Organizacja powstała po fuzji Ligi Obrony Powietrznej Państwa i Towarzystwa Obrony Przeciwgazowej.

1929 – W Żywcu zanotowano temperaturę –40,6 °C.

1930 - W Kożangródku na Polesiu urodził się Janusz Rzeszewski, reżyser filmowy i telewizyjny, autor m.in. filmów „Halo, Szpicbródka”, „Miłość ci wszystko wybaczy”, „Lata dwudzieste, lata trzydzieste”.

1935 - W Katowicach urodził się Tadeusz Strugała, dyrygent, pianista, pedagog; pełnił m.in. funkcję szefa Filharmonii Wrocławskiej (1969-80), dyrektora naczelnego i artystycznego WOSPR w Katowicach (1975-76), w latach 1981-86 był dyrektorem artystycznym i dyrygentem Orkiestry Filharmonii Krakowskiej.

1936 - W Wilnie zmarła Zula Pogorzelska, śpiewaczka, aktorka i tancerka, znana m.in. z filmów „Ułani, ułani, chłopcy malowani”, „Romeo i Julcia”.

1939 - W Rzymie zmarł papież Pius XI (Achille Ratti); w latach 1919-21 nuncjusz apostolski w Polsce; kardynał, arcybiskup Mediolanu; papież od 1922 r.

1939 - Wszedł do służby okręt podwodny ORP Orzeł.

1940 - Sowieci rozpoczęli masowe deportacje ludności polskiej z terenów zajętych po 17 września 1939 przez Armię Czerwoną. Około 140 tys. osób wywieziono do obozów (łagrów), położonych w Starobielsku na Ukrainie, na Syberii i w Kazachstanie. Deportacja objęła głównie urzędników państwowych, właścicieli ziemskich i osadników wojskowych. Działalność ta etapami trwała do najazdu Niemiec na ZSRR w czerwcu 1941 roku.

1943 – Zlikwidowano getto żydowskie w Mostach Wielkich (obecnie na Ukrainie). 1150-2000 jego mieszkańców zostało rozstrzelanych przez niemieckich i ukraińskich policjantów w podmiejskim lesie.

1944 - W odwecie za udany zamach na Franza Kutscherę Niemcy rozstrzelali 140 osób w ulicznej egzekucji na ul. Barskiej w Warszawie.

1945 - Na Bałtyku sowiecki okręt podwodny zatopił niemiecki transportowiec „Steuben”, na którego pokładzie znajdowało się od 3 do 4 tys. osób; obok rannych żołnierzy i personelu medycznego, na statku było około tysiąca cywilnych uchodźców; uratowało się około 300 osób.

1945 - Przełamanie Wału Pomorskiego przez 1 Armię Wojska Polskiego.

1945 - Armia Czerwona zajęła miasta: Biała, Bielsko, Chojnów, Elbląg, Mirosławiec i Pszczyna.

1949 - W Krakowie zmarł Feliks Koneczny, historyk, profesor Uniwersytetu Wileńskiego.

1956 - W Warszawie zmarł Aleksander Osiński, generał-major armii Cesarstwa Rosyjskiego i generał dywizji odrodzonego Wojska Polskiego, senator II RP, prezes Polskiego Czerwonego Krzyża.

1958 - W Młynarach urodził się Maciej Płażyński działacz NZS, w stanie wojennym założyciel Spółdzielni Pracy Usług Wysokościowych „Świetlik”; wojewoda gdański (1990-1996), poseł, marszałek Sejmu (1997-2001), wicemarszałek Senatu, współzałożyciel Ruchu Społecznego AWS oraz Platformy Obywatelskiej, prezes stowarzyszenia Wspólnota Polska; zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie samolotu w Smoleńsku.

