Przejdź do treści
02:38 Syria: Izrael zbombardował cele wojskowe w pobliżu miast Latakia i Tartus
00:11 We Francji od 1 lipca będzie obowiązywał zakaz palenia w parkach, na plażach, przystankach autobusowych, na terenie obiektów sportowych i przed szkołami
00:06 Sekretarz skarbu USA Scott Bessent ocenił w wywiadzie dla stacji Fox News, że negocjacje handlowe USA z Chinami znalazły się "w pewnym impasie"
00:05 Potężne pożary lasów w Kanadzie sprawiają, że niebezpieczny dym przemieszcza się w kierunku Stanów Zjednoczonych. Władze Minnesoty i Michigan wydały już ostrzeżenie dotyczące jakości powietrza
00:00 1 czerwca o 15.30 Leon XIV pozdrowi kolarzy, biorących udział w wyścigu Giro d’Italia, podczas ich przejazdu przez terytorium Watykanu. Wydarzenie to poprzedzi Jubileusz Świata Sportu, zaplanowany na 14 i 15 czerwca
23:55 Około 100 prac Andy’ego Warhola oglądać będzie można od soboty na wystawie czasowej w Małopolskim Centrum Nauki Cogiteon w Krakowie
Wydarzenie "Warsaw Boxing Cup" - Pamięci Żołnierzy Walczących w Bitwie Pod Monte Cassino. 31 maja godz. 16:00. "107 Granda na pięści". 1 czerwca godz. 11:00. Ul. Łazienkowska 6a, Warszawa
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” w Nysie zaprasza na spotkanie z Danielem Obajtkiem oraz Michałem Dworczykiem, 5 czerwca (czwartek), g. 19:00, Nyski Dom Kultury ul. Wałowa 7
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” Gdańsk II zaprasza na protest - Nie dla nielegalnej imigracji!, 8 czerwca (niedziela), g. 12, pod Radą Miasta Gdańska ul. Wały Jagiellońskie 1
Wydarzenia Manifestacja przeciwko budowie ośrodka dla imigrantów! Gdzie? Poręba/Zawiercie, ul. Dworcowa – skwer przed M OK. Sobota – 31.05 godz. 12:00
NBP NBP informuje: Prof. Adam Glapiński, Prezes NBP: „Polska ma już 509 ton złota – więcej niż Europejski Bank Centralny! To dowód na skuteczną strategię, która wzmacnia wiarygodność Polski i buduje bezpieczeństwo finansowe obywateli"

„O Polsce bez Polski...” 83 lata temu zawarto pakt Hitlera i Stalina

Źródło: ThoralfSchade CCA-SA 4.0, Mikhail Mikhaylovich Kalashnikov Domena Publiczna via Wikipedia Commons

83 lata temu, czyli 23 sierpnia 1939 r., minister spraw zagranicznych III Rzeszy Joachim von Ribbentrop oraz ludowy komisarz spraw zagranicznych ZSRS Wiaczesław Mołotow podpisali sowiecko–niemiecki pakt o nieagresji wraz z tajnym protokołem dodatkowym, którego konsekwencją był IV rozbiór Polski. Tego dnia, od 2008 roku, obchodzony jest Europejski Dzień Pamięci Ofiar Stalinizmu i Nazizmu.

Podpisany przez Joachima von Ribbentropa i Wiaczesława Mołotowa tajny protokół dodatkowy, stanowiący integralną część zawartego wówczas paktu o nieagresji pomiędzy III Rzeszą i ZSRS, składał się z czterech punktów.

W pierwszym z nich zapisano że: "W wypadku terytorialnych i politycznych przekształceń na terenach należących do państw bałtyckich (Finlandia, Estonia, Łotwa i Litwa) północna granica Litwy stanowić będzie jednocześnie granicę stref interesów Niemiec i ZSRS. W związku z tym obie strony uznają zainteresowanie Litwy w stosunku do rejonu Wilna". 

Drugi punkt, bezpośrednio dotyczący Polski, brzmiał następująco: "W wypadku terytorialnych i politycznych przekształceń na terenach należących do Państwa Polskiego granica stref interesów Niemiec i ZSRS przebiegać będzie w przybliżeniu po linii rzek Narwi, Wisły i Sanu. Kwestia, czy w obopólnym interesie będzie pożądane utrzymanie niezależnego Państwa Polskiego i jakie będą granice tego państwa, będzie mogła być ostatecznie wyjaśniona tylko w toku dalszych wydarzeń politycznych. W każdym razie oba rządy rozstrzygną tę kwestię na drodze przyjaznego porozumienia". 

Kolejny z punktów odnosił się do obszaru Europy Południowo-Wschodniej. Strona sowiecka podkreśliła w nim swoje zainteresowanie Besarabią (należącą do Rumunii), natomiast strona niemiecka wyraziła całkowity brak zainteresowania, co do tych terenów.

W ostatnim punkcie dokumentu stwierdzano: "Niniejszy protokół będzie traktowany przez obie strony, jako najściślej tajny".

Przedstawiając okoliczności zawarcia powyższego układu, prof. Paweł Wieczorkiewicz pisał: "Dobry grunt do porozumienia sowiecko-niemieckiego stworzyły podtrzymywane od kwietnia nieoficjalne kontakty polityczne, przykrywkę, dla których stanowiły rozpoczęte nieco później rokowania na temat traktatu handlowego. 21 sierpnia Stalin zaaprobował przyjazd do Moskwy Ribbentropa, warunkując wszakże zgodę na podpisanie traktatu o nieagresji zawarciem dodatkowego porozumienia regulującego interesy obu stron w kwestiach polityki zagranicznej. Niemiecki minister przyleciał do stolicy ZSRS w południe 23 sierpnia. Niebywały w takich razach pośpiech wynikał z faktu, iż Hitler postanowił uderzyć na Polskę w przeciągu trzech dni". (P. Wieczorkiewicz "Historia polityczna Polski 1935-1945").

