Przejdź do treści
85 lat temu Rosja i Niemcy podpisały pakt o IV rozbiorze Polski i podziale Europy na strefy wpływów
CC-BY-SA [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons

"Koła rządzące Polski chełpiły się trwałością swego państwa i potęgą swojej armii. Okazało się jednak, że wystarczyło krótkie natarcie najpierw wojsk niemieckich, a następnie Armii Czerwonej, by nic nie pozostało po tym pokracznym bękarcie traktatu wersalskiego, żyjącym z ucisku niepolskich narodowości”, powiedział 31 października sowiecki komisarz (minister) spraw zagranicznych Wiaczesław Mołotow, przemawiając na forum Rady Najwyższej ZSRR 31 października 1939. Rosja i Niemcy zmieniają ustroje, ale nie zmieniają swojego wrogiego stosunku do Polski. Musimy o tym pamiętać w dniu 85 rocznicy podpisania przez oba te państwa paktu przesądzającego czwarty rozbiór Polski.

23 sierpnia 1939 roku podpisano w Moskwie Pakt Ribbentrop–Mołotow - umowę będąca formalnie paktem o nieagresji pomiędzy III Rzeszą i Związkiem Sowieckim, która zgodnie z tajnym protokołem dodatkowym, stanowiącym załącznik do oficjalnego dokumentu umowy, dotyczyła rozbioru terytoriów suwerennych państw: Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Finlandii i Rumunii.

Pakt był kolejnym elementem trwającej przynajmniej od połowy XVIII wieku współpracy Moskwy (Petersburga) i Berlina mającej na celu podporządkowanie przez te dwa mocarstwa Europy środkowej, a zwłaszcza eliminację niepodległej Polski.

Traktat był następstwem układu w Rapallo o współpracy gospodarczej i wojskowej zawartego w 1922 roku między Rosją Sowiecką a Niemcami (Republiką Weimarską), potwierdzonego układem berlińskim (1926). Po dojściu NSDAP i Adolfa Hitlera do władzy współpraca polityczna i wojskowa pomiędzy Niemcami a ZSRR, wynikająca z tych paktów, została jednak w końcu roku 1933 zawieszona wobec postawy strony niemieckiej. Antysowiecka polityka Niemiec trwała jednak niespełna 6 lat.

Punktem zwrotnym w stosunkach sowiecko-niemieckich było przemówienie Józefa Stalina wygłoszone 10 marca 1939 roku podczas obrad XVIII Zjazdu Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików) w Moskwie. Negocjacje w sprawie zawarcia paktu politycznego i gospodarczego ZSRR–III Rzesza zostały podjęte przez stronę niemiecką w kwietniu 1939 na wniosek strony sowieckiej. Po zgodzie Adolfa Hitlera na rozbiór terytoriów krajów Europy Środkowo-Wschodniej (sierpień 1939) i ustaleniu niemiecko-sowieckiej granicy stref wpływów Stalin zerwał, mające ratować pokój w Europie, rokowania z Wielką Brytanią i Francją jako bezprzedmiotowe, i po osobistym telegramie Hitlera wyraził zgodę na bezzwłoczny przylot do Moskwy Joachima Ribbentropa w celu sformalizowania paktu.

Przedmiotem tajnego protokołu do paktu były  terytoria i niepodległość suwerennych państw: Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Finlandii i Rumunii.

Zgodnie z pierwotnymi postanowieniami paktu kraje bałtyckie - Estonia, Łotwa i Finlandia - miały stać się terenem wpływów ZSRR. Do państwa sowieckiego miała być także przyłączona rumuńska Besarabia oraz Polska - do linii Narew–Wisła–San (Praga miała znaleźć się więc w ZSRR). Niemcy miały otrzymać pozostałą część Polski, a także Litwę - wraz z Wileńszczyzną.

Po ataku Niemiec na Polskę i późniejszym o 17 dni zaatakowaniu naszego kraju przez ZSRR doszło, 28 września, do modyfikacji linii wpływów obu państw. Rosja Sowiecka zgodziła się na odstąpienie Niemcom Lubelszczyzny i wschodniego Mazowsza, w zamian za co państwo Stalina otrzymało Litwę. Do skonsumowania terytoriów przyznanych Sowietom państw bałtyckich doszło ostatecznie w czerwcu/lipcu 1940 roku. ZSRR otrzymał w 1940 roku także Besarabię, po brutalnej presji na Rumunię. Nie wyszła Stalinowi jednak próba sowietyzacji Finlandii, która zbrojnie obroniła swoją niepodległość, tracąc część terytorium.

Podpisanie paktu Ribbentrop–Mołotow oraz w Moskwie niemiecko-radzieckiego traktatu o granicach i przyjaźni stały się także podstawą współpracy gospodarczej oraz wspólnych działań służb specjalnych obu państw - Gestapo i NKWD - skierowanych przeciwko polskiemu państwu podziemnemu. Konkrety dotyczące tych działań precyzowano na czterech konferencjach tematycznych Gestapo–NKWD, które odbyły się w latach 1939–1941 w Brześciu, Przemyślu, Zakopanem oraz Krakowie.

Źródło: wikipedia, IPN, wch

Wiadomości

TRZEBA ZOBACZYĆ!

Atak rakietą Oriesznik. Jaki był cel Putina?

Polska wieś i kultura ludowa

Śląsk zrobił niespodziankę wiceliderowi

Strajk rolników w Medyce. Republika jest na miejscu! [LIVE]

Co najmniej 33 ofiary starć na tle wyznaniowym...

SPRAWDŹ TO!

Więzienie za niewygodne pytanie? W sieci wrze po akcji Adamiak-Jelonek! [KOMENTARZE]

Polska 23 listopada – co wydarzyło się tego dnia

Mnisi do klasztoru byli wciągani linami...

W sobotę znów poprószy śnieg! [PROGNOZA]

Rekordowe wzrosty inwestycji w branżę paliwową. Wiemy więcej!

Czym kierują się członkowie PO w wyborze kandydata?

Nie wiedzieli, kiedy ze sceny zejść. Demokraci kroczą przed...

Kanada. Dantejskie sceny w Montrealu. Spalili kukłę Żyda

To się może przydać na Andrzejki

Niezależny kandydat na prezydenta. Ale niezależny od kogo? To się dopiero okaże

Najnowsze

Atak rakietą Oriesznik. Jaki był cel Putina?

TRZEBA ZOBACZYĆ!

Co najmniej 33 ofiary starć na tle wyznaniowym...

Więzienie za niewygodne pytanie? W sieci wrze po akcji Adamiak-Jelonek! [KOMENTARZE]

SPRAWDŹ TO!

Polska 23 listopada – co wydarzyło się tego dnia

Mnisi do klasztoru byli wciągani linami...

Polska wieś i kultura ludowa

Śląsk zrobił niespodziankę wiceliderowi

Strajk rolników w Medyce. Republika jest na miejscu! [LIVE]