1962 - W Warszawie zmarł Władysław Broniewski, poeta, tłumacz; żołnierz Legionów Polskich, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej; współautor biuletynu poetyckiego „Trzy salwy” (1925), będącego manifestem rewolucyjnej poezji; sekretarz redakcji "Wiadomości Literackich" (1925-36); w latach 30. zaangażowany m.in. w wydawanie komunizującego „Miesięcznika Literackiego”, trafił do więzienia; w czasie II wojny światowej więzień NKWD, następnie w szeregach armii gen. Władysława Andersa; w 1945 r. powrócił do Polski, włączając się w oficjalny nurt życia literackiego; autor utworów „Zagłębie Dąbrowskie”, „Elegia na śmierć Ludwika Waryńskiego”, „Bagnet na broń”, a także poematu „Słowo o Stalinie”.

1966 - Episkopat Polski wystosował list do premiera Józefa Cyrankiewicza, krytykujący władze PRL za odmowę wydania kard. Stefanowi Wyszyńskiemu paszportu na uroczystości milenijne w Rzymie.

1966 - W Bielsku-Białej urodziła się Renata Przemyk, piosenkarka, aktorka, autorka przebojów „Babę zesłał Bóg”, „Nie ty, to ktoś”.

1968 - W Warszawie w pałacyku Towarzystwa Przyjaciół Sztuki przy ul. Rutkowskiego (obecnie ul. Chmielna) odbył się premierowy spektakl kabaretu Pod Egidą.

1971 - Strajk włókniarek w Łodzi, żądających obniżki cen i poprawy zaopatrzenia. Do strajku przyłączyli się pracownicy 32 zakładów.

1976 - Sejm uchwalił poprawki do Konstytucji PRL, wprowadzając zapis o przewodniej roli PZPR i przyjaźni z ZSRS; wszyscy obecni na sali sejmowej posłowie głosowali za przyjęciem zmian, wyjątkiem był Stanisław Stomma, który wstrzymał się od głosu.

1982 – 16-letni Emil Barchański wraz z kolegami oblał farbą i podpalił pomnik Feliksa Dzierżyńskiego w Warszawie.

1987 - W katowickiej hali Spodek odbył się pierwszy polski koncert zespołu Metallica.

1997 - W Warszawie zmarł Tadeusz Trojanowski, zapaśnik, trener, siedmiokrotny mistrz Polski w stylu wolnym, brązowy medalista igrzysk olimpijskich w Rzymie (1960).

2000 - W Warszawie zmarł Andrzej Zakrzewski, historyk, publicysta, polityk, poseł III kadencji Sejmu RP, minister kultury i dziedzictwa narodowego w rządzie Jerzego Buzka.

2002 - Adam Małysz zdobył brązowy medal na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w amerykańskim Salt Lake City. Był to pierwszy od 30 lat medal olimpijski dla Polski w sportach zimowych.

2002 - W Warszawie zmarł Józef Ozga-Michalski, działacz ruchu ludowego, polityk, pisarz, żołnierz Batalionów Chłopskich, działacz Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego.

2003 - W Poznaniu zmarł Antoni Czubiński, historyk, profesor Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, dyrektor Instytutu Zachodniego.

2006 - W Turynie rozpoczęły się XX zimowe Igrzyska Olimpijskie. Reprezentanci Polski zdobyli na nich 2 medale: Tomasz Sikora srebrny (biathlon, 15 km ze startu wspólnego ), a Justyna Kowalczyk brązowy (biegi narciarskie, 30 km techniką dowolną ze startu wspólnego).

2009 - W Krakowie zmarł Jan Błoński, historyk literatury, wybitny krytyk literacki, tłumacz, uznanie w świecie literackim przyniosły mu jego interpretacje dzieł klasyków XX wieku: Prousta, Becketta, Stanisława Ignacego Witkiewicza. Pisał też o Gombrowiczu, Miłoszu i Mrożku; w 1987 r. w „Tygodniku Powszechnym” ukazał się jego tekst „Biedni Polacy patrzą na getto”, oceniany jako niezwykle ważny dla stosunków polsko-żydowskich.

