Stanowisko Zarządu Narodowego Banku Polskiego w sprawie listu otwartego byłych Prezesów NBP i byłych członków
Rady Polityki Pieniężnej z dnia 16 października 2022 r. W ostatnich dniach opublikowany został list otwarty byłych Prezesów Narodowego Banku Polskiego („NBP") i kilku byłych członków Rady Polityki Pieniężnej („RPP"). List ten zawiera nieprawdziwe tezy i zarzuty, które zostały sformułowane m.in. na podstawie indywidualnych wypowiedzi dwóch członków RPP, które były następnie kilkukrotnie publicznie prostowane.
Zarząd NBP stanowczo podkreśla, że wbrew treści listu otwartego w żaden sposób nie zostały naruszone ustawowe warunki wykonywania mandatu przez członków RPP. Strzegąc niezależności banku centralnego, Zarząd NBP oświadcza, że w szczególności w żaden sposób nie ogranicza możliwości wypowiedzi członków RPP w granicach obowiązującego prawa, ani też nie ogranicza dostępu do materiałów i analiz przygotowywanych w NBP. Od początku 2022 r., w związku z realizowanymi zadaniami, RPP otrzymała 486 materiałów obejmujących dokumenty analityczne, prognostyczne, statystyczne, wyniki badań ankietowych itd.
Sytuacja prawna członków RPP kreowana jest w pierwszej kolejności przepisami art. 227 Konstytucji RP oraz ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. z 2022 r. poz. 2025). Unormowania Konstytucji RP i ustawy o NBP zostały uszczegółowione przez postanowienia zawarte w aktach wykonawczych do ustawy o NBP, dotyczące organizacji i podziału zadań w banku centralnym.
Z punktu widzenia funkcjonowania RPP oraz aktywności jej członków, istotne są także dokumenty wewnętrzne i wypracowana praktyka współdziałania w ramach struktury banku centralnego. Regulamin RPP uchwalany jest przez Radę na podstawie art. 16 ust. 2 ustawy o NBP. Dobre Praktyki kontaktów z mediami i komunikacji członków RPP z otoczeniem zewnętrznym, mające charakter - przewidzianego w Regulaminie RPP - ustalenia Rady, zostały przyjęte w 2010 r. Aktualne rozwiązania, wzorowane na wcześniej wypracowanych doświadczeniach w funkcjonowaniu RPP, obowiązują wszystkich członków RPP.
Nie identyfikując okoliczności, które uprawniałyby do formułowania twierdzeń o ograniczaniu dostępu członków RPP do opracowań i analiz przygotowywanych w banku centralnym, Zarząd NBP przypomina jednocześnie, że zapewnienie tego dostępu wymaga zachowania odpowiednich procedur. Zgodnie z ustawą o NBP projekty uchwał i innych materiałów kierowanych do Rady rozpatrywane są uprzednio przez Zarząd NBP. Niniejsza regulacja, w niezmienionym brzmieniu, obowiązuje od daty wejścia w życie ustawy o NBP, tj. od dnia 1 stycznia 1998 r.
Z uwagi na przedstawione wyżej uwarunkowania, Zarząd NBP jednoznacznie stwierdza, że oceny i wezwanie sformułowane w przywołanym liście otwartym nie znajdują jakiegokolwiek oparcia w istniejącym stanie faktycznym i prawnym, determinującym wykonywanie mandatu członka Rady Polityki Pieniężnej. Organy NBP pracują zgodnie z organizacją i zasadami działania określonymi w przepisach prawa dla realizacji celu działalności banku centralnego oraz zapewnienia prawidłowego wykonywania wszystkich jego zadań.