Prof. Andrzej Garlicki, oceniając porozumienie dwóch totalitarnych mocarstw, stwierdzał: "Pakt Ribbentrop-Mołotow nazywa się często IV rozbiorem Polski. Ta nazwa dobrze oddaje jego istotę. Dwa sąsiadujące z Polską państwa zawarły porozumienie dotyczące podziału jej terytorium pomiędzy siebie. Po kilku tygodniach porozumienie to zostało zrealizowane. Pakt Ribbentrop-Mołotow przyniósł Hitlerowi pozornie mniejsze korzyści niż Stalinowi: terytorium polskie na zachód od linii Wisły oraz uznanie Litwy za niemiecką strefę wpływów. Ale Hitler otrzymywał równocześnie - i to było bezcenne - gwarancje neutralności Moskwy w jego konflikcie z Zachodem. Groźba wojny na dwa fronty, przynajmniej w najbliższym czasie, przestawała istnieć dla Niemiec. Obaj partnerzy podpisujący pakt na Kremlu traktowali go, jako rozwiązanie doraźne. Obaj mieli cele o wiele bardziej ambitne niż rozbiór Polski czy podporządkowanie republik nadbałtyckich. Były to cele sprzeczne, dlatego wojna pomiędzy III Rzeszą i Związkiem Radzieckim była nieunikniona" (A. Garlicki "Historia 1815-1939. Polska i świat").

Zdaniem niemieckiego historyka prof. Klausa Zernacka, autora książki "Polska i Rosja", po podpisaniu porozumienia z ZSRS "Hitler mógł się cieszyć, że oto ma w kieszeni wszystkich swoich przeciwników, obecnych i przyszłych, na Zachodzie i Wschodzie. Zawdzięczał to sprzyjającej postawie Stalina, któremu [...] bliższy chyba był pokój z Niemcami, na dodatek związany z kuszącymi zdobyczami w Polsce, niż bezpieczeństwo europejskie. Toteż sowiecka polityka zagraniczna drugiej połowy lat trzydziestych ponosi jednoznaczną współwinę za podminowanie tego bezpieczeństwa, a w końcu - za katastrofę. Stalin zamierzał rzeczywiście wykorzystać dla Rosji Sowieckiej przyznaną mu przez Hitlera strefę interesów w Europie Środkowo-Wschodniej i przejąć te obszary. Tym samym Związek Sowiecki, zawarłszy pakt z Hitlerem, ma swój istotny udział w II wojnie światowej od jej pierwszego dnia".

Przywódcy Wielkiej Brytanii, Francji i USA prawie od początku dysponowali wiedzą na temat tajnego protokołu paktu Ribbentrop-Mołotow. Informacji tej nie przekazali jednak przedstawicielom władz polskich. 

23 sierpnia jest Europejskim Dniem Pamięci Ofiar Stalinizmu i Nazizmu, ustanowionym w 2008 r. przez Parlament Europejski. Państwami członkowskimi ENRS są: Polska, Rumunia, Słowacja i Węgry. W gremiach doradczych zasiadają również przedstawiciele Albanii, Austrii, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy i Gruzji

PAP

Wiadomości

Pogoda na wybory. Zagrzmi, błyśnie i popada!

Meksyk wyprzedził Polskę w standardach demokratycznych

USA: Trump zapowiedział, że podwoi cła

Próba podszycia się pod Szefową Kancelarii Białego Domu

Putin nacjonalizuje kolejne firmy. Znalazł pretekst do przejęć

Serbowie domagają się wyborów. Co na to prezydent Vucić?

Macron alarmuje: wojny w Ukrainie i Gazie zagrażają wiarygodności Zachodu

Wiadomo, co z wojskiem amerykańskim w Europie. Decyzja Trumpa

Największa fala ataku dronów na Ukrainę od początku wojny

Liga Mistrzów: PSG i Inter powalczą o prestiżowe trofeum

W tym roku upływa 25 lat od pierwszych powszechnych wyborów prezydenckich w III RP

Piast Gliwice zaprezentował jubileuszowe logo na 80-lecie klubu

Szantaż, 20 milionów euro i nagrania w restauracji. Spór Lewandowskiego i Kucharskiego wchodzi w decydującą fazę

Sygnał od widza: atak na Nawrockiego trwa nawet w szkołach

Internauci grzmią po zdjęciu europosłów na Sri Lance! „Pięknie się jeździ za naszą kasę”

Najnowsze

Pogoda na wybory. Zagrzmi, błyśnie i popada!

Putin nacjonalizuje kolejne firmy. Znalazł pretekst do przejęć

Serbowie domagają się wyborów. Co na to prezydent Vucić?

Macron alarmuje: wojny w Ukrainie i Gazie zagrażają wiarygodności Zachodu

Wiadomo, co z wojskiem amerykańskim w Europie. Decyzja Trumpa

Meksyk wyprzedził Polskę w standardach demokratycznych

USA: Trump zapowiedział, że podwoi cła

Próba podszycia się pod Szefową Kancelarii Białego Domu