2010 - Na przystanku Fort Wola w Warszawie w trakcie interwencji został zamordowany przez dwóch nieletnich wówczas sprawców (Mateusza N., któremu pomagał Piotr R. obaj nie mieli jeszcze 18 lat) 42-letni funkcjonariusz policji mł. asp. Andrzej Struj, który osierocił dwie córki (pośmiertnie awansowany do stopnia podkomisarza). Za zabójstwo funkcjonariusza Mateusz N. został skazany na 25 lat pozbawienia wolności, natomiast pomagający mu w tym Piotr R. 15 lat. „Oby takich śmierci było jak najmniej, ale obyśmy takich funkcjonariuszy mieli jak najwięcej, ponieważ wtedy będziemy spokojni o nasze bezpieczeństwo” – powiedział biorący udział w pogrzebie prezydent Lech Kaczyński.

2011 - W Rzymie zmarł Józef Życiński, arcybiskup metropolita lubelski, teolog, filozof, specjalizował się w filozofii nauki; autor kilkuset artykułów o filozofii i stanowisku chrześcijaństwa wobec nauk przyrodniczych; wykładał m.in. w Berkeley, Oxfordzie oraz na katolickich uczelniach w USA i Australii; na stałe pracował na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim im. Jana Pawła II.

2017 - W Warszawie zmarła Maria Dmochowska, lekarka, uczestniczka Powstania Warszawskiego, wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej (2006-12), posłanka na Sejm X, I i II kadencji, rzecznik prasowy Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.

2017 – Wprowadzono do obiegu banknot o nominale 500 zł z wizerunkiem króla Jana III Sobieskiego.

2022 – W Krakowie zmarł Stanisław Maria Jankowski, publicysta, dziennikarz i pisarz, współzałożyciel Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej. W 2017 został laureatem nagrody honorowej „Świadek Historii” przyznanej przez Instytut Pamięci Narodowej.



PAP

Wiadomości

Prezydent Jun przeprosił za stan wojenny. Rezygnacji nie złożył

Ceremonia otwarcia Notre Dame odbędzie się gdzie indziej

Polki poległy. One niepokonane. Są jeszcze dwa mecze!

Dramat na drodze: 26 ofiar śmiertelnych, 28 rannych

Zagrzeb. Największe ćwiczenia NATO „Locked Shields” zakończone

USA wzywają swych obywateli do natychmiastowego opuszczenia Syrii

"To może tyle o sobie" - prosto z Rejsu Stanisław Tym; biogram

"Korzenie Świąt" w łódzkim muzeum archeologicznym

Co z akademikami za złotówkę? Kiedy studenci mogą liczyć na spełnienie obietnicy koalicji?

PŚ w Wiśle. Siedmiu Polaków awansowało do sobotniego konkursu

Dzisiaj informacje TV Republika

Nisztor demaskuje hipokryzję Tuska. Przypomniał mu sprawę Nitrasa

Ci, którzy ingerowali w polską politykę stają się obiektami zainteresowania służb

W czasach PRL walczyli o niepodległość - teraz apelują o wsparcie dr. Karola Nawrockiego

Rolnicy protestują. Żądają dymisji ministra rolnictwa!

Najnowsze

Prezydent Jun przeprosił za stan wojenny. Rezygnacji nie złożył

Zagrzeb. Największe ćwiczenia NATO „Locked Shields” zakończone

USA wzywają swych obywateli do natychmiastowego opuszczenia Syrii

"To może tyle o sobie" - prosto z Rejsu Stanisław Tym; biogram

"Korzenie Świąt" w łódzkim muzeum archeologicznym

Ceremonia otwarcia Notre Dame odbędzie się gdzie indziej

Polki poległy. One niepokonane. Są jeszcze dwa mecze!

Dramat na drodze: 26 ofiar śmiertelnych, 28 rannych