Historia chorągwi oddziałów Powstania Styczniowego stanowi kanwę filmu, który od dziś jest dostępny na kanale prezydenta Andrzeja Dudy na platformie YouTube. Kustosze Muzeum Wojska Polskiego przedstawiają w nim historię chorągwi oddziału Jurijewicza oraz prezentują ostatnią kwaterę konspiracyjną Romualda Traugutta. Możesz obejrzeć go w oknie poniżej.
Film "Historia w sztandarze zapisana" został opublikowany z okazji przypadającej w niedzielę 160. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego.
W filmie kustosz Muzeum Wojska Polskiego Jarosław Prych przypomniał, że w 1863 r. na ziemiach polskich wybuchło kolejne powstanie skierowane przeciwko carskiej Rosji.
"Powstające partie powstańcze, tak jak każde wojsko, chciały mieć własne sztandary. Tym bardziej, że żywe w pamięci były wspomnienia poprzednego powstania, powstania listopadowego, gdzie brak właśnie sztandarów dla oddziałów Wojska Polskiego był jedną z przyczyn rozprężenia wojskowego i braku dyscypliny, szczególnie w drugiej fazie powstania", wyjaśnił.
Przypomniał również historię powstańczego oddziału Jurijewicza: 21 młodych ludzi, którzy z Kijowa ruszyli na odsiecz powstaniu i jeszcze na terenie Ukrainy zostali zaatakowani przez chłopów i zamodrowani.
Podkreślił, że na chorągwi oddziału Jurijewicza - na płacie w trzech barwach: białym, czerwonym i niebieskim - znalazły się trzy herby: orła, pogoni litewskiej i Michała Archanioła. "To jest nawiązanie do tradycji unii horodelskiej, bo te barwy symbolizują trzy zimie między innymi", wyjaśnił.
Jak zastrzegł, po rozbiciu oddziału chorągiew dostała się w rosyjskie ręce i trafiła do Petersburga. "Prawdopodobnie była przechowywana w Muzeum Artylerii w Petersburgu. Dopiero w latach 20., na mocy traktatu ryskiego, rewindykowano ją do zbiorów Polski i trafiła do Muzeum Wojska Polskiego", przypomniał.
Prych podkreślił, że dwie z ocalałych chorągwi powstańców styczniowych służyły później jako znaki bojowe żołnierzom polskim walczącym w 1920 r. "Jedna z tych chorągwi służyła tworzącym się oddziałom legionów polskich, a później odrodzonego Wojska Polskiego", poinformował.
Przypomnijmy, powstanie Styczniowe rozpoczęło się 22 stycznia 1863 r. Powstańcy zaatakowali rosyjskie garnizony w Królestwie Polskim. W ciągu trwających ponad 1,5 roku działań zbrojnych doszło do ponad tysiąca mniejszych lub większych potyczek, a w walkach wzięło w sumie udział co najmniej 150 tys. powstańców. Styczniowy zryw był najdłużej trwającym i najbardziej masowym ruchem niepodległościowym XIX w. Bilans insurekcji był tragiczny - dziesiątki tysięcy poległych lub straconych przez Rosjan, zesłania na Syberię, konfiskaty majątków uczestników powstania